Επίσκεψη στο σπίτι του Μότσαρτ!

Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ Από τους κορυφαίους συνθέτες όλων των εποχών, τα έργα του οποίου αποτελούν μέρος του ρεπερτορίου κάθε ορχήστρας που σέβεται τον εαυτό της.Το πλήρες όνομά του είναι Γιοχάνες Κρισόστομους Βολφγκάνγκους Τεόφιλους (Αμαντέους) Μότσαρτ [Wolfgang Amadeus Mozart] και γεννήθηκε την 8η πρωινή της 27ης Ιανουαρίου 1756 στο Ζάλτσμπουργκ, τμήμα τότε της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους και νυν της Αυστρίας. Ήταν γιος του συνθέτη Λεοπόλδου Μότσαρτ και της Άννας Μαρίας Περτλ.

Ο Μότσαρτ έζησε μόνο 35 χρόνια, πρόλαβε όμως να συνθέσει περίπου 600 έργα (συμφωνικά, δωματίου, κονσέρτα, όπερες και χορωδιακά), τα περισσότερα από τα οποία είναι αριστουργήματα. Σε ηλικία τριών χρονών έπαιζε πιάνο, στα πέντε του συνέθετε και στα έξι έδωσε το πρώτο του κοντσέρτο. Μιλάμε για τον ορισμό της ιδιοφυΐας.

Ο Μότσαρτ, αν και συνθέτης, είναι ένας μύθος, ένα λαϊκό είδωλο. Είχε το χάρισμα να γράφει απλές και ευκολομνημόνευτες μελωδίες, μέσα στη συνθετότητά τους. Έργα του ακούγονται όχι μόνο στις αίθουσες συναυλιών, αλλά και σε ασανσέρ, εμπορικά κέντρα, αίθουσες χειρουργείων και ως ηχητικά σήματα από κινητά τηλέφωνα.

Η μουσική του έχει και «μαγικές» ιδιότητες. Κτηνοτρόφοι παίζουν Μότσαρτ στις αγελάδες για να αυξήσουν την παραγωγή τους σε γάλα ή να μας δώσουν πιο τρυφερό κρέας. Έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι η ακρόαση της μουσικής του βοηθά στην ανάπτυξη της νοημοσύνης των βρεφών και των παιδιών. Η μορφή του απεικονίζεται σε σοκολατάκια, σουβενίρ και άλλα είδη διακόσμησης.

Μεταξύ σοβαρού και αστείου λέγεται ότι αν υπήρχε δυνατότητα ο Μότσαρτ να διεκδικήσει τα δικαιώματα για τη χρήση της μουσικής και του ονόματός του θα μπορούσε να αγοράσει όλη την Αυστρία. Άλλωστε, η γενέτειρά του Ζάλτσμπουργκ ζει και αναπτύσσεται μέχρι σήμερα χάρις στον Μότσαρτ. Και όμως, ο συνθέτης της «Μικρής Νυχτερινής Μουσικής», του «Ντον Τζιοβάνι», του «Μαγικού Αυλού» και άλλων αριστουργημάτων πάλευε για να τα φέρει βόλτα με τα οικονομικά του στον σύντομο βίο του.

Πέθανε στη μία τα ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου 1791, επί των επάλξεων, γράφοντας το «Ρέκβιεμ» της ζωής και της καριέρας του.

via

Παρόλο που ο Μότσαρτ έζησε σε πολλά διαφορετικά σπίτια στη Βιέννη, έχει παραμείνει ένα μοναδικό διαμέρισμα μέχρι και σήμερα, που είναι όπως όταν ζούσε εκεί ο μεγάλος συνθέτης. Βρίσκεται στην οδό Domgasse 5 και ήταν το σπίτι του Μότσαρτ από το 1784 ως το 1787. 

Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο διαμέρισμα στον πρώτο όροφο. Έχει 4 μεγάλα δωμάτια, 2 μικρότερα και μια κουζίνα. 

Ο Μότσαρτ δεν καθόταν για πολύ σε ένα μέρος! Μάλιστα σε αυτό το σπίτι έμεινε το μεγαλύτερο διάστημα που έμεινε ποτέ σε κάποιο σπίτι και φαίνεται ότι του άρεσε. Κατά την περίοδο της παραμονής του εκεί έγραψε την πιο δημοφιλή όπερα του "Οι γάμοι του Φίγκαρο". 

Το δωμάτιο Figaro

Το Mozarthaus άνοιξε το 2006, 250 χρόνια μετά τη γέννηση του Μότσαρτ. Έχει έκταση 1000 τ.μ και εκτείνεται σε 4 ορόφους. Οι επισκέπτες ζουν για λίγο στον ζωντανό κόσμο του συνθέτη, νοιώθουν την εξυπνάδα και την αινιγματική του προσωπικότητα. 

To ρολόι που χρησιμοποιούσε ο ίδιος

Το πιάνο 

Το δωμάτιο παιχνιδιών

Το εντυπωσιακό ταβάνι σε ένα από τα δωμάτια

Η περιήγηση ξεκινά από τον τρίτο όροφο που παρουσιάζει τη ζωή στη Βιέννη την εποχή του Μότσαρτ. 

Ο Μότσαρτ και οι φίλοι του

Ο δεύτερος όροφος είναι αφιερωμένος στα μουσικά έργα του συνθέτει ενώ ο πρώτος όροφος είναι ουσιαστικό το σπίτι που έζησε εκείνος με την οικογένεια του. 

Η ζωή στη Βιέννη την εποχή του μπαρόκ

Το δωμάτιο θανάτου - Death room

Το ισόγειο υπάρχει αίθουσα συναυλιών, ένα μαγαζί και ένα εκπαιδευτικό κέντρο. 

Το μαγαζί με τα αναμνηστικά

Η αίθουσα συναυλιών

Το μουσείο είναι ανοιχτό καθημερινά 10-7. Η είσοδος κοστίζει 10 ευρώ και περιλαμβάνει ακουστικό οδηγό. Για τους κατόχους της τουριστικής κάρτας Vienna Card το εισιτήριο κοστίζει 8 ευρώ. 

Οι εσωτερικές σκάλες που ενώνουν τους ορόφους

To σπίτι είναι ουσιαστικό ένα μουσείο αφιερωμένο στη ζωή του Μότσαρτ στη Βιέννη αφού τα περισσότερα έπιπλα του δεν σώζονται σήμερα. Είναι όμως πολύ ενδιαφέρον και βάζει τον επισκέπτη στο κλίμα της εποχής που έζησε και μεγαλούργησε ο συνθέτης. 

via

Ο πλανήτης θυμάται τα θύματα του Ολοκαυτώματος (φωτογραφίες)

Aπό το 2005, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η 27η Ιανουαρίου καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από τους Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με σκοπό την αφύπνιση της κοινωνίας ώστε να μην επαναληφθούν ξανά όσα βίωσε η ανθρωπότητα την περίοδο του Ναζισμού.

