Πέμπτη 3 Απριλίου 2025
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης θα έμοιαζε ξένος στο σημερινό τοπίο – γι’ αυτό και έχουμε ανάγκη ανθρώπους με το δικό του ηθικό ανάστημα
Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο Λαμπράκης βγαίνοντας από τη συγκέντρωση και με την αστυνομία να παρακολουθεί ατάραχη θα είναι θύμα επίθεσης ενός παρακρατικού, του Εμμανουηλίδη που θα τον χτυπήσει από την καρότσα ενός τρίκυκλου που οδηγούσε ένας άλλος παρακρατικός ο Γκοτζαμάνης. Βαριά τραυματισμένος θα μεταφερθεί στο νοσοκομείο, όπου θα αφήσει την τελευταία του πνοή μετά από λίγες μέρες.
Η δολοφονία του θα συγκλονίσει τη χώρα. Η κηδεία του θα είναι μια τεράστια πολιτική διαδήλωση. Τα γεγονότα θα επιταχύνουν την επιλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή να παραιτηθεί και να φύγει από τη χώρα. Η ανάκριση θα αποκαλύψει τους στενούς δεσμούς των παρακρατικών με τον κρατικό μηχανισμό και ιδίως τα σώματα ασφαλείας. Η ίδια δίκη το 1966 θα δείξει ότι το μετεμφυλιακό κράτος επεδίωκε τη συγκάλυψη. Άλλωστε, ο μηχανισμός για να φτάσουμε στη δικτατορία είχε ήδη τεθεί σε κίνηση.
Όμως, δεν είναι μόνο ο τραγικός θάνατος του Λαμπράκη που τον έκανε σύμβολο. Για να το πω διαφορετικά ο Λαμπράκης ήταν ένας άνθρωπος – σύμβολο, ήδη πριν την δολοφονία του. Ένα μήνα πριν τη δολοφονία του είχε συμμετάσχει μόνο αυτός στην απαγορευμένη Μαραθώνια Πορεία για την Ειρήνη. Η φωτογραφία του να βαδίζει μόνος κρατώντας το σύμβολο της ειρήνης έγινε συνώνυμη με το σθένος, την αγωνιστικότητα, την αποφασιστικότητα απέναντι στη βία τη εξουσίας. Αλλά και όλη του η απήχηση είχε κυρίως να κάνει με το ηθικό χνάρι που άφηνε.
Εύλογα αναρωτιέται κανείς εάν σήμερα υπάρχει χώρος για τέτοιες μορφές, για πολιτικούς που είναι διατεθειμένοι για τις απόψεις και τις ιδέες τους να αμφισβητήσουν την εξουσία και ακόμη και να δώσουν τη ζωή τους.
Θα μου πείτε άλλοι καιροί τότε. Ίσως, αλλά και πάλι το ηθικό σθένος ξεχωρίζει. Και σήμερα σπανίζει σε ένα πολιτικό τοπίο όπου κυριαρχούν οι επαγγελματίες της δημοσιότητας και όσοι απλώς θέλουν να κάνουν καριέρα. Και που εάν βρουν τα δύσκολα απλώς θα μεταπηδήσουν στον ιδιωτικό τομέα. Το βλέπει κανείς στην ευκολία με την οποία αλλάζουν πολιτικές τοποθετήσεις, στη διαρκή προσαρμοστικότητα προς την κυρίαρχη πολιτική, στη ρευστότητα των θέσεων και ιδεών, στο «στρογγύλεμα» απόψεων και αιχμών.
Όμως, η ιστορία δεν προχωράει έτσι. Η ιστορία πραγματικά προς τα εμπρός μόνο με Λαμπράκηδες πηγαίνει. Με ανθρώπους που βγαίνουν στην «πρώτη γραμμή». Που βάζουν το κεφάλι τους στον τορβά. Που συγκρούονται για να ανοίξουν νέους δρόμους. Που αμφισβητούν. Που δεν φοβούνται να αναλάβουν το όποιο κόστος. Που αντιλαμβάνονται τι θα πει θυσία.
Και οι σκέψεις αυτές γίνονται ακόμη πιο μελαγχολικές μέσα σε ένα πολιτικό τοπίο όπου κυριαρχεί ο υπολογισμός, ενίοτε δε και ο κυνισμός, αλλά και μέσα σε έναν κόσμο όπου ο πόλεμος και η βαναυσότητα είναι στην ημερήσια διάταξη, όπου στην Ουκρανία οι φαντάροι – και από τις δύο πλευρές – είναι «κρέας για κανόνια» και στη Γάζα η ανθρωπιά όλων μας δολοφονείται καθημερινά.
Όμως, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ένα πράγμα. Ο Λαμπράκης στο τέλος ήταν ο πραγματικός νικητής. Τον σκότωσαν, αλλά δεν ηττήθηκε. Γιατί το δίκιο, το δικαίωμα των ανθρώπων να ζουν με ειρήνη και αξιοπρέπεια, δεν μπορεί να ηττηθεί πραγματικά ποτέ.
Να μην ξεχάσουμε τον Λαμπράκη. Να μην ξεχάσουμε ποτέ ότι είμαστε άνθρωποι.
ΥΓ: «Στο πρόσωπο του άξιου γιου της Ελλάδας Γρηγόρη Λαμπράκη, ζήτησαν να σκοτώσουν την ειρήνη, την λεβεντιά, την ανθρωπιά. Μα σκοτώνεται ποτέ ο ήλιος;» Διδώ Σωτηρίου
Ειδήσεις Σήμερα:
Σάββατο 23 Νοεμβρίου 2024
Ο Θέσπις και η γέννηση της τραγωδίας
Αν ναι, ο Θέσπις ήταν ο πρώτος που συνδύασε το χορωδιακό τραγούδι με τις ομιλίες ενός ηθοποιού, και ξεκίνησε ο τραγικός διάλογος όταν ο ηθοποιός αντάλλαξε λόγια με τον αρχηγό του χορού.
Αρχαίες πηγές μαρτυρούν ακόμα πως ο Θέσπις πρόσθεσε στα διθυραμβικά τραγούδια τον πρόλογο και τις ρήσεις, δηλαδή τα πρώτα ομιλητικά μέρη, και πως επινόησε τις υφασμάτινες μάσκες. Και αν ακόμα οι παραπάνω νεωτερισμοί είχαν προετοιμαστεί ή προεξοφληθεί από τη φυσική εξέλιξη του διθυράμβου, ο Θέσπις ήταν που διαμόρφωσε την πρώιμη τραγωδία και καθιέρωσε τις τραγικές παραστάσεις ως οργανικό μέρος της αθηναϊκής λατρείας του Διονύσου.
