Τα παιδιά μπορεί να έχουν άγρια φαντασία, αλλά οι εκπαιδευτικοί στη Σουηδία, νομίζω την ξεπέρασαν κατά πολύ! Ένας ασυνήθιστος χώρος εν είδει… σχολείου(!) άνοιξε τις πόρτες του στους Σουηδούς μαθητές και τους υποδέχτηκε μέσα σε έναν τεράστιο και πολύχρωμο παιδότοπο!
Στην ουσία πρόκειται για ένα πρωτοποριακό σχολικό κτίριο, δημιούργημα του σχεδιαστικού γραφείου ROSAN Bosch σε συνεργασία με τον Οργανισμό Σχολικών Κτηρίων της Σουηδίας. Η αρχική ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα σχολείο χωρίς τοίχους και τυπικές αίθουσες διδασκαλίας, όπου το μάθημα θα γίνεται σε… παιδότοπους, πλήρεις χρωμάτων και παιχνιδιών.
Έτσι κι έγινε! Όλοι οι χώροι του σχολείου βάφτηκαν σε έντονα χρώματα, ενώ διάφορες ξύλινες παιχνιδοκατασκευές τοποθετήθηκαν σε διάφορα σημεία, λειτουργώντας είτε ως θρανία είτε ως γραφεία.
Το μάθημα βασίζεται σε ένα νέο είδος παιδαγωγικής που παρακινεί τους μαθητές να ξεφύγουν από το στερεότυπο του σχολείου, να βγουν από τις μουντές σχολικές αίθουσες και να αναπτύξουν το πνεύμα τους διαδραστικά.
λλωστε τα χρώματα και τα παιχνίδια δημιουργούν άριστη ψυχολογία στα παιδιά και τα βοηθούν, παράλληλα, στη μάθηση, αφού βιώνουν το σχολείο σαν τόπο παιχνιδιού, ενώ επιθυμούν διακαώς να επιστρέψουν σε αυτό.
«Σκοπός μας ήταν να δημιουργήσουμε όλες εκείνες τις συνθήκες που θα κάνουν τους μαθητές να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους όχι πάνω σε ένα κλασικό θρανίο με το φόβο… της έδρας απέναντι, αλλά μέσα σε… παιδότοπους και ανάμεσα σε παιχνίδια. Αυτός, άλλωστε είναι ο φυσικός τους χώρος και αυτόν τους παρέχουμε…», λένε οι σχεδιαστές.
Σύμφωνα με τον Α. Κοντ το ανθρώπινο πνεύμα χωρίζεται σε τρία στάδια με πρώτο το θεολογικό όπου ο άνθρωπος ερμηνεύει τον κόσμο σαν έργο θεοτήτων. Σε μια απόπειρα ερμηνείας των φυσικών φαινομένων η ανθρωπότητα δημιούργησε μύθους, τούς έπλεξε με τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τα πάθη που ένιωθαν κι οι ίδιοι κι «έντυσε» με αυτούς ό,τι μας περιβάλει ώστε να γίνουν όλα πιο κατανοητά. Οι θεότητες της μυθολογίας ήταν άλλοτε ζηλιάρηδες, αιμοδιψείς, αυστηροί, εύθικτοι κι αλαζόνες κι άλλοτε σοφοί, ερωτικοί, γενναιόδωροι, ενάρετοι, καλοσυνάτοι και μεγαλόψυχοι. Οι ιστορίες τους πέρασαν από γενιά σε γενιά και κάποιες από αυτές έδωσαν τα ονόματά τους σε αστερισμούς ώστε να τις μνημονεύουμε μέχρι και σήμερα όποτε αντικρίζουμε έναν έναστρο ουρανό.
Πούλια και Αυγερινός ή Πλειάδες και Ωρίων
Το λαμπρότερο αστέρι μετά το φεγγάρι που θα βρεις στον ουρανό είναι ο Αυγερινός ή Αποσπερίτης. Πρόκειται ουσιαστικά για τον πλανήτη Αφροδίτη που είναι ο δεύτερος πιο κοντινός πλανήτης στον ήλιο καθώς επίσης κι ο πλησιέστερος στη γη. Λίγο πιο δίπλα θα δεις την Πούλια όπως είναι το δημώδες όνομα των Πλειάδων, ενός σμήνους αστεριών.