Η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος σηματοδοτεί την ημέρα κατά την οποία, πριν από 74 χρόνια, οι Συμμαχικές Δυνάμεις απελευθέρωσαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου στην Πολωνία. Τα ερείπια του στρατοπέδου βρίσκονται περίπου 60 km δυτικά της Κρακοβίας, κοντά στην κωμόπολη Όσβιετσιμ (γερμ. Auschwitz). Από το 1979 ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Με την απελευθέρωση του Άουσβιτς από τους συμμάχους, οι στρατιώτες έβαζαν τους Ναζί να κουβαλούν τις σορούς των θυμάτων τους για να τους θάψουν σε ομαδικούς τάφους

Οι Εβραίοι της Ευρώπης υπήρξαν τα κύρια θύματα του ναζιστικού ρατσισμού και στο πλαίσιο της εφαρμογής του πολιτικού σχεδίου «Τελική Λύση», εξοντώθηκαν έξι περίπου εκατομμύρια Εβραίοι.

Δεκάδες χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι βρήκαν τον θάνατο στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης

Ωστόσο, παρά τις φρικαλεότητες του ναζιστικού καθεστώτος, αποτελέσματα έρευνας του Ευρωβαρόμετρου που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δείχουν «ελλιπή συνειδητοποίηση του φαινομένου του αντισημιτισμού» στην Ευρώπη.

Οι Σύμμαχοι απέκτησαν στις 31 Μαΐου 1944 λεπτομερείς αεροφωτογραφίες όλων των χώρων του Άουσβιτς. Το 2003 η Royal Air Force δημοσίευσε για πρώτη φορά αεροφωτογραφίες, όπου φαίνονται ακόμη και οι φωτιές των σωρών πτωμάτων, που καίγονταν σε ανοικτό χώρο αφού τα κρεματόρια δεν διέθεταν την απαιτούμενη χωρητικότητα για τους χιλιάδες νεκρούς.

Σύμφωνα με την έρευνα, το 89% των Εβραίων πιστεύει ότι ο αντισημιτισμός έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία πενταετία και μόνο 4 στους 10 Ευρωπαίους θεωρούν ότι το Ολοκαύτωμα διδάσκεται επαρκώς στα σχολεία, ενώ το 34% δεν γνωρίζει ότι η άρνηση του Ολοκαυτώματος συνιστά ποινικό αδίκημα. 

Πηγές: ΕΡΤ, Wikipedia, ΑΠΕ - ΜΠΕ 

via

Στην πύλη της αιωνιότητας

Με τους: Willem Dafoe, Rupert Friend, Oscar Isaac

Η ταινία σκιαγραφεί τα χρόνια που ο κορυφαίος Ολλανδός ιμπρεσιονιστής Βίνσεντ Βαν Γκογκ έζησε στην Αρλ της Γαλλίας, τότε που μαγεμένος από το γαλλικό τοπίο και φως δημιούργησε μερικά από τα πιο εμβληματικά έργα του, όπως η «Έναστρη Νύχτα», το «Υπνοδωμάτιο στην Αρλ» και η σειρά «Ηλιοτρόπια», μεταξύ εκατοντάδων άλλων.

Πού παίζεται

Αθήνα

ODEON ΟΠΕΡΑ

AΙΘΟΥΣΑ 1

Πέμπτη - 17.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Παρασκευή - 18.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Σάββατο - 19.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Κυριακή - 20.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Δευτέρα - 21.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Τρίτη - 22.01 17:00 / 19:30 / 22:00

Τετάρτη - 23.01 17:00 / 19:30 / 22:00

ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX

AΙΘΟΥΣΑ 1

Πέμπτη - 17.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Παρασκευή - 18.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Σάββατο - 19.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Κυριακή - 20.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Δευτέρα - 21.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Τρίτη - 22.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Τετάρτη - 23.01 17:40 / 20:00 / 22:20

Γλυφάδα

NOVACINEMA ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ

AΙΘΟΥΣΑ 1

Πέμπτη - 17.01 19:30 / 22:00

Παρασκευή - 18.01 19:30 / 22:00

Σάββατο - 19.01 19:30 / 22:00

Κυριακή - 20.01 19:30 / 22:00

Δευτέρα - 21.01 19:30 / 22:00

Τρίτη - 22.01 19:30 / 22:00

Τετάρτη - 23.01 19:30 / 22:00

Θεσσαλονίκη

ΒΑΚΟΥΡΑ

AΙΘΟΥΣΑ 1

Πέμπτη - 17.01 21:45

Παρασκευή - 18.01 21:45

Σάββατο - 19.01 21:45

Κυριακή - 20.01 21:45

Τρίτη - 22.01 21:45

AΙΘΟΥΣΑ 2

Πέμπτη - 17.01 19:15

Παρασκευή - 18.01 19:15

Σάββατο - 19.01 19:15

Κυριακή - 20.01 19:15

Δευτέρα - 21.01 19:15

Τρίτη - 22.01 19:15

Τετάρτη - 23.01 19:15

Μαρούσι

NOVACINEMA ODEON ΜΑΡΟΥΣΙ

AΙΘΟΥΣΑ 3

Πέμπτη - 17.01 19:30 / 22:10

Παρασκευή - 18.01 19:30 / 22:10

Σάββατο - 19.01 19:30 / 22:10

Κυριακή - 20.01 19:30 / 22:10

Δευτέρα - 21.01 19:30 / 22:10

Τρίτη - 22.01 19:30 / 22:10

Τετάρτη - 23.01 19:30 / 22:10

Νανουρίσματα Mozart για μωρά και εγκύους

Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες, κατά τη διάρκεια της 12ης εβδομάδας εγκυμοσύνης το έμβρυο έχει ήδη αναπτύξει την ακοή του. 

Σύμφωνα δε με έρευνα, η οποία διεξήχθη από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι έγινε γνωστό ότι τα μωρά αναγνωρίζουν τα τραγούδια που ακούνε όσο είναι στη μήτρα για άλλους τέσσερις μήνες αφού έχουν γεννηθεί. 

Έτσι, το να συνηθίσει το έμβρυο ένα συγκεκριμένο νανούρισμα, μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο όταν θα θέλετε να το κοιμίσετε ως νεογέννητο.

Επίσης έχει αποδειχθεί ότι και τα νεογέννητα μωρά απολαμβάνουν τις μελωδίες.

Οι μουσικοθεραπευτές επισημαίνουν, ότι η έγκυος καλό είναι να ακούει τη μουσική που της αρέσει. 

Τα τραγούδια που σας βοηθούν να χαλαρώσετε έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την πίεση του αίματος και το άγχος. 