Από τα έργα του μας σώζονται τέσσερις τίτλοι και πέντε μικρά αποσπάσματα, που όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι είναι δικά του.
Πιο Αναλυτικά
Κατά τον 6ο και 7ο αιώνα στον ελλαδικό χώρο από τα τελεστήρια αναδύεται η μορφή των θεάτρων, ενώ ο Θέσπις εξελίσσει τα θεατρικά και σκηνικά μέσα. Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ένας από τους πιο σημαντικούς ευρετές του θεάτρου είναι ένας άνθρωπος γνωστός για τις περιοδείες. Έτσι λοιπόν, λέγεται ότι ο Θέσπις, που πρώτος συνέδεσε τ’ όνομά του με την τέχνη του θεάτρου, ταξίδευε μαζί με τον χορό του ξεκινώντας από την Ικαρία (περιοχή της Αττικής), κουβαλώντας τις αποσκευές του σ’ ένα κάρο. Ο Οράτιος, ο οποίος γράφει 500 χρόνια μετά την εμφάνιση του Θέσπη -υπολογίζεται ότι ο Θέσπις δίνει παραστάσεις ήδη από το 560 π.Χ.- είναι ο πρώτος που καταγράφει την ιστορία του και ισχυρίζεται ότι έκανε περιοδείες, ενώ είναι πιθανό -αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις- ότι ταξίδευε και έξω από την Αττική. Αντίστοιχη αναφορά συναντάμε και στον Οβίδιο: «Ο Θέσπις πρώτος, μουτζουρωμένος με τρυγιά/ γύριζε με τούτη την εύθυμη τρέλα στα χωριά» Το κάρο, που προαναφέρθηκε, με το οποίο κουβαλούσε τις αποσκευές του δεν αποτελούσε μόνο μέσο μεταφοράς, αφού «το πίσω μέρος και το πάτωμά του […] μπορούσε να μετατρέπεται σε αυτοσχέδια σκηνή»
Μέσα από αυτή την σκηνική εξέλιξη προκύπτουν τα δύο πιο βασικά συστατικά στοιχεία του θεατρικού χώρου: η σκηνή και το προσκήνιο. Η πρώτη λειτουργεί ως αναπαραστατικός χώρος και το δεύτερο ως χώρος δράσης των ηθοποιών. Εξ’ άλλου, η λέξη σκηνή στην ελληνική γλώσσα σημαίνει επίσης αντίσκηνο, δηλαδή κάτι το οποίο στήνεται εύκολα και γρήγορα και μετακινείται με την ίδια ευκολία. Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι το περίφημο άρμα ήταν περισσότερο μία κινούμενη κατασκευή για να τιμηθούν οι θεοί παρά ένα καραβάνι περιοδευόντων ηθοποιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέγουμε απ’ τον Διοσκορίδη, τον Πλούταρχο, τον Κλήμη, τον Ευάνθιο κι ακόμ’ απ’ τον Αθήναιο, τον Διογένη τον Λαέρτιο και τη Σούδα, πρέπει να θεωρήσουμε ότι ο Θέσπις υπήρξε ο πατέρας της τραγωδίας και πιο συγκεκριμένα :
1) Ανακάλυψε το τραγικό είδος και δημιούργησε το τραγικό άσμα.
2) Επινόησε πρώτος τους σατύρους.
3) Χορογράφησε ο ίδιος τα έργα του.
4) Καθιέρωσε τον Πρώτο Υποκριτή.
5) Έβαψε το πρόσωπό του με φυσικές χρωστικές ουσίες και μετά έφτιαξε Προσωπεία από πανί, δηλαδή υφασματένιες μάσκες.
6) Πρόσθεσε στα διθυραμβικά τραγούδια τον πρόλογο και τις ρήσεις, δηλαδή τα πρώτα ομιλητικά μέρη.
Τη θεατρική του σταδιοδρομία την άρχισε πριν απ’ το 600 π.Χ.
Ο Σόλων, γέρος πια, τον κατηγόρησε ότι η θεατρική του τέχνη βασίζεται στο ψέμα. Έτσι τουλάχιστον μας λεει ο Πλούταρχος.
Αν και ο Αριστοτέλης δεν τον αναφέρει καθόλου ούτε κι οι παλιότεροι συγγραφείς, όμως ο Αριστοφάνης στο τελευταίο επεισόδιο στους Σφήκες τον αναφέρει ως εκπρόσωπο της παλιάς τραγικής τέχνης.
Τίτλοι και αποσπάσματα απ’ τα έργα του Θέσπη φτάσαν σε μας, αλλά σίγουρα όχι γνήσια. Κατά τη Σούδα είναι: Άθλα Πελίου ή Φορβάς, Ιερείς, Ήμίθεοι, Πενθεύς. Για το πόσο σημαντικός ήταν ο Θέσπις μπορεί να το καταλάβει κανείς από το γεγεονός ότι κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα κυκλοφορούσαν με τ’ όνομά του νόθα έργα.
Οταν σε όλη του την ιστορία το ανθρώπινο είδος με διάφορες μεθόδους, μαγικού χαρακτήρα στους προϊστορικούς και πρώιμους ιστορικούς χρόνους, προσπαθούσε να εξαγνισθεί με πολλών ειδών καθαρμούς και ενώ κάποιοι άλλοι λαοί επινόησαν τον αποδιοπομπαίο τράγο**, οι Ελληνες επινόησαν για κάθαρση την τραγωδία:
Ο Αριστοτέλης, στην Ποιητική του, καθορίζοντας τα ιδεώδη χαρακτηριστικά της τραγωδίας, δίνει τον εξής ορισμό: “Τραγωδία ουν εστίν μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας, μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι’ απαγγελίας, δι’ ελέου και φόβου περαίνουσα, την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν”.