Ο μύθος θέλει τον Ωρίωνα να ερωτεύεται τις Πλειάδες και να τις κυνηγάει για 5 έτη. Αυτές για να σωθούν κατέφυγαν στον Δία που τις μεταμόρφωσε αρχικά σε περιστέρια κι έπειτα σε αστέρια. Για να μπορέσει να τις γλιτώσει, όμως ο Ωρίωνας τις ακολούθησε κι αυτός ως αστερισμός. Έτσι, στον ουρανό οι Πλειάδες προπορεύονται του Ωρίωνα που προσπαθεί μάταια να τις φτάσει.
Η ελληνική λαϊκή παράδοση όμως έχει άλλη μια ερμηνεία για τον Αυγερινό και την Πούλια. Σε μια από τις πολλές εκδοχές του παραμυθιού, η Πούλια κι ο Αυγερινός ήταν ετεροθαλή αδέρφια που αγαπήθηκαν πάρα πολύ αλλά δυστύχησαν στην επίγεια ζωή τους. Για να βρουν τη γαλήνη, ο Αυγερινός έχοντας γίνει πια μια μαγική ροδιά, αγκάλιασε με τα κλαδιά του την Πούλια και ψήλωσε τόσο που έφτασαν στον ουρανό κι έγιναν αστέρια.
Ο Αυγερινός κι η Πούλια ή Πλειάδες είναι πολύ αγαπημένοι αστερισμοί, όχι μόνο για εμάς, αλλά και για άλλους λαούς. Ανάλογες ιστορίες βρίσκει κανείς τόσο στη μυθολογία των Κελτών, όσο και των Βίκινγκς. Μάλιστα, το σμήνος των Πλειάδων στα ιαπωνικά ονομάζεται Subaru κι από εκεί πήρε το όνομά της κι η ομώνυμη μάρκα.
Altair και Vega
Το άστρο Vega βρίσκεται στον αστερισμό της Λύρας και ξεχωρίζει καθώς έχει έντονο λευκό-γαλάζιο χρώμα. Το άστρο Altair είναι το πιο φωτεινό του αστερισμού Aquila δηλαδή του «αετού». Ο μύθος γύρω από τα αστέρια Altair και Vega είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μου μύθους με αστρικά σώματα.
Σύμφωνα με τον κινέζικο μύθο η Zhinu –που αντιπροσωπεύει το άστρο Vega– ήταν μια ουράνια πριγκίπισσα η οποία ερωτεύτηκε έναν απλό θνητό τον Niulang –που αντιπροσωπεύει το άστρο Altair–και τού υποσχέθηκε να τον πάρει στον ουρανό μαζί της. Όταν ο πατέρας της το έμαθε, θύμωσε τόσο που τούς έκανε αστέρια για να μείνουν για πάντα στον ουρανό αλλά όχι μαζί. Τιμωρήθηκαν να είναι ο ένας εκατέρωθεν του άλλου στην αιωνιότητα. Μεταξύ του Altair και της Vega περνά το Ουράνιο Ποτάμι (Milky Way ή Γαλαξίας στα ελληνικά) και τούς χωρίζει για έναν ολόκληρο χρόνο εκτός από μια μέρα: την έβδομη νύχτα του έβδομου φεγγαριού, όπου σχηματίζεται μια γέφυρα κι οι δυο εραστές επανενώνονται.
Η ειρωνεία βέβαια σε αυτήν την ιστορία της Ανατολής είναι ότι για τον Δυτικό κόσμο, το αστέρι του Altair είναι συνδεδεμένο με κακούς οιωνούς καθώς ταυτίζεται με την εμφάνιση ερπετών. Απολύτως λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως τα άστρα αυτά είναι ορατά σ’ εμάς τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν αρχίζουν και οι φίλοι μας τα φίδια να κάνουν την εμφάνισή τους.
Κύκνος και Λήδα
Άλλος ένας θερινός αστερισμός είναι κι αυτός του Κύκνου (μέρος του οποίου απαρτίζει τον Σταυρό του Νότου). Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Δίας είδε την πανέμορφη Λήδα κι ένιωσε για κείνη έναν ακατανίκητο πόθο και την πλησίασε. Εκείνη για να προστατευθεί ζήτησε τη βοήθεια της θεάς Αφροδίτης, όμως ο Δίας για να την ξεγελάσει μεταμορφώθηκε σε κύκνο. Η θεά Αφροδίτη, ως γεράκι, τον κυνήγησε όμως η Λήδα μη γνωρίζοντας ότι πίσω από τον κύκνο ήταν ο Δίας τον αγκάλιασε για να τον προστατέψει. Από αυτήν την επαφή γεννήθηκαν οι Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης και η Ωραία Ελένη.