 Η κλασική μουσική είναι μια πολύ καλή επιλογή και ιδιαίτερα η μουσική του Mozart. Στο video μπορείτε να ακούσετε τη χαλαρωτική μουσική και να επωφεληθείτε από τα οφέλη της μουσικής του Mozart τόσο εσείς όσο και το μωρό σας!

via

Σινέ παράδεισος σε ενορία της Καλλιθέας-π. Βασίλειος Χριστοδούλου

Ενορία δημιούργησε και λειτουργεί κινηματογραφική λέσχη στην Καλλιθέα. Η τέχνη εξυπηρετεί μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη για ποιητική τροφή. Το πνεύμα μας είναι πάντα πρόθυμο να επιβιώνει ανεβαίνοντας. Το πνεύμα περισσότερο από την σάρκα, ζώντας πάνω στη γη νιώθει όσα έχουν νόημα για την ύπαρξη. Το σώμα πεινά όταν λείπει η τροφή, το πνεύμα όμως πληρώνει μεγάλο τίμημα όταν καταδικάζεται στην ένδεια: εκμηδενίζεται. Κάπως έτσι υποψιαζόμαστε την προσπάθεια του ανθρώπινου είδους να μην λιμοκτονήσει ψυχικά. Γι’ αυτόν το λόγο προσφέρονται τρόποι να επανασυνδεθεί με τον Θεό. Ένας από αυτούς είναι η τέχνη.

Συζητήσαμε με τον πατέρα Βασίλειο Χριστοδούλου, εφημέριο του ιερού ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Καλλιθέα, για την κινηματογραφική λέσχη που λειτουργεί στην ενορία του και συγκεντρώνει νέους ανθρώπους.

Απ’ όσο γνωρίζω π. Βασίλειε εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργεί στο Ναό σας μια άτυπη κινηματογραφική λέσχη.

Σωστά χρησιμοποιήσατε το ρήμα «λειτουργεί», διότι αφ’ ενός μεν πρόκειται για κοινό έργο πολλών (οι νέοι έβαλαν τη διάθεση κι εγώ τον τρόπο) αφ’ ετέρου είναι μια προσπάθεια που την χαρακτηρίζει όχι η τέρψη η αισθητηριακή αλλά η μετοχή όλων μας σε βαθύτερα στρώματα αλήθειας πέραν του προφανούς.

Τι το ιδιαίτερο έχει η προσπάθειά σας, σε καιρούς που ο κινηματογράφος είναι ούτως ή άλλως προσιτός σε όλους -ακόμα και στο σπίτι μας μέσω του διαδικτύου- αλλά και η βόλτα στις κινηματογραφικές αίθουσες είναι πλέον απ’ τις αγαπημένες συνήθειες των νέων ανθρώπων;

Η συνεισφορά είναι στον τρόπο, στην επιλογή, στο πρόσωπο που θα σε χειραγωγήσει στην εμβάθυνση και όχι απλώς η παρακολούθηση. Η ιδιαιτερότητα λοιπόν της προσπάθειάς μας έγκειται σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι η επιλογή των ταινιών και το δεύτερο η εκγύμναση σ’ έναν άλλο τρόπο θέασης.

Θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια γι’ αυτές τις ιδιαιτερότητες;

Οι ταινίες που επιλέγουμε να δούμε δεν είναι συνήθως οι ταινίες που προβάλλονται στις κινηματογραφικές αίθουσες. Δεν αποτελούν τμήμα του λεγόμενου «εμπορικού κινηματογράφου» του οποίου το περιεχόμενο είθισται να είναι δράση, επιφανειακός συναισθηματισμός, ρηχό σενάριο και ένα χαρούμενο τέλος, επειδή ακριβώς δεν θέλει να στενοχωρήσει τον θεατή, να τον προβληματίσει, αλλά να τον διασκεδάσει. Επιλέγουμε λοιπόν έναν κινηματογράφο όχι θέασης αλλά μετοχής. Μια εικόνα που δεν εξαντλεί το νόημα αλλά το υπαινίσσεται, που δεν στοχεύει στον φθηνό και εύκολο εντυπωσιασμό, αλλά που τιμά και σέβεται τη λογικότητά σου, επενδύοντας στην αναζήτηση, στη δυνατότητα να διαλέγεσαι και να μην σιωπάς. Να εισέρχεσαι, και αναλαμβάνοντας την ευθύνη να γίνεσαι μέτοχος της ταινίας και όχι αποστασιοποιημένος θεατής της. Μετά λοιπόν από κάθε τέτοια προβολή ακολουθεί συζήτηση -πολλές φορές συναρπαστική- και αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο ιδιαιτερότητας της προσπάθειάς μας.

Ο κινηματογράφος δηλαδή ως ποιμαντικό εργαλείο;

Ναι, γιατί όχι; Είδατε; Μας φαίνεται πολύ παράξενο η Εκκλησία να ασχολείται με τον κινηματογράφο.

Εδώ που τα λέμε, δεν είναι και κάτι το συνηθισμένο.

Έχετε δίκιο, αλλά νομίζω πως δεν αρκεί πλέον να παραμένουμε μόνο στη διαπίστωση, πρέπει να αναζητήσουμε το γιατί. Η εύρεση αυτού του «γιατί» ίσως μπορέσει λίγο να μας ξεκολλήσει.

Γιατί λοιπόν φαντάζει τόσο παράξενος αυτός ο διάλογος Εκκλησίας και κινηματογράφου;

Φοβάμαι επειδή απαξιώνουμε κάθε «εξωεκκλησιαστική» Τέχνη, περιορίζοντας ταυτόχρονα τον Θεό εντός των δικών μας εκφραστικών τειχών, αδυνατώντας να αναγνωρίσουμε σ’ αυτές την πνοή του Παρακλήτου. Ίσως και επειδή τρέμουμε στη συνειδητοποίηση ότι η έμπνευση και η έκπληξη (η Βασιλεία του Θεού δηλαδή) «αρθήσεται αφ’ ημών και δοθήσεται έθνει ποιούντι τους καρποὺς αυτής». Μας ξαφνιάζει η σκέψη, ότι υπάρχουν φορές που άνθρωποι που αναζητούν, θα ανεβαίνουν προς τον Ιησού, «ζητούντες ιδείν αυτόν», και Εκείνος θα βεβαιώνει διαχρονικά πως μέσα από τη δική τους παρουσία θα εμπνέει και θα συνεχίζει να διατηρεί την έκπληξη της Βασιλείας Του ζωντανή. Ενώ ο Θεός θα εκπλήσσει κινηματογραφικά, ποιητικά, μουσικά κ.λ.π. με τρόπους που δεν υποψιαζόμαστε. Αναρωτιέμαι, μήπως είναι καιρός ν’ αλλάξουμε;