Η τραγωδία είναι μίμηση, ελεύθερη αναπαράσταση μίας αξιόλογης πράξης, η οποία έχει αρχή, μέση και τέλος και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μελωδίας. Όλα όμως αυτά τα στοιχεία δεν είναι τυχαία και ανομοιόμορφα διασκορπισμένα, αλλά ακολουθούν μία συγκεκριμένη αλληλουχία. Κυρίαρχο γνώρισμα είναι η δράση, δηλαδή δεν περιορίζεται στην απλή απαγγελία αλλά προχωρά στην μίμηση των ηρώων. Μέσα από τις καταστάσεις του ελέου και του φόβου, επέρχεται η κάθαρση, μία έννοια πολυσύνθετη και πολυδιάστατη. Σύμφωνα με την ευρύτερα παραδεκτή άποψη, η κάθαρση είναι η λύτρωση, η ψυχική ανακούφιση στην οποία φτάνουν οι θεατές με το να συμπάσχουν, να ταυτίζονται και να αγωνιούν για την τύχη των ηρώων.
Ο Θέσπις ήταν ο πρώτος από τους χορευτές του Διθυράμβου που βγήκε από τον κύκλο του χορού και αποκρίθηκε στους χορευτές. Έτσι είχαμε την αρχή ενός διαλόγου και την μετάβαση από την αφήγηση στην δράση. Ο Θέσπις κατασκεύασε ένα άρμα και μαζί με τους “χορευτές” του περιόδευσε σ’ όλη την Αττική παίζοντας τα Δράματα που ίδιος έγραφε.
Ο παροιμιώδης όρος αποδιοπομπαίος τράγος κατάγεται από μια τελετουργία που περιγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη, το Γιομ Κιπούρ, την Ημέρα της Εξιλέωσης. Δύο τράγοι παραδίδονται από την κοινότητα στον ιερέα ως θυσία εξαγνισμού. Ο ιερέας ρίχνει κλήρους για τους δύο τράγους στο ιερό προορίζοντας τον ένα για τον Γιαχβέ και τον άλλο για τον Αζαζέλ. Εκείνος του Γιαχβέ θυσιάζεται με τον κανονικό τρόπο, ο άλλος του Αζαζέλ στήνεται ζωντανός μπροστά στο ναό και ο ιερέας ακουμπάει τα δύο του χέρια στο κεφάλι του τράγου και εξομολογείται τις αμαρτίες του Ισραήλ. Μετά ο τράγος παραδίδεται σε έναν άνθρωπο που τον πηγαίνει στην έρημο -μακριά από τους εύφορους αγρούς, τα έργα των ανθρώπων..
Πέρα από μεταγενέστερες αναπαραστάσεις του άρματος του Θέσπη και τις μεταγενέστερες γραπτές αναφορές, δεν υπάρχουν πρωτογενή τεκμήρια που να αποδεικνύουν τις πληροφορίες που έφτασαν ως εμάς. Όμοια με όλες τις άλλες γνώσεις που έχουμε για την προκλασική περίοδο, οι ιστορήσεις σχοινοβατούν ανάμεσα στον μύθο και την ιστοριογραφία. Το μόνο που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι ακόμα και αν όσα αποδίδονται στον Θέσπη δεν αποτελούν τελικά την πραγματικότητα, δεν μειώνεται αναγκαστικά η εγκυρότητα των πληροφοριών γύρω από την πρακτική του θεάματος που περιοδεύει ανά την Ελλάδα κατά τα χρόνια της γέννησης του θεάτρου. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, λοιπόν, με αρκετή ασφάλεια, ότι ακόμα και μετά τον Θέσπη και την καθιέρωση της θεατρικής τέχνης, όπως και του θεατρικού χώρου στον Ελλαδικό χώρο, συνεχίζει η πρακτική της περιοδείας από θεατρικά σχήματα. Δεν γνωρίζουμε εάν παρουσίαζαν ολοκληρωμένα έργα, ενδέχεται να συνέχιζαν την παράδοση των διθυραμβικών χορών με αφορμή διάφορες θρησκευτικές γιορτές. Την πρώτη ημέρα των Εν Άστει Διονυσίων, γινόταν μία μεγάλη πομπή στην πόλη των Αθηνών, όπου λάμβαναν μέρος και οι υποκριτές φορώντας τα κοστούμια τους χωρίς όμως τις μάσκες τους.
Αυτού του είδους οι πρακτικές ενισχύουν την πεποίθηση που έχουμε σήμερα ότι το θέατρο της αρχαιότητας δεν χάνει ποτέ στην πορεία του τον δεσμό του με τις θρησκευτικές γιορτές, οι οποίες περιλαμβάνουν πολύ έντονα το στοιχείο της θεατρικότητας σε συνδυασμό με την κίνηση: την αναπαράσταση του θεού και της ζωής του και την διάδοση του μηνύματος αυτού σε όσο περισσότερο κόσμο γίνεται μέσα από την κίνηση.
Πηγές και Βιβλιογραφία
Πέτρος Μαρτινίδης, Μεταμορφώσεις του θεατρικού χώρου, Νεφέλη, Αθήνα, 1999, σ. 139.
Brockett-Hildy, Ιστορία του Θεάτρου
Ovide, «Ars Poetica», v.275-277, ψαλμός ΙΙΙ, στο: Νικολά Μπουαλώ, Ποιητική Τέχνη, εισ.-μτφ.-σχ. Φανή Παιδή, Αθήνα, Στιγμή, 2010, σ. 55.
Φίλις Χάρτνολ, Ιστορία του Θεάτρου, μτφ. Ρούλα Πατεράκη, Υποδομή, Αθήνα, 1980, σ.11
Βαφειάδη Κ. Ζητήματα χώρου στο περιοδεύον θέατρο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2018
Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023
Σοφία Σλήμαν. Η γνωριμία της, μετά από προξενιό του αρχιεπισκόπου, σε ηλικία 16 ετών με τον 47χρονο Ερρίκο Σλήμαν...