Αυτός ο μύθος ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες κατά την Κλασική εποχή αλλά και κατά την Αναγέννηση. Τον αστερισμό θα τον βρεις στον καλοκαιρινό ουρανό δίπλα στον αστερισμό της Λύρας με τον οποίο συνορεύει. Αν με ρωτάς, δεν είναι και τόσο ρομαντική ιστορία αλλά o tempora o mores!
Περσέας και Ανδρομέδα
Η Ανδρομέδα ήταν κόρη του Κηφέα και της Κασσιόπης η οποία εξόργισε τις Νύμφες και τον Ποσειδώνα λέγοντας πως η κόρη της, Ανδρομέδα, είναι η ομορφότερη στον κόσμο. Για να γλιτώσει η χώρα από την οργή του Ποσειδώνα, έπρεπε η Ανδρομέδα να θυσιαστεί, όπως θα γινόταν αν τελικά δεν την έσωζε ο Περσέας. Η Ανδρομέδα παντρεύτηκε τον Περσέα κι απέκτησαν έξι γιους και μία κόρη, έζησαν μέχρι τα βαθιά τους γεράματα και μετά τον θάνατό τους η Αθηνά τούς έκανε άστρα για να μείνει η ιστορία και η αγάπη τους ανεξίτηλη στον χρόνο.
Η οικογένεια αστερισμών του Περσέα, όπως ονομάζονται, οι αστερισμοί της Κασσιόπης, της Ανδρομέδας, του Πηγάσου, του Περσέα και του Κηφέα είναι εαρινοί αστερισμοί, ορατοί συνήθως από τα μέσα Φλεβάρη. Ίσως να έχεις ακούσει για τον γειτονικό γαλαξία της Ανδρομέδας. Αν λοιπόν βρεθείς εκτός πόλεως μια νύχτα ασέληνη στο τέλος της «ουράς» του αστερισμού της Ανδρομέδας θα δεις πού είναι ο πιο κοντινός μας γαλαξίας.
Πολλοί λένε πως πίσω από τη μυθολογία κρύβονται πολλοί συμβολισμοί και πως απαιτείται περισσότερη σπουδή κι εμβάθυνση για να κατανοήσει κανείς πλήρως τα νοήματά της. Προσωπικά, βρίσκω τη μυθολογία απείρως ελκυστική και με την πρώτη ανάγνωση κι εν μέρει, δε θα ήθελα να ρισκάρω με μια ανάλυση που ίσως μού καταστρέψει τη «μαγεία». Εξάλλου, το να κοιτάς με έναν σημαντικό άλλο τα αστέρια και να μιλάς για μύθους έχει τη στόφα ενός αυθεντικού αγνού έρωτα, είναι απ’ την ίδια συνταγή που φτιάχνονται τα παραμύθια. Δοκίμασέ το και θα δεις!
Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935. Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην ΑΣΚΤ (1955-1960) με τον Γιάννη Μόραλη. Λίγο μετά την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα (1960, γκαλερί Α23), πήγε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης. Εκεί παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην Ecole des Βeaux-Αrts, κοντά στους Clairin και Dayez (1962-64). Τελικά εγκαταστάθηκε πιο μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου έζησε επί 35 χρόνια, κρατώντας πάντως μια στενή και τακτική σχέση με την Ελλάδα.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τέχνης του διαμορφώθηκαν βαθμιαία, στη διάρκεια της διαμονής του στο Παρίσι, όπου είχε την ευκαιρία να εξοικειωθεί, μεταξύ άλλων, με τις μοντέρνες τάσεις της δεκαετίας του 1960.
Ωστόσο, σε αντίθεση με άλλους έλληνες καλλιτέχνες της γενιάς του, δεν συντάχθηκε εμφανώς με τα ευρωπαϊκά πρωτοποριακά ρεύματα της εποχής. Παρέμεινε πιστός στην παραστατική ζωγραφική και στις ελληνικές καταβολές του, διατηρώντας μέχρι τέλους το σεβασμό του για κάποια διδάγματα της γενιάς του 30, την αγάπη του για την ελληνική τέχνη (αρχαία, βυζαντινή, λαϊκή), και τους ισχυρούς δεσμούς του με τη βιωμένη εμπειρία του ελληνικού χώρου.