Με την Τέχνη ο άνθρωπος διαιώνια παλεύει τον θάνατο. Προσπαθεί να δημιουργήσει μια μεταϊστορική συνέχεια

Ο Γέροντας Σωφρόνιος θυμάμαι έλεγε κάπου «δεν μπορεί κανείς να ζει χριστιανικά με διαφορετικό τρόπο: είτε θα είναι εμπνευσμένος είτε αποκοιμισμένος μέσα στον κόσμο». Μιας και αναφερθήκατε πριν και στην ποίηση, ο Μίλτος Σαχτούρης σ’ ένα ποίημά του αναφέρει πως: «ο κινηματογράφος δεν αγαπά τον θάνατο». Ένας τέτοιος κινηματογράφος μπορεί να βρει τη θέση του μέσα στη σύγχρονη ενοριακή ποιμαντική δραστηριότητα;

Δεν είναι μόνο ο κινηματογράφος που δεν αγαπά τον θάνατο, αλλά γενικότερα η Τέχνη δεν τα ’χει καλά μαζί του. Διότι με την Τέχνη ο άνθρωπος διαιώνια παλεύει τον θάνατο και την ανυπαρξία, προσπαθώντας να δημιουργήσει μία μεταϊστορική συνέχεια. Επιμένει να φλερτάρει αδιάκοπα με την Ομορφιά· με την Ομορφιά όχι σαν αισθητική αντίληψη του παρόντος, αλλ’ ως εσχατολογική εν Θεώ πληρότητα. 

Η Τέχνη «είναι μία εξομολόγηση του ότι η ζωή δεν επαρκεί». Η πνευματική ζωή λοιπόν μέσα στο ενοριακό πλαίσιο είναι η προσπάθεια συνειδητοποίησης αυτής της αλήθειας, πως δεν μας φτάνει μια ζωή για να αγαπήσουμε, να ζήσουμε και να δημιουργήσουμε. Είναι επιτακτική η ανάγκη της συνέχισης. Αυτή τη «συνέχεια» προσπαθούμε ήδη από τώρα να μεταλαμβάνουμε και η Τέχνη είναι ένα μέσον.

Οι νέοι άνθρωποι ανταποκρίνονται σε μία τέτοια ποιμαντική δραστηριότητα;

Ανταποκρίνονται, αλλά θέλει χρόνο αρκετό για να μυηθούμε όλοι σε έναν άλλο τρόπο θέασης των πραγμάτων άρα και του κινηματογράφου. Ο κινηματογράφος που προβάλλουμε έχει πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης (σαν την καλή λογοτεχνία) και σίγουρα -τουλάχιστον στην αρχή- χρειαζόμαστε κάποιον να μας δείξει τον τρόπο, να μας δώσει τα κλειδιά να ξεκλειδώσουμε την πρόσβασή μας στα βαθύτερα αυτά στρώματα κατανόησης.

Αποτέλεσμα αυτής της ποιμαντικής σας δραστηριότητας, αν δεν κάνω λάθος, είναι και το τελευταίο σας βιβλίο, μ’ ένα τίτλο που σίγουρα δεν περνά απαρατήρητος: «και ο κλήρος έπεσε στα δάκρυα», από τις εκδόσεις «Γρηγόρη».

Είναι ουσιαστικά η θεολογική ανάλυση οκτώ ταινιών που είχα κατά καιρούς προβάλλει στη Νεανική Σύναξη του Ναού μου. Μέσα στην ανάλυση αυτή εμπεριέχονται και πολλά από το περιεχόμενο των συζητήσεων που επακολούθησαν αυτών των ταινιών.

Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο περισσότερο για το περιεχόμενό τους;

Το θέμα πάνω στο οποίο στοχάζεται είναι εκείνο της απουσίας και σιωπής του Θεού. Τα αδυσώπητα «γιατί» που στοιχειώνουν την ζωή μας, όταν το παράλογο και το κακό δείχνουν να επικρατούν και ο Θεός να μην παίρνει θέση. Κοινός παρονομαστής των ταινιών που αναλύονται είναι εκείνο του αναίτιου και πρόωρου χαμού των ανθρώπων, το αναπάντεχο του θανάτου, ο επώδυνος και μαρτυρικός τρόπος της εξόδου πολλών ανθρώπων απ’ τη ζωή, παρά τις όσες για «ανώδυνα, ανεπαίσχυντα και ειρηνικά τέλη» ικεσίες Τον είχαμε ανά τους αιώνες παρακαλέσει. Είναι αυτό το βασανιστικό δίπολο της απώλειας και απουσίας, των αγαπημένων αδελφών και του σπλαχνικού Πατέρα· το δίπολο που πάντα θα μας στοιχειώνει.

Άλλωστε είναι κάτι που μαρτυρείται και στον υπότιτλο: «ο κινηματογράφος της απουσίας του Θεού σε θεολογική παρακολούθηση». Θα θέλατε, κλείνοντας τη συνέντευξή μας αυτή να προσθέσετε και κάτι ακόμη;

Ο π. Δημήτριος Στανιλοάε θυμάμαι έγραφε κάπου: «Τα έργα της Τέχνης είναι έργο του Αγίου Πνεύματος: ένα ωραίο λογοτέχνημα, ένα ωραίο ποίημα, είναι έργα του Αγίου Πνεύματος, μα δεν αποτελούν ακόμα το πλήρωμα ολόκληρης της ποίησης που μπορεί να πραγματοποιήσει ο άνθρωπος». Μην περιοριζόμαστε λοιπόν!Ο Θεός είναι το Ποίημα· σίγουρα δεν το γράφουμε, δημιουργώντας όμως το ανακαλύπτουμε.

Ευχαριστήσαμε τον πατέρα Βασίλειο, μαντεύοντας μετά την συζήτησή μας περισσότερο από πριν τον τόπο της τέχνης στη ζωή μας. Εάν η τέχνη είναι αυθεντική, είναι μια μελωδία του Θεού που περιέχει όλα τα στοιχεία της πίστης: την εσωτερικότητα, την πνευματικότητα και τους δεσμούς με τα μύχια της ψυχής.

___________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 16.01.2019

via

Μενέλαος Λουντέμης, ο επίγειος Polaris

Polaris, αλλιώς Αστέρι του Βορρά, είναι η διεθνής ονομασία για τον βόρειο πολικό αστέρα και ταιριάζει απόλυτα ως χαρακτηρισμός για έναν και μόνο συγγραφέα, αυτόν με το ψευδώνυμο Μενέλαος Λουντέμης. Το χλωμό πεινασμένο αγόρι, που γνώρισαν οι “Ανωνυμίτες“, με τη δυστυχία στο βλέμμα, τη γλυκιά φωνή και το κουτσό δεξί πόδι, λεγόταν Μήτσος Βαλασιάδης. Αυτό ήταν το πραγματικό όνομα του Μενέλαου Λουντέμη πριν εμπνευστεί το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο το εμπνεύστηκε από τον ποταμό Λουδία (Ludias) της μετέπειτα πατρίδας του. Ο χωρατατζής μίμος που κοιμόταν στα παγκάκια, έπαιζε κιθάρα και λάτρευε τις ρώσικες μελωδίες γεννήθηκε στο χωριό Αγία Κυριακή της Ανατολικής Θράκης το 1912 και ήρθε στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922. Ζούσε, αρχικά, στην περιοχή της Έδεσσας επιβιώνοντας με όποια δουλειά του τύχαινε: λούστρος, σερβιτόρος, υπάλληλος δικηγορικού γραφείου.