Ο Ερρίκος Σλήμαν γεννήθηκε στο Νοϋμπούκοφ τού Μεκλεμβούργου Σβερίν τής Γερμανίας. Διέκοψε τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους. Δούλεψε στα καράβια και ως υπάλληλος σε εμπορικό οίκο και σιγά-σιγά απέκτησε χρήματα. Άρχισε τότε να μαθαίνει 22 ξένες γλώσσες, μεταξύ αυτών και Αρχαία και Νέα Ελληνικά. Γοητεύτηκε από την ποίηση τού Ομήρου και συνέλαβε την ιδέα να αποδείξει ότι ο κόσμος τού Ομήρου υπήρξε στην πραγματικότητα και δεν ήταν μυθικές διηγήσεις. Για να πετύχει τον σκοπό αυτό διέθεσε όλα του τα χρήματα. Τελικά κατάφερε να εντοπίσει αρχαιολογικά ευρήματα στην Τροία, στις Μυκήνες και στην Τίρυνθα και πήρε άδεια να ξεκινήσει ανασκαφές. Οι νεότεροι ερευνητές και αρχαιολόγοι άσκησαν δριμύτατη κριτική στο έργο του, κατηγορώντας τον ότι χρησιμοποίησε κατά τις ανασκαφές του αντιεπιστημονικές μεθόδους και προκάλεσε ζημιές στα μνημεία.
Το 1869 ο Ερρίκος Σλήμαν, μετά το διαζύγιό του από τη Ρωσίδα πρώτη σύζυγό του, θέλησε η δεύτερη σύζυγός του να είναι Ελληνίδα με αρχαιοελληνική ομορφιά, να λατρεύει τον Όμηρο και να γνωρίζει την «Ιλιάδα». Όπως απαιτούσαν λοιπόν οι κοινωνικές συνθήκες τής εποχής, επικοινώνησε με τον παλαιό του φίλο Θεόκλητο Βίμπο, Επίσκοπο Μαντινείας, και τού ζήτησε να του προξενέψει μία Ελληνίδα για να παντρευτεί. Μεταξύ των άλλων φωτογραφιών κοριτσιών που τού πρότεινε ο Βίμπος ήταν και τής αγαπημένης του ανιψιάς Σοφίας Εγκαστρωμένου. Για να τη γνωρίσει ο Σλήμαν χρησιμοποίησε την ιδιότητά του και επισκέφτηκε το Αρσάκειο για να παρακολουθήσει μάθημα Αρχαίων Ελληνικών. Εκεί άκουσε τη Σοφία να απαγγέλει με παλλόμενη φωνή στίχους τής «Ιλιάδας». Ο Σλήμαν ήταν τότε 48 χρονών και η Σοφία 17. Εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά της και αποφάσισε να τη ζητήσει σε γάμο.
Η οικογένεια τής Σοφίας αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και δεν αντέδρασε στον γάμο αυτό, αφού έτσι θα εξασφαλιζόταν το μέλλον τής κόρης τους. Η τελετή έγινε στην εκκλησία τού Αγίου Μελετίου στον Κολωνό, όπου ήταν και το εξοχικό σπίτι τής νύφης. Η νεαρή άβγαλτη απόφοιτος τού Αρσακείου έπρεπε να μάθει μια νέα κοσμοπολίτικη ζωή στο Παρίσι, με επισκέψεις σε θέατρα, όπερα, μουσεία, δεξιώσεις, επαφές με αρχηγούς κρατών. Ο πάμπλουτος Ερρίκος Σλήμαν τής επέβαλε να μάθει πολλές ξένες γλώσσες και νέους τρόπους συμπεριφοράς. Η Σοφία στήριξε τον σύζυγό της όταν πέθανε η κόρη του από τον πρώτο γάμο και με μεγάλη επιτυχία τον ακολούθησε στην πραγματοποίηση όλων των στόχων που ο ίδιος είχε θέσει στη ζωή του.
Η Σοφία ήταν αφοσιωμένη σύζυγος και μητέρα. Η ζωή της δίπλα στον Σλήμαν δεν ήταν εύκολη. Εκείνη όμως αριστοτεχνικά κράτησε το μέτρο στις διαφορές που παρουσιάστηκαν μεταξύ του συζύγου και της οικογενείας της. Φρόντισε για την ανατροφή και τη μόρφωση των παιδιών της. Η κόρη της Ανδρομάχη ήταν Αρσακειάς.
Ο Σλήμαν συνέχισε τη δράση του ώς το 1890. Επειδή επιδεινώθηκε η κατάσταση τής υγείας του πήγε στη Γερμανία για να χειρουργηθεί. Τα Χριστούγεννα τού 1890 όμως, επιστρέφοντας από το ταξίδι του, πέθανε πριν συμπληρώσει τα 69. Η κηδεία του έγινε στην Ελλάδα, με δημόσια δαπάνη, και την ακολούθησαν ο βασιλιάς, ο διάδοχος και πολλοί Αθηναίοι. Η Σοφία ήταν τότε 38 ετών.
Μετά τον θάνατο τού συζύγου της δεν ξαναπαντρεύτηκε. Χρηματοδότησε το έργο τού αρχαιολόγου Ντέρπφελντ στην Τροία. Συνεργάσθηκε με την Καλλιρρόη Παρρέν για τη δημιουργία τού γυναικείου κινήματος. Συμμετείχε στο Δ.Σ. τού «Εργαστηρίου Απόρων Γυναικών». Η μορφή της κοσμεί την είσοδο τού Νοσοκομείου «Σωτηρία», το οποίο ίδρυσε επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη για την έρευνα και τη θεραπεία τής φυματίωσης. Έκανε δωρεές στον Ευαγγελισμό, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Νομισματικό Μουσείο. Η κόρη της Ανδρομάχη παντρεύτηκε τον Λέοντα Μελά, αδελφό τού Παύλου Μελά και ο γιος της εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Η Σοφία πέθανε το 1932 και ετάφη δημοσίᾳ δαπάνῃ. Η μορφή της, από τη φωτογραφία της με τα κοσμήματα τής ωραίας Ελένης, αποτυπώθηκε από τον γλύπτη Γεώργιο Καστριώτη, απόγονο τής οικογένειάς της.
Όπως πολύ σωστά παρατηρεί η Ιουλία Σημαντήρα στο άρθρο της «Μια ζωή σαν παραμύθι», που δημοσιεύτηκε στην επετειακή έκδοση τού ΣΑΦΕ «ΣΑΦΕ 1933-2006», «Η Σοφία Σλήμαν υπήρξε η διαχρονική Ελληνίδα, η οποία σε μια εποχή, ιδίως στη χώρα μας, όπου η γυναίκα ήταν ακόμα η αφανής ηρωίδα, η σκιά, η προέκταση τού συζύγου της, μπόρεσε να ξεπεράσει τις δομές αυτές και να σταθεί επάξια στο ίδιο ύψος με τον άνδρα της, μοιραζόμενη τη δόξα και τους θριάμβους του, αλλά επίσης τα προβλήματά του, τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες».