Ο Μ. Λουντέμης με την προμηθεϊκή σπίθα στην καρδιά και την αισιοδοξία στην ψυχή αποτελεί μοναδικό φαινόμενο αυτοδίδακτου και αυτοδημιούργητου συγγραφέα στα γράμματά μας. Προικισμένος με γνήσιο πολύπλευρο ταλέντο, καλπάζουσα φαντασία και μεγάλη ακαταμάχητη θέληση κατόρθωσε όσο κανείς άλλος να κατανικήσει τα εμπόδια της ζωής. Υπήρξε ένας βαθύτατα κοινωνικός συγγραφέας που παρέμεινε ρομαντικός και γεμάτος πίστη στους ανθρώπους, που αν και διαψεύστηκε από την πραγματικότητα και οργίστηκε από την κοινωνική αδικία, δεν έχασε ποτέ την πληθωρικότητα της γραφής του. 

Τα κείμενά του υπήρξαν παρηγοριά για πολλούς φυλακισμένους και εξόριστους αγωνιστές καθώς και για πολλούς λαϊκούς ανθρώπους, του μόχθου και της βιοπάλης. Έτσι, αυτός και το alter ego του, ο Μέλιος Καδράς, αγαπήθηκαν εξαρχής από το αναγνωστικό κοινό. Ο Λουντέμης καταπιάστηκε με όλα σχεδόν τα είδη λόγου και κέρδισε επάξια μία θέση στα νεοελληνικά γράμματα. Γεμάτο αυτοβιογραφικές αναφορές και όνειρα, το πλούσιο συγγραφικό του έργο των 48 βιβλίων καλύπτει όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου, κάνοντάς τον έναν από τους πλέον παραγωγικούς αλλά και διαβασμένους Έλληνες λογοτέχνες. Παρά την μάλλον εμπαθή αποκαθήλωση του από τον λογοτεχνικό Παρνασσό ως «ξεπερασμένου», κάτι που αποτυπώνεται και από το γεγονός πως στα σχολικά βιβλία δεν υπάρχει ούτε μια σελίδα από εκείνον, το πολυσχιδές έργο του καλύπτει τις κατηγορίες της πεζογραφίας (μυθιστόρημα και διήγημα), της ποίησης, του θεάτρου-σεναρίου, του δοκιμίου, της σάτιρας, της ταξιδιωτικής και παιδικής λογοτεχνίας, τέλος του ντοκουμέντου.

Ωστόσο, το έργο του Μ. Λουντέμη παραμένει ιδιαίτερα αγαπητό στους φίλους των γραμμάτων, στους αγωνιστές της δημοκρατίας και τους προοδευτικούς ανθρώπους, κάτι που προδίδουν οι συνεχείς επανεκδόσεις των σημαντικότερων κειμένων του. Μάλιστα σύμφωνα με τη Γ’ Πανελλήνια Έρευνα Αναγνωστικής Συμπεριφοράς και Πολιτιστικών Πρακτικών, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή (05-04-2011) και που διενήργησε για το ΕΚΕΒΙ η Metron Analysis από τον Νοέμβριο ως τον Δεκέμβριο του 2010, συγκαταλέγεται, με αρκετά υψηλό ποσοστό, ανάμεσα στους συγγραφείς που καθόρισαν ή άλλαξαν τη ζωή των αναγνωστών, μαζί με τον Ν. Καζαντζάκη, τον Α. Παπαδιαμάντη και τον Φ. Ντοστογιέφσκι 

ΕΠΙΡΡΟΕΣ

Χαρακτηρίζεται ως ογκόλιθος της λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου και ο κυριότερος εκπρόσωπος του κοινωνικού ρεαλισμού συγκεφαλαιώνοντας τη μετεμφυλιακή περιπέτεια της αριστερής διανόησης και μισαλλοδοξία των καιρών. Τα σκληρά του βιώματα (προσφυγιά, φτώχεια, εξορίες, αρρώστιες) επηρέασαν το έργο του. Ο Μενέλαος Λουντέμης ακολουθεί τα βήματα πεζογράφων του ρωσικού ρεαλισμού, όπως του Μαξίμ Γκόρκι ή του «δικού μας» Δημοσθένη Βουτυρά και κατάφερε να μεταφέρει τη πεζογραφία από το χωριό στην πολιτεία και στη φτωχή γειτονιά της. Περισσότερες ομοιότητες, ωστόσο, διαπιστώνονται στη γραφή του Λουντέμη με τον περίφημο την εποχή εκείνη Νορβηγό συγγραφέα Κνουτ Χάμσουν και τον λογοτεχνικό «αλήτη» του. Η λειτουργία της λογοτεχνικής ταυτότητας του χαμσουνικού αλήτη στον Λουντέμη, και σε πλείστους όσους συγγραφείς του Μεσοπολέμου, οδήγησε στην αναγωγή του σε ιδιόρρυθμο σύμβολο της «προλεταριακής λογοτεχνίας» πριν την καθιέρωση του «σοσιαλιστικού ρεαλισμού

ΕΡΓΟ

Πρωτοεμφανίζεται σε πολύ νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας ποιητικές συλλογές στην «Αγροτική Ιδέα» της Έδεσσας το 1927 και το 1928, τις οποίες υπογράφει με το πραγματικό του όνομα (Τάκης Βαλασιάδης). Υπάρχει μαρτυρία πως συμμετέχει στους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς του λαϊκού περιοδικού «Φαντάζιο» και του «Παρνασσού» μαζί με τον. επίσης, τότε πρωτοεμφανιζόμενο Γιάννη Σκαρίμπα. Γύρω στο 1930 δημοσιεύει ποιήματα και διηγήματα του στο περιοδικό «Νέα Εστία». Το 1934 υπογράφει το πρώτο του διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια» ως Μενέλαος Λουντέμης και αποσπά διθυραμβικές κριτικές.