- Το κείμενο βασίζεται σε πληροφορίες από το Λεύκωμα των 160 χρόνων της Φ.Ε., τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τη Wikipedia, το άρθρο της Ιουλίας Σημαντήρα "Μια ζωή σαν παραμύθι" από το λεύκωμα του ΣΑΦΕ 1933 - 2006
Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2022
Αφιέρωμα Καλλιθέα Κάθε γωνιά μια ιστορία
Αν και μόλις τέσσερα χιλιόμετρα από το Σύνταγμα, η Καλλιθέα είναι ξεχωριστός Δήμος. Χωροταξικά είναι ίσως το ιδανικό σημείο για να μείνει κανείς – δέκα λεπτά από την Αθήνα και δέκα λεπτά από τον Πειραιά. Παρόλο που τα σύνορά της είναι ξεκάθαρα, ποτέ δεν είσαι απόλυτα σίγουρος αν βρίσκεσαι στην Καλλιθέα, το Μοσχάτο ή τον Ταύρο. Αν και είναι γνωστή για την πλούσια σε ποικιλία αγορά της, τις σχολές (Πάντειο - Χαροκόπειο - Σιβιτανίδειος) και τα στέκια της, αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει είναι η ιστορία της αλλά και η έμπρακτη συνεισφορά των κατοίκων της σε θέματα κοινωνικής ευθύνης. Κάθε της πέτρα μαρτυρά και μια ιστορία από το παρελθόν, κάθε της κτίριο και ένα έργο Τέχνης. Διανύοντας όλες τις αποστάσεις με τα πόδια, θα συναντήσεις σημαντικά κομμάτια από τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας και φιλόξενους ανθρώπους που δεν θα διστάσουν να σε βάλουν ακόμα και μέσα στα σπίτια τους για να σου διηγηθούν την ιστορία, όπως τη βίωσαν οι ίδιοι.
Σκεπαστή αγορά Καλλιθέας
Κοντά στην πλατεία Δαβάκη βρίσκεται η σκεπαστή αγορά της Καλλιθέας ή αλλιώς η αγορά των Ποντίων. Είναι σαν μια μυστική γωνιά της περιοχής, καθώς αν δεν γνωρίζεις την ύπαρξή της είναι αδύνατο να φανταστείς ότι μέσα στην Πλάτωνος θα βρεις την είσοδο για μία τόσο εναλλακτική αγορά, που αισθητικά διαφέρει πολύ σε σχέση με τα γύρω καταστήματα. Πέρα από το εντυπωσιακό κτίριο και την ποικιλία τροφίμων, ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η ιστορία της. Rώτησα έναν από τους εμπόρους πόσα χρόνια υφίσταται η σκεπαστή αγορά και μου είπε «από το 1959». «Από το 1956!» απάντησε ένας κύριος μεγάλης ηλικίας από τον απέναντι πάγκο με τα φρούτα – ήξερα ότι είχα βρει τον πιο «παλιό».
Στην Καλλιθέα κατέφθασαν το 1922 περισσότεροι από 20.000 πρόσφυγες από τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία. Πόντιοι που έμεναν στα κοντινά αυτοσχέδια παραπήγματα, ζήτησαν το 1956 να αγοράσουν το οικόπεδο που βρίσκεται ανάμεσα στην Πλάτωνος και τη Γρυπάρη. «Δεν ήθελαν να μας το δώσουν και γι’ αυτό μας ζήτησαν να τους πληρώσουμε σε λίρες. 600 λίρες μάς ζήτησαν τότε! Νόμιζαν ότι δεν θα μπορούσαμε να τις βρούμε, αλλά εμείς τις βρήκαμε» μου εξηγεί ο ίδιος κύριος. Εξηνταδύο επιχειρήσεις συνθέτουν την αγορά – εξηνταδύο και οι Πόντιοι που αγόρασαν το οικόπεδο. Αφού το χώρισαν σε ισάριθμα κομμάτια, το μοιράστηκαν με κλήρο. Έκτοτε, περνούν τα καταστήματα από γενιά σε γενιά. Σήμερα κάποια έχουν ενοικιαστεί σε άλλους, κάποια έχουν πουληθεί σε τρίτους και κάποια αποτελούν οικογενειακή παράδοση. Μοναδικό τους βάσανο, οι πέντε λαϊκές αγορές της Καλλιθέας.
Παλλάδιο Καφενείο
Μπαίνοντας μέσα θαρρείς ότι ετοιμάζεσαι να παίξεις ως κομπάρσος σε ταινία, το στόρι της οποίας διαδραματίζεται κάπου κοντά στο 1930 και όχι άδικα. Είναι ένα από αυτά τα παλιά, μεγάλα, επιβλητικά κτίρια που για κάποιο λόγο νιώθεις όταν βρίσκεσαι μέσα πόσο «γερά» είναι. Ακόμα και στους μεγάλους σεισμούς του ’81 και του ’99 δεν κουνήθηκε ούτε κορνίζα, ενώ αισθητικά παραμένει το ίδιο. Με υποδέχτηκε το ζευγάρι των ιδιοκτητών (κληρονόμοι του πρώτου ιδιοκτήτη). «Το κτίριο σηκώθηκε το 1938. Τότε δεν μπορούσες να σηκώσεις κτίριο χωρίς να φτιάξεις καταφύγιο γιατί ετοιμάζονταν για πόλεμο» μου εξηγούν. Από εδώ έχει περάσει όλη η «αφρόκρεμα» των Αθηνών. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά και για πολλά χρόνια, αργότερα λειτουργούσε ως λέσχη για Μπριτζ, η οποία δεχόταν μόνο συγκεκριμένα μέλη. Ένα από αυτά ήταν και ο Ιωάννης Μεταξάς. Τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως παραδοσιακό καφενείο. Φεύγοντας με εφοδίασαν με έναν τόμο που περιλαμβάνει την ιστορία της Καλλιθέας από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τις μέρες μας. Πρόκειται για ένα θησαυρό.