Ως δακτυλογράφος του δικηγόρου Γ. Αβτζή χρησιμοποιεί τη γραφομηχανή του για να συγγράψει τα υπόλοιπα διηγήματα της συλλογής «Τα πλοία δεν άραξαν». Με το βιβλίο αυτό ο Λουντέμης μοιράζεται με τον Κ. Πολίτη και την Ε. Αθηναία το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας κατά την πρώτη απονομή στην ιστορία του θεσμού. Με αυτό το βραβείο ναι μεν καθιερώνεται στον χώρο αλλά η εξέλιξη του δεν ευνοείται επί δικτατορίας Μεταξά.

Παράλληλα με την αγωνιστική του δράση γράφει τα περίφημα διηγήματά του «Περιμένοντας το ουράνιο τόξο» (1940) και «Γλυκοχάραμα» (1944), αλλά και το μυθιστόρημα «Έκσταση» (1943) και εξορίζεται μετά τον Εμφύλιο στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη πλάι στον Γιάννη Ρίτσο και τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Λουντέμης συνεχίζει να γράφει, χωρίς να σταματάει τίποτα την φαρμακερή του πένα, τα «Αυτοί που φέρανε την καταχνιά» (1946), «Καληνύχτα ζωή» (1946), «Συννεφιάζει» (1948), «Βουρκωμένες μέρες» (1953), «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος» (1956), «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα» (1956), «Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους» (1956). Το 1956 δικάζεται με την κατηγορία «προπαρασκευαστικών πράξεων εσχάτης προδοσίας» για το βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες» και συγκεκριμένα για το διήγημα «Οι λύκοι ανεβαίνουν στον ουρανό». Καταδικάζεται και απαγορεύεται η κυκλοφορία των βιβλίων του. Την ίδια χρονιά, όμως, εκλέγεται μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου της Ειρήνης και πραγματοποιεί πλήθος ταξιδιών φτάνοντας μέχρι τη Ρωσία, τη Μογγολία, την Κίνα και το Βιετνάμ, ένα οδοιπορικό που αποτυπώθηκε το 1966 στο βιβλίο του «Μπατ-Τάι».

Από το 1958 ως τη Μεταπολίτευση (1974), ο Λουντέμης έζησε αυτοεξόριστος στη Ρουμανία και κατάφερε να μεταφραστεί σε πλήθος γλωσσών κάνοντας διεθνή συγγραφική καριέρα και αποσπώντας πλήθος βραβείων και επαίνων. Αυτή την περίοδο της ζωής του αφοσιώθηκε ταυτόχρονα με πάθος στη συγγραφή, ολοκληρώνοντας 30 από τα 48 του βιβλία. Το 1962 δημοσιεύεται το «Οδός Αβύσσου αριθμός 0» και ο λογοτέχνης συγκλονίζει με τις περιγραφές του για τα βασανιστήρια της Μακρονήσου στο «Κείνο το βράδυ σώπαιναν οι λύκοι γιατί ουρλιάζανε οι άνθρωποι». Πέντε χρόνια αργότερα, το 1967, ενώ βρίσκεται σε ταξίδι στην Άπω Ανατολή, του αφαιρείται από το καθεστώς του δικτάτορα Παπαδόπουλου η ελληνική ιθαγένεια βάσει παλιού εμφυλιοπολεμικού ψηφίσματος. Τελικά ανέκτησε την ελληνική ιθαγένεια και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1976

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Ο Λουντέμης έγραφε με τρυφερότητα και ανθρωπιά στο πλαίσιο ενός νεορομαντικού προτύπου, ρομαντικό όχι με την έννοια της ωραιοποίησης αλλά με αυτήν του συναισθηματικού πλούτου, της μανίας και της αγάπης για τη ζωή. Η αμεσότητα της πένας του, ο λυρισμός, ο ρεαλισμός και η δύναμη της περιγραφής λειτούργησαν ως καταφύγιο για τα νιάτα των δεκαετιών του 1950, του 1960 και του 1970 και τα συγγράμματά του ήταν έργα διαμαρτυρίας, αντικομφορμισμού, φυγής και απελευθέρωσης. Όντας παθιασμένος και πάντα οργισμένος, όπως ο Βάρναλης, υλοποίησε με τα βιβλία του την επαναστατική προοπτική και δακτυλόδειξε την «παρακμή του αστικού καθεστώτος». Ο πολύπαθος Λουντέμης μετατράπηκε σε έναν οξύ κοινωνικό αναλυτή που έγραφε για τον καταφρονεμένο κάτι που φαίνεται και από τους ήρωες των έργων του. Έγραφε για τους φτωχούς, απλούς ανθρώπους του μόχθου, με τους οποίους μοιράστηκε και τις χαρές και τις πίκρες και που ήταν οι μόνοι που του συμπαραστάθηκαν. Οι ήρωες του Λουντέμη είναι ζωντανοί, αληθινοί, μιλούν την αυθεντική τους γλώσσα, κινούνται στους φυσικούς τους χώρους. Είναι ένας από τους ελάχιστους συγγραφείς που χειρίζεται με τόση ευκολία και επιτυχία τους ιδιωματισμούς και τις τοπικές διαλέκτους.

Στο βιβλίο με τα διηγημάτα της συλλογής «Τα πλοία δεν άραξαν» ο Λουντέμης περιπλανιέται στα πεζοδρόμια και στα καταγώγια της αστικής ζωής, τρυπώνει στις πολύβουες φλέβες της, ψάχνει στον πιο μολυσμένο βούρκο. Συναντά ανθρώπους περιθωριακούς, κολασμένους και, κάποτε, αυτοκαταστροφικούς. Η αλητεία, ο μποεμισμός και το εχθρικό κοινωνικό περιβάλλον κυριαρχούν στο πρώτο του βιβλίο. Καλοαναθρεμμένα κορίτσια που καταλήγουν σε φτηνά πορνεία, με το όνομα αλλαγμένο, μα με τις μνήμες ζωντανές· άντρες φτωχοί και λησμονημένοι απ’ όλους· γυναίκες της υψηλής κοινωνίας με ανικανοποίητους πόθους. Άνθρωποι τυραννισμένοι, που ωστόσο μέσα τους σιγοκαίει ακόμη μια κάποια ελπίδα. Ο πρωταγωνιστής είναι ένας θλιμμένος και άκακος κομπάρσος, που δεν κατορθώνει να στεριώσει πουθενά. Η φτώχεια και η ασκήμια του γίνονται μονίμως αντικείμενο χλευασμού, η ορμητικότητα και η ευφυϊα του τον οδηγούν εύκολα στην αποτυχία και τη γελοιοποίηση. Πεινασμένος, άνεργος, ανέραστος, περιφέρεται στους δρόμους και στα μαγαζιά της νύχτας, ψάχνοντας μάταια στέγη και τροφή Παρατηρώντας όμως, τον άξενο κόσμο τριγύρω του, αποκτά διαπεραστικό βλέμμα: σκηνές από το περιθώριο, πρόσωπα που έχουν χάσει τα πάντα, εικόνες από ένα μικροσύμπαν που πνίγεται μέσα στις δυσβάστακτες συνθήκες οι οποίες τον προσδιορίζουν.

Κοινωνική ανισότητα και παλινωδίες μιας κόρης περιλαμβάνει και το διήγημα «Χαμόγελο σε πληγωμένα χείλη». άνεργος, άστεγος, πεινασμένος, ψάχνοντας για δουλειά, ο ήρωας σχετίζεται με μια κοπέλα που φαίνεται να τον εκτιμά, διαρκώς όμως του παίζει το παιχνίδι της προσέλκυσης και της απόκρουσης, ενώ τέλος φαίνεται να προτιμά κάποιον άλλον, έναν πλούσιο, τον Ζαννό. Ο αφηγητής-ήρωας στο πρόσωπο του πλούσιου νέου αναπαράγει την ατμόσφαιρα και ταυτόχρονα απορρίπτει το «φαντασιακό σύμπαν» της βραχύβιας ελαφριάς λογοτεχνίας, αδυνατώντας να μετακινηθεί από τη φτωχή γωνιά της καθημερινής βιοπάλης στις κοσμοπολίτικες λεωφόρους των στείρων ονείρων των αστών του Μεσοπολέμου. Ο φτωχός ήρωας φλερτάρει με την αυτοκτονία, αλλά τελικά επιβιώνει.

Ο ρομαντικός τόνος των διηγημάτων της συλλογής αυτής και το αισθηματολογικό πρίσμα του αφηγητή ίσως στερούν ένα μέρος της αναγνωστικής απόλαυσης από τον σύγχρονο αναγνώστη, ωστόσο δεν τον εκβιάζουν ιδεολογικά, τα διηγήματα απεικονίζουν μια αναγνωρίσιμη πραγματικότητα και διαθέτουν σχετικά ολοκληρωμένους χαρακτήρες.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο «εθελοντής ενός δικαιότερου κόσμου, για τον οποίο πρόσφερε και την ψυχή του» ακολουθώντας την μοίρα του Οδυσσέα βρήκε , τελικά, την Ιθάκη του στο σπίτι του στη Βάρη, όπου μετρούσε τα άστρα μόνος στη μέση ενός απέραντου κόσμου μέχρι τα 65 του χρόνια. Οι έντονες συγκινήσεις και τα προβλήματα της καρδιάς του προσυπέγραψαν τον αιφνίδιο χαμό του. Ο Λουντέμης παθαίνει καρδιακή προσβολή μέσα στο αυτοκίνητό του, καθώς διασχίζει τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Το παιδί του ελληνικού βορρά έπαψε να μετράει τα άστρα, στις 22 Ιανουαρίου 1977 τα άστρα έγιναν δικά του. Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών και η νεκρώσιμος ακολουθία μετατράπηκε σε κραυγή ελευθερίας με τον Ρίτσο να δίνει τον ρυθμό και το πλήθος να ακολουθεί επαναλαμβάνοντας μία μόνο λ

via

Σπουδαίοι έλληνες λογοτέχνες «αποκαλύπτονται» στο κοινό Σπουδαίοι έλληνες λογοτέχνες (όπως οι Καζαντζάκης, Ελύτης) αποκαλύπτονται στο κοινό μέσα από ένα πρωτότυπο και σπάνιο υλικό από τα χρόνια της φοιτητικής τους ζωής ή της διδακτικής τους δράσης

Σε ένα μεσοπολεμικό κτίριο της οδού Σκουφά στο Κολωνάκι φυλάσσονται τα ίχνη ανθρώπων που διέγραψαν πορεία ανεξίτηλη στο πέρασμά τους από τον κόσμο. Σπουδαίοι έλληνες λογοτέχνες του 19ου και του 20ού αιώνα αποκαλύπτονται στο κοινό μέσα από ένα πρωτότυπο και σπάνιο αρχειακό υλικό από τα χρόνια της φοιτητικής τους ζωής ή της διδακτικής τους δράσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Επιστολές του Καζαντζάκη, φωτογραφίες από τα φοιτητικά χρόνια του Ελύτη και του Γκάτσου, το απόσπασμα της εγγραφής του Αγγελου Σικελιανού στο Πανεπιστήμιο, το καταστατικό του πρώτου φοιτητικού σωματείου στην Ελλάδα με μέλη τον Φίλιππο Δραγούμη, τον Μίλτο Κουντουρά, τον Βασίλη Ρώτα και αργότερα τον Λίνο Πολίτη και τον Θεοτοκά…

Αυτός ο κόσμος θα έρθει στο φως για έναν μήνα μέσα από μια μοναδική έκθεση του Ιστορικού Αρχείου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία εγκαινιάζεται σήμερα στις εγκαταστάσεις του Αρχείου.

Αξιοποιώντας ανέκδοτα χειρόγραφα, φοιτητικούς φακέλους, τεκμήρια από ποιητικούς διαγωνισμούς, πρακτικά της Συγκλήτου, άγνωστη αλληλογραφία λογοτεχνών που φοίτησαν ή δίδαξαν στο Πανεπιστήμιο, σκιαγραφείται η πολυεπίπεδη σχέση του ιδρύματος με την πολιτική, κοινωνική αλλά και την πνευματική ζωή της χώρας από το 1837 μέχρι σήμερα.

Ο ΠΑΛΑΜΑΣ

«Ο Κωστής Παλαμάς υπήρξε γραμματέας του Πανεπιστημίου για περίπου 30 χρόνια αφήνοντας τα ίχνη του παντού στο Αρχείο του ΕΚΠΑ. Παράλληλα οι πανεπιστημιακές τελετές συνδέθηκαν συχνά με λογοτεχνικά δρώμενα, όπως η απαγγελία από τον Αριστοτέλη Βαλαωρίτη του ποιήματος που είχε παραγγείλει το Πανεπιστήμιο για την αποκάλυψη του ανδριάντα του Γρηγορίου Ε’ στα Προπύλαια το 1871» λέει ο πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου του ΕΚΠΑ και επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Βαγγέλης Καραμανωλάκης.

«Δεκάδες διδάσκοντες του ιδρύματος κατέθεσαν τη δική τους λογοτεχνική παραγωγή, από τον Φίλιππο Ιωάννου και τον Δημήτριο Βερναρδάκη έως τον Γεώργιο Βιζυηνό, για να περιοριστούμε στον 19ο αιώνα, ενώ το 1925 δημιουργήθηκε η πρώτη έδρα Νεοελληνικής Φιλολογίας με καθηγητή τον Νίκο Βέη, κορυφαίο νεοελληνιστή του καιρού του, ο οποίος δίδαξε για πρώτη φορά σε πανεπιστημιακό ακροατήριο Διονύσιο Σολωμό και Παλαμά.