Το στοιχειωμένο σπίτι
Στην οδό Λασκαρίδου βρίσκεται το αρχοντικό που στεγάζει σήμερα τη Δημοτική Πινακοθήκη Καλλιθέας και λειτουργεί παράλληλα ως πολυχώρος καλλιτεχνικών εκδηλώσεων με δωρεάν είσοδο. Αυτό είναι το σπίτι που ανήκε κάποτε στην οικογένεια της ζωγράφου Σοφίας Λασκαρίδου. Η Σοφία Λασκαρίδου ήταν η πρώτη Ελληνίδα που φοίτησε στην ανδροκρατούμενη ως το 1903, Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Έγινε δεκτή μετά από προσωπικό της αίτημα στο βασιλιά Γεώργιο Α΄. Φεμινίστρια, αν και μη αποδεκτή κοινωνικά, κατάφερε να σπάσει πολλά από τα ταμπού της εποχής και να αποτελέσει σύμβολο χειραφέτησης. Από το σαλόνι αυτού του αρχοντικού έχουν περάσει οι πιο γνωστές φιγούρες της αστικής τάξης, όπως ο Κρέμος και ο Χαροκόπος, μας εξιστορεί ο Παναγιώτης Καρατζάς, που μένει στο απέναντι σπίτι. Επρόκειτο για μία ιδιαίτερα προοδευτική οικογένεια που αγαπούσε πολύ τις Τέχνες και τα Γράμματα. Θυμάται τη Σοφία, κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής της, να μένει κλεισμένη στο σπίτι και να κάθεται συχνά στο απέναντι παράθυρο.
Η ιστορία λέει πως η Σοφία Λασκαρίδου, εκτός από τη ζωγραφική, είχε και μια δεύτερη μεγάλη αγάπη. Πριν ακόμα εισαχθεί στη Σχολή Καλών Τεχνών είχε γνωρίσει ένα φημισμένο διανοούμενο και δημοσιογράφο, τον Περικλή Γιαννόπουλο. Ερωτεύτηκαν παράφορα και περνούσαν μαζί ατέλειωτες ώρες. Εκείνος ήταν λάτρης της κλασικής ελληνικής παιδείας, της καθαρεύουσας και θεωρούσε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες «ομφαλούς του ερέβους». Εκείνη, όμως, αγαπούσε τη δημοτική, τη ζωγραφική και πάνω από όλα έμενε πιστή στα όνειρά της. Όταν της έκανε πρόταση γάμου αρνήθηκε να την αποδεχτεί κι όταν εκείνη έγινε δεκτή με υποτροφία στο Μόναχο αυτός αρνήθηκε να την ακολουθήσει. Μετά το τελευταίο γράμμα που της έστειλε καβάλησε ένα λευκό άλογο, κρατώντας ένα όπλο στο χέρι, και βούτηξε στη θάλασσα του Σκαραμαγκά, όπου και τίναξε τα μυαλά του στον αέρα. Η Σοφία έμαθε για το θάνατό του στο τρένο με το οποίο επέστρεφε στην Αθήνα, έχοντας νωρίτερα λάβει το απελπισμένο του γράμμα. Συντετριμμένη, επιχείρησε κι εκείνη να αυτοκτονήσει αλλά χωρίς επιτυχία.
Έφυγε ξανά για σπουδές και το 1916 επέστρεψε για πάντα στο σπίτι της Καλλιθέας, ενώ αφιέρωσε τη ζωή της στην Τέχνη. Ο αστικός μύθος λέει πως τις νύχτες, έξω από το αρχοντικό της οδού Λασκαρίδου, περιφέρεται το φάντασμά της μουρμουρίζοντας μελαγχολικά το όνομα του αγαπημένου της.
Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο
Δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται σήμερα ένα σχολικό συγκρότημα. Εκεί βρισκόταν κάποτε το Σκοπευτήριο, που χτίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, όπου και διεξήχθη το άθλημα της σκοποβολής. Κατά τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώνα και λίγο μετά τη Μικρασιαστική καταστροφή αποτέλεσε το μέρος όπου αποτυπώθηκε σε εικόνα η ανθρώπινη εξαθλίωση, καθώς οι πρόσφυγες ζούσαν σε παράγκες μπροστά στο Σκοπευτήριο που τις είχαν χτίσει οι ίδιοι από πλίθρες και τσίγκινες σκεπές. Κατά τη γερμανική κατοχή, οι εγκαταστάσεις μετατράπηκαν σε φυλακές από τους Γερμανούς και παρέμειναν ως φυλακές για αρκετά χρόνια.
Τον Νοέμβρη του 1951 βρέθηκε στην Καλλιθέα παράνομος ασύρματος μέσω του οποίου μέλη του παράνομου τότε ΚΚΕ επικοινωνούσαν με αριστερές οργανώσεις του εξωτερικού. Πολλοί Καλλιθεάτες και κάτοικοι κοντινών δήμων συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν τότε στις φυλακές Καλλιθέας (Σκοπευτήριο). Ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και ο Νίκος Μπελογιάννης. Τον Φλεβάρη του 1952, παρά τη διεθνή κινητοποίηση, καταδικάζονται σε θάνατο οι: Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Μπάτσης και Καλούμενος, στη λεγόμενη «Δίκη των 4». Κάτω από απόλυτη μυστικότητα μεταφέρονται από τις φυλακές Καλλιθέας πίσω από το νοσοκομείο Σωτηρία και εκτελούνται. Οι φυλακές κατεδαφίστηκαν το 1966 και στη θέση τους δημιουργήθηκε το σχολικό συγκρότημα του Αγίου Νικολάου.
Οι Τζιτζιφιές
Οι Τζιτζιφιές ήταν κάποτε γνωστές για την παραλία τους και για τα πολλά λαϊκορεμπέτικα μαγαζιά που βρήκαν στέγη στην περιοχή. Ο Γαβαλάς, ο Τζιτζιφιώτης Παπαϊωάννου και η Σωτηρία Μπέλλου είναι μόνο λίγα από τα ονόματα που άφησαν το στίγμα τους στην περιοχή. Ο Κωλοσούρτης αλλά και το τραμ έφταναν μέχρι την πεντακάθαρη παραλία των Τζιτζιφιών, λίγο πριν στρίψουν προς το βόρειο ή το νότιο Φάληρο, και γι’ αυτό οι Τζιτζιφιές ήταν πόλος έλξης για πολλούς εκδρομείς. Σήμερα δεν υπάρχει ούτε η πεντακάθαρη παραλία, ούτε τα λαϊκορεμπέτικα, ούτε καν οι τζιτζιφιές.