Τέλος, εκατοντάδες λογοτέχνες φοίτησαν στις σχολές και αρκετοί έγραψαν λογοτεχνικά ή αυτοβιογραφικά κείμενα εστιάζοντας στο Πανεπιστήμιο και στα φοιτητικά τους χρόνια» προσθέτει ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης.

Η έκθεση με τίτλο «Λογοτεχνικές Αρχειολογίες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 19ος και 20ός αιώνας» υλοποιείται στο πλαίσιο της ενότητας «Ανοιχτές Συλλογές» της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων και θα φιλοξενηθεί στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου.

1. Τον Δεκέμβριο του 1941 η Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών επιτάσσεται από τον γερμανικό στρατό κατοχής. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι ναζί διοργανώνουν δείπνο, μετατρέποντάς τη σε «ταβέρνα φαγητού και οινοποσίας», κατά τον τότε πρύτανη, και λεηλατούν το κτίριο.

2. Χειρόγραφο του Κωστή Παλαμά με τον Φοιτητικό Υμνο, 1897

3. Αίτηση του Αντρέα Λεντάκη για να του χορηγηθεί πτυχίο της Φιλοσοφικής Σχολής τον Απρίλιο του 1974. Ο Λεντάκης είχε συλληφθεί από τη χούντα για τους πολιτικούς και κοινωνικούς του αγώνες, είχε βασανισθεί και καταδικασθεί σε πολυετή φυλάκιση

4. Αποβολή για «κομμουνιστική δράση» του μετέπειτα συγγραφέα και εκδότη του «Μικρού Ηρωα» Στέλιου Ανεμοδουρά τον Μάρτιο του 1940

via

Πρόσκληση στην παρουσίαση του βιβλίου Και ο κλήρος έπεσε στα δάκρυα του π. Βασιλείου Χριστοδούλου

Και ο κλήρος έπεσε στα δάκρυα

Ὁ κινηματογράφος τῆς ἀπουσίας τοῦ Θεοῦ σέ θεολογική παρακολούθηση

Συγγραφέας: π. Βασίλειος Χριστοδούλου

εκδόσεις Γρηγόρη

"Τό θέμα, πού ὁμολογῶ πώς ἀπό παιδί μέ πλήγωνε, εἶναι ἐκεῖνο τοῦ ἀναίτιου καί πρόωρου χαμοῦ τῶν ἀνθρώπων, τό ἀναπάντεχο τοῦ θανάτου, ὁ ἐπώδυνος καί μαρτυρικός τρόπος τῆς ἐξόδου πολλῶν ἀνθρώπων ἀπ’ τή ζωή, παρά τίς ὅσες γιά «ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα καί εἰρηνικά τέλη» ἱκεσίες Τόν εἴχαμε ἀνά τούς αἰῶνες παρακαλέσει.

Μεγαλώνοντας βέβαια καί παίρνοντας μυρουδιά ἀπό τά τεκταινόμενα στήν παγκόσμια ἱστορία, ἀκόμα βασανιστικότερο γινόταν γιά μένα καί τό θέμα τῆς διαφαινόμενης ἀπουσίας καί σιωπῆς τοῦ Θεοῦ, ὅταν οἱ δίκαιοι ἀφανίζονται καί ἡ ἠχώ τῶν κραυγῶν τους πολλαπλασιάζεται ἀνατριχιαστικά μέσα σ’ ἕνα βουβό κενό. Ὅταν ὁ Θεός παρακαλεῖται νά ἐπέμβει καί δέν τό κάνει. Ὅταν κάποιοι πού ὑποφέρουν Τοῦ φωνάζουν καί ὁ οὐρανός σιωπᾶ.

Ὀκτώ κινηματογραφικές ταινίες σέ θεολογική παρακολούθηση, μέ θέμα τους αὐτό τό βασανιστικό ζεῦγος τῆς ἀπώλειας καί ἀπουσίας, τῶν ἀγαπημένων ἀδελφῶν καί τοῦ σπλαχνικοῦ Πατέρα. τό ζεῦγος πού πάντα θά μᾶς στοιχειώνει.

Τά δάκρυα, στοιχεῖο σωματικό ἀλλά καί σημεῖο πνευματικό, διαρρέουν ὅλη τήν ὑπόστασή μας καί ἐκφράζουν τά ἀνείπωτα. ὅσα ὁ λόγος καί οἱ λέξεις ἀδυνατοῦν νά μεταφέρουν. Πάντοτε κλαῖμε. στήν ὑπέρτατη χαρά καί στήν πιό ἀβάσταχτη θλίψη. Πάντοτε ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ θά μᾶς ὑπερβαίνει ἀλλά καί ἡ αἴσθηση τῆς ἀπουσίας Του θά μᾶς κατακλύζει. Τό περίσσευμα κι ἀπ’ τά δύο, ὅσο ἀδυνατοῦμε ἐμεῖς νά χωρέσουμε, ὑπερεκχειλίζει.

Μέ τά δάκρυα Σοῦ μιλᾶμε καλύτερα. μέ τά δάκρυα Σέ ἀναζητοῦμε. Μέ τά δάκρυα πιστώνουμε τήν παρουσία Σου μέσα μας καί μέ τά ἴδια δάκρυα σπαράζουμε τήν ἀπουσία Σου.

Οἱ εἰλικρινεῖς πάντοτε θά κλαῖνε. μέ τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο.

Πάντοτε κλαμμένοι μπροστά Σου θά ’μαστε καί τά δάκρυα οἱ ἀποσκευές μας. Μ’ αὐτά θά ξεπλένουμε τό χῶμα ἀπό πάνω μας ἀλλά καί θά ποτίζουμε στάλα-στάλα τήν ἐλπίδα.

"Διαβάζοντας το βιβλίο, ένοιωσα σε κάθε σελίδα του, σε κάθε πρόταση, σε κάθε λέξη την εναγώνια του Ωραίου. Την χαμένη ομορφιά. Το βιβλίο καταμαρτυρά αλήθειες, χωρίς τις οποίες δεν ζεις αληθινά...

Ο συγγραφέας παίρνει όλα τα δάκρυα και τα κάνει φωνή που λέει πως όσο πόνο κι αν εμπεριέχει αυτή η ζωή, η απίστευτα σκληρή, κάποιες φορές, είναι όμορφη.

Πίσω από τον λυρική αφήγηση και τον πυκνά σε νοήματα δομημένο λόγο, ο συγγραφέας όντας ευαίσθητος παλμογράφος της ζωής, με μάτια διεισδυτικά μέσα στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, μας κάνει να νοιώσουμε πως η ζωή είναι Θείο δώρο...

Όλη η Αγάπη για την ζωή μέσα σε ένα βιβλίο. Να είναι καλοτάξιδο! Εννοείται πώς θα είμαστε εκεί στην παρουσίαση!"