«Οι Τζιτζιφιές ονομάστηκαν έτσι γιατί στην περιοχή υπήρχαν πολλές τζιτζιφιές. Τα τζίτζιφα ήταν σαν ελιές σε κίτρινο χρώμα. Καθαρίζαμε το περίβλημα και τα τρώγαμε» μας λέει ο κ. Μακρίδης, κάτοικος των Τζιτζιφιών από παιδί που μοιράστηκε μαζί μας εικόνες των Τζιτζιφιών του ’60. Η περιοχή των Τζιτζιφιών κατοικείτο από πολλούς Πόντιους και γι’ αυτό ακόμα και σήμερα υπάρχουν στην περιοχή πολλές μικρές μονοκατοικίες. Το ωραιότερο κομμάτι της ήταν η παραλία των Τζιτζιφιών, όπου υπήρχαν πολλοί ψαράδες και μαγαζάκια. Το 1968 η παραλία μπαζώθηκε και άλλαξε για πάντα την όψη των Τζιτζιφιών. Ρώτησα γιατί. «Τότε είχαμε δικτατορία. Δεν ρωτούσες και πολλά. Θυμάμαι μόνο ότι ξαφνικά, μια μέρα, ήρθε ένα συνεργείο και άρχισε να την μπαζώνει. Μετά ένα τείχος μας έκοψε για πάντα τη θέα» λέει με ένα παραπονεμένο χαμόγελο. Η άλλη χαρακτηριστική εικόνα που διατηρεί ακόμα στο μυαλό του είναι η εικόνα μιας βάρκας με την οποία η μητέρα του έφυγε από το σπίτι για να πάει να πάρει την αδελφή του από το σχολείο που ήταν απέναντι, σε μία από τις μεγάλες πλημμύρες που το νερό είχε φτάσει το ένα μέτρο. Η περιοχή πλημμύριζε συχνά και γι’ αυτό πολλοί κάτοικοι μεταφέρονταν τότε με τις βάρκες των ψαράδων.
Έγκλημα στου Χαροκόπου
Στη συμβολή των οδών Θησέως (σημερινή Ελ. Βενιζέλου) και Αγ. Πάντων διαπράχθηκε το 1931 ένα από τα πιο γνωστά εγκλήματα της Αθήνας. Πρόκειται για το φόνο του Δημήτρη Αθανασόπουλου. Ο Δημήτρης Αθανασόπουλος ήταν παντρεμένος με τη Φούλα, την οποία απατούσε αλλά και κακοποιούσε σεξουαλικά, ενώ, σύμφωνα με λεγόμενα κατοίκων, διατηρούσε σχέση και με τη μητέρα της, Αρτέμιδα. Ένα χειμωνιάτικο βράδυ του Γενάρη, η όμορφη Φούλα, μετά από ακόμα μία κακοποίηση, ζήτησε τη βοήθεια της μητέρας της. Εκείνη, χωρίς αρχικά να πει τίποτα στην κόρη της (άλλοι λένε ότι ήταν συνεννοημένες), ζήτησε από έναν ανιψιό της, που ενδεχομένως να ήταν και ερωτευμένος με την ξαδέλφη του, να σκοτώσει τον Αθανασόπουλο. Έτσι και έγινε. Αφού τον πυροβόλησε και τον σκότωσε την ώρα που κοιμόταν, προσπάθησε με τη βοήθεια της οικιακής βοηθού να τον κάψει. Η καύση όμως απέτυχε γιατί ο καπνός ήταν έντονος και φοβήθηκε μην τους πάρουν χαμπάρι. Κατόπιν, το πτώμα του Αθανασόπουλου τεμαχίστηκε, πακεταρίστηκε και παραδόθηκε στον Σπύρο Μαγουλόπουλο που ήταν επίσης ερωτευμένος με τη Φούλα. Στη συνέχεια, τα πακέτα παρέλαβε ένας αμαξάς με την εντολή να τα πετάξει στο ρέμα του Ιλισού, όπου τελικά εντοπίστηκαν από κάποιον που είδε τα δέματα και ειδοποίησε την αστυνομία.
Το τραγούδι «Κακούργα πεθερά» σε στίχους του Ιακώβου Μοντανάρη και μουσική Μάρκου Βαμβακάρη είναι εμπνευσμένο από τη δολοφονία του Αθανασόπουλου, ενώ ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τάσος Κοντογιαννίδης συνέλεξε στοιχεία γύρω από την υπόθεση και έγραψε ολόκληρο βιβλίο για το έγκλημα με τίτλο: «Το έγκλημα στου Χαροκόπου» (εκδ. Άγκυρα).
Φάρος Τυφλών Ελλάδος& Μουσείο Αφής
Στην Καλλιθέα βρίσκεται ο Φάρος Τυφλών της Ελλάδος, ένα σωματείο ειδικώς αναγνωρισμένο, μη κερδοσκοπικό, που ιδρύθηκε το 1946 με σκοπό την υποστήριξη των τυφλών ατόμων, την παροχή υπηρεσιών στα άτομα με προβλήματα όρασης, αλλά και την ευαισθητοποίηση του κοινού και της Πολιτείας. Ανάμεσα στις πλούσιες δράσεις που διοργανώνει ο Φάρος ξεχωρίζει η Μονάδα Παραγωγής Σκουπών και Βουρτσών, όπου απασχολούνται τυφλοί και μερικώς βλέποντες εργάτες, οι οποίοι αμείβονται και ασφαλίζονται σύμφωνα με τις συλλογικές συμβάσεις. Σύμφωνα με την κ. Καραβινού, υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Μουσείο Αφής του ΦΤ Ε, υπάρχει ένας νόμος από την εποχή του βασιλιά Παύλου που ισχύει ακόμα και σήμερα, ο οποίος ορίζει ότι οι τομείς των Ενόπλων Δυνάμεων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Νοσοκομείων και άλλων Φορέων Δημοσίου Δικαίου είναι υποχρεωμένοι να εκτελούν παραγγελίες σκουπών και βουρτσών πρώτα από τη συγκεκριμένη μονάδα. Αυτό όμως στην πράξη δε συμβαίνει, αφενός γιατί οι αρμόδιοι ενδεχομένως να μη γνωρίζουν το νόμο, αφετέρου γιατί το κόστος παραγωγής στη μονάδα του ΦΤΕ είναι μεγαλύτερο από μιας μεγάλης εταιρείας παραγωγής καθαριστικών προϊόντων.
Μοναδική εμπειρία ωστόσο αποτελεί μια επίσκεψη στο Μουσείο Αφής – το μοναδικό μουσείο αφής στην Ελλάδα και ένα από τα πέντε του κόσμου. Ιδρύθηκε το 1984 και στεγάζεται στο παλιό διώροφο νεοκλασικό κτίριο του ΦΤΕ. Μέσα υπάρχουν πιστά αντίγραφα από την Κυκλαδική Περίοδο μέχρι και το Βυζάντιο και καθημερινά γίνονται ξεναγήσεις. Η εμπειρία της επίσκεψης στο Μουσείο Αφής είναι εξίσου εκπληκτική και για ένα βλέποντα, καθώς μια μάσκα που καλύπτει τα μάτια αποτελεί κομμάτι της βιωματικής προσέγγισης.
Θησέας
Το πρόγραμμα αντιμετώπισης της εξάρτησης «Θησέας» ξεκίνησε τη λειτουργία του ως υπηρεσία του Δήμου Καλλιθέας το 1989. Πρόκειται για το μοναδικό δημοτικό κέντρο απεξάρτησης που διαθέτει η χώρα μας, ενώ, παρόλο που συντηρείται οικονομικά από το δήμο, είναι ανοιχτό σε όλους. «Το μόνο που χρειάζεται είναι να θέλει ο ίδιος ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει το πρόβλημα να καταπολεμήσει την εξάρτηση, καθώς και να έχει τη στήριξη της οικογένειάς του» μας εξηγεί ο κ. Κρασανάκης, ψυχίατρος και δραματοθεραπευτής στο πρόγραμμα αντιμετώπισης της εξάρτησης, που μας υποδέχτηκε στο κτίριο που στεγάζεται η θεραπευτική δομή του «Θησέα». Το πρόγραμμα που ακολουθείται είναι «στεγνό», ενώ ως θεραπευτικό μέσο χρησιμοποιείται η Τέχνη προτείνοντας στους χρήστες έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. «Τα ποσοστά επιτυχίας είναι πολύ υψηλά» μας λέει ο κ. Μακρίδης, που εργάστηκε στο παρελθόν εκεί, «…αλλά αυτό δεν παίζει ρόλο όταν μιλάμε για ανθρώπινες ζωές» εξηγεί παρακάτω. Ο «Θησέας» συνεργάζεται με διάφορες σχολές συμβάλλοντας έτσι στη στήριξη των ανθρώπων που προσπαθούν να ξαναπάρουν τη ζωή στα χέρια τους, γεμίζοντάς τους με εφόδια, το πρόβλημα της ανεργίας όμως αντιμετωπίζεται ακόμα πιο δύσκολα σε τέτοιες περιπτώσεις.
Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019
"Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε"- Η κηδεία του ποιητή Κωστή Παλαμά που μετατράπηκε σε αντικατοχικό συλλαλητήριο



Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2018
Εχεις κατέβει στο υπόγειο της Κοραή 4;
Παρασκευή 31 Αυγούστου 2018
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος



![ÐондонÑкий малÑÑик на ÑазвалинаÑ
Ñвоего дома, ÑазÑÑÑенного ÑакеÑой ФаÑ-2 [3]](https://i.pinimg.com/564x/28/d8/19/28d81967e3b8cbd0e3932e3520bac55d.jpg)








Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2017
Και όμως οι ναζί ευθύνονται για τη δημιουργία των «ντισκοτέκ» και την ύπαρξη των ντι τζέι. Όλα ξεκίνησαν από τον καλλιτεχνικό διωγμό της «νέγρικης μουσικής»...
Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2017
O πύργος της Γαλλίας όπου πέθανε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι -Απίστευτη ομορφιά [εικόνες]
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης θα έμοιαζε ξένος στο σημερινό τοπίο – γι’ αυτό και έχουμε ανάγκη ανθρώπους με το δικό του ηθικό ανάστημα
61 χρόνια πριν ο Γρηγόρης Λαμπράκης αψήφησε τις απειλές και τις προειδοποιήσεις που του είχαν γίνει από διάφορες πλευρές να μην μιλήσει στη...

-
Λαμβάνοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την εθνική Νομοθεσία, η « Κιβωτός του Κόσμου », σε συνεργασία με τι...
-
Επειδή έχω κατά καιρούς λάβει mail από φίλους που θέλουν να πραγματοποιήσουν τις αγορές προτεινόμενων προϊόντων από το Παίζουμε μαζί, σα...
-
Τέχνη για τον ουρανό ονομάζεται μία σχετικά νέα μορφή τέχνης. Αυτό που την κάνει μοναδική είναι ότι εκατοντάδες άνθρωποι συνεργάζονται,...
-
50 ιδέες για να φτιάξετε ένα υπέροχο φωτιστικό η να μεταμορφώσετε αυτά που έχετε ήδη. Η μία ιδέα είναι πραγματικά καλύτερη από την άλλ...
-
Οι Απόκριες πλησιάζουν και για να μπαίνουμε στο κλίμα δείτε τι μπορείτε να φτιάξετε με τα παιδιά σας. Είναι όλα υπέροχα και πολύ εύκολα....
-
cutestfood Μία εξαιρετική ιδέα για το παιδικό πάρτι γενεθλίων είναι να φτιάξετε χάμπουργκερ γουρουνάκια! Το μόνο που θα χρειαστείτε...
-
Αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι μαγικά γιατί το παιδί σας θα ζωγραφίσει τα πιο όμορφα σχέδια στο χαρτί! Σας αρέσουν αυτά τα σχέδια;...
-
Ο Νίκος Καζαντζάκης, εκτός από συγγραφέας, υπήρξε επίσης δημοσιογράφος, πολιτικός, μουσικός, ποιητής και φιλόσοφος, με πλούσιο λογοτεχνικ...
-
Λεωφόρος Ποσειδώνος 14 και Τρίτωνος 1 στο Τροκαντερό. Ποιος από εμάς– είτε ανεβαίνοντας προς Αθήνα, είτε κατεβαίνοντας προς την παραλιακή...