Στα θέματά του κυριαρχεί η ανθρώπινη φιγούρα, η οποία αποδίδεται αρχικά με μια ηθελημένη απλοϊκότητα, αλλά με τον καιρό εξελίσσεται και αποκτά μια κυρίαρχη παρουσία στο χώρο. Σχεδιάζεται σχηματοποιημένα, με λιτά και καθαρά περιγράμματα, σε συνθέσεις επίπεδες με ελάχιστη φωτοσκίαση. Συχνά το χρώμα απλώνεται έντονο και εννιαίο σε όλη την επιφάνεια της μορφής, δίνοντας μια εντυπωσιακή μνημειακότητα στην εικόνα, η οποία λειτουργεί κυρίως ποιητικά και όχι ρεαλιστικά.
Τα μοτίβα που κατά καιρούς εμφανίζονται στη ζωγραφική του, τόσο τα καθαρώς ανθρωποκεντρικά (ποδηλάτες, καπνιστές, ερωτικά ζευγάρια, κ.ά) όσο και εκείνα που περιγράφουν αντικείμενα ή χώρους, προέρχονται καταρχήν από μια οικεία καθημερινότητα, η οποία όμως παίρνει μια μυθική διάσταση, ιδίως όταν υπάρχουν και άμεσες αναφορές σε πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας.
Είχε ασχοληθεί με την εικονογράφηση βιβλίων γνωστών ποιητών και συγγραφέων στην Ελλάδα και τη Γαλλία (των Ελύτη, Ταχτσή, Καβάφη, Aragon, Apollinaire κ.ά.). Είχε επίσης σχεδιάσει αφίσες και γραμματόσημα. Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και άλλους θιάσους, σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και σύγχρονων έργων.
Ο Αλέκος Φασιανός είχε εκδόσει δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Το 2000 φιλοτέχνησε έργα για το Σταθμό Μεταξουργείο του αθηναϊκού Μετρό. Έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για το έργο του, από την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν αρκετές μονογραφίες του. Το 1999 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και το 2010 τιμήθηκε από τη γαλλική κυβέρνηση με το παράσημο της Legion d’Honneur (Officier des Lettres et des Arts).
Παρουσίασε το έργο του σε περισσότερες από 70 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Η τελευταία αναδρομική του έκθεση έγινε στην Εθνική Πινακοθήκη (2004), με τίτλο Φασιανός, Μυθολογίες του καθημερινού. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου (Μπιενάλε Sao Paulo 1971, Μπιενάλε Βενετίας 1972, Ευρωπάλια, Βρυξέλλες 1982, Μπιενάλε Γραφιστικής Μπάντεν – Μπάντεν 1985, κ. ά.).
Βοηθήστε τα παιδιά να μάθουν για τους φτερωτούς φίλους μας αυτό το χειμώνα, φτιάχνοντας μία ταΐστρα που θα κρεμάσετε στο παράθυρο.
Πως θα την κατασκευάσετε: Καλύψτε ένα καθαρό χαρτοκιβώτιο (μεσαίο μέγεθος) με πολύχρωμες λωρίδες από κολλητική ταινία. Χρησιμοποιώντας ένα κοπίδι (μόνο για ενήλικες), κόψτε μεγάλα ανοίγματα στις δύο αντίθετες πλευρές, όπως φαίνεται στη φωτογραφία. Κάντε δύο τομές σχήματος Χ στην επάνω πλευρά για να την κρεμάστρα.
Περάστε ανθεκτικό καλώδιο μέσα από τις τρύπες και δέστε τα δύο άκρα.
Κάντε μία θηλιά και κόμπο για το κρέμασμα.
Κρεμάστε την ταΐστρα σε ένα γάντζο έξω από το παράθυρο.
Τώρα γεμίστε τη με φαγητό για τα πουλάκια.
Μπορεί να περιμένετε μία δύο ημέρες μέχρι να έρθουν τα πουλιά για φαγητό.
Αν όμως δείτε ότι δεν έχετε επισκέψεις, τότε ίσως πρέπει να αλλάξετε την ποικιλία των σπόρων
Βοηθήστε και ενθαρρύνετε τα παιδιά να μάθουν περισσότερα πράγματα για την ορνιθολογία. Πείτε τους να κρατήσουν ένα ημερολόγιο με τις παρατηρήσεις τους, πόσες επισκέψεις έχετε και ότι άλλο τους έκανε εντύπωση. Η δεξιότητα αυτή οικοδομεί, την επιστήμη της φύσης, την ταξινόμηση, την παρατήρηση.
Ήταν 16 Ιανουαρίου του 1998. Ήταν η δέκατη μέρα που ο ηθοποιός, που το όνομα του έγινε συνώνυμο με το φως, νοσηλεύεται με γαστρορραγία και διαβητικό σοκ. Το άστρο του σβήνει… Δίπλα στον Δημήτρη Χόρν που αγαπήθηκε όσο λίγοι ηθοποιοί του ελληνικού κινηματογράφου βρίσκονται δύο - τρεις φίλοι οι οποίοι και ενημερώνουν αμέσως τον αδελφό του.
Γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου του 1921 στην Αθήνα κι έφυγε σαν χθες το 1998.
Ένα βιογραφικό του σε α’ πρόσωπο
«Γεννήθηκα το 1921, στις 9 Μαρτίου, στην Αθήνα, Ο πατέρας μου λεγόταν Παντελής και η μητέρα μου Ευτέρπη. Έχω έναν αδελφό, τον Γιάννη, δέκα χρόνια μεγαλύτερό μου. Εγώ ήρθα στη ζωή μετά το θάνατο του μοναδικού κοριτσιού που είχαν οι γονείς μου, της Νανάς. Ο Γιάννης και η Νανά είχαν διαφορά ενός έτους. Όταν πέθανε η Νανά, σε ηλικία επτά ετών, ο πατέρας και η μητέρα θέλησαν να την αντικαταστήσουν. Περίμεναν, λοιπόν, ότι το παιδί που θα 'ρθει θα είναι κορίτσι. Δυστυχώς, δεν ήταν. Ήμουν εγώ!
Πολλοί με ρωτούν αν το Χορν είναι το πραγματικό μου όνομα ή αν είναι ψευδώνυμο. Ομολογώ ότι αυτή η ερώτηση μ' έχει πολύ ταλαιπωρήσει. Είναι, όμως φυσικό να γεννιέται αυτή απορία στους ανθρώπους, αφού το όνομα Χορν δε μοιάζει καθόλου ελληνικό, Ναι, η καταγωγή μου από τη μεριά του πατέρα μου δεν είναι ελληνική. Ο παππούς μου ήταν Αυστριακός. Οι Χορν δεν είμαστε από τους Βαυαρούς που ήρθαν με τον Όθωνα. Ο πατέρας του πατέρα μου ήρθε πολύ αργότερα στην Ελλάδα. Ερωτεύτηκε τη γιαγιά μου, βέρα Ελληνοπούλα, και την παντρεύτηκε. Τα πρώτα χρόνια μετά το γάμο τους έζησαν στην Τεργέστη, Εκεί γεννήθηκαν και οι πατέρας μου και ο αδελφός του».
Ο Δημήτρης Χορν γεννήθηκε σε ένα ξενοδοχείο στην οδό Σταδίου στο κέντρο της Αθήνας. Γιος του γνωστού θεατρικού συγγραφέα Παντελή Χορν και της Ευτέρπης Αποστολίδη, ο εθνικός μας πρωταγωνιστής μεγάλωσε σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον με νονά του την Κυβέλη αλλά και δίπλα στην Μαρίκα Κοτοπούλη που ήταν στενή φίλη των γονιών του.
Παρά την αριστοκρατική του καταγωγή, έζησε φτωχικά παιδικά χρόνια.«Θυμάμαι ότι υπήρχε μια εποχή που τρυπούσαν τα παπούτσια μου και έβαζα χαρτόνια από τσιγάρα για να τα κλείσω. Πιστέψτε με, δε με έβλαψε σε τίποτα αυτό, είχε εξομολογηθεί σε μια από τις πολλές συνεντεύξεις που έδωσε.
Ο Δημήτρης Χορν, πρωτοεμφανίστηκε στην σκηνή, μωρό, στην αγκαλιά της νονάς του, Κυβέλης, στο έργο «Γειτόνισσες» σε σκηνοθεσία του πατέρα του.
Δεύτερη εμφάνιση για τον μικρό «Τάκη» θα γίνει σε ηλικία 4 ετών και πάλι με τη νονά του, στο έργο «Νόρα» του Ίψεν, όπου έπαιζε ένα από τα παιδιά της ηρωίδας.
Η τρίτη του εμφάνιση θα έρθει δέκα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 14 ετών, στον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη, στο θερινό θέατρο Παρκ, στην παράσταση «Μαμά Κολιμπρί» του Μπατάιγ.
«Όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών (...), στο θερινό θέατρο Παρκ, της οδού Χέυδεν, όπου ήταν εγκατεστημένος ο θίασος της μεγάλης Μαρίκας, ανέβασαν τη “Μαμά Κολιμπρί” του Μπατάιγ. Το έργο ήθελε κι ένα νέο της τότε ηλικίας μου και πήγα. Αυτή μάλιστα η εμφάνισή μου ενίσχυσε αφάνταστα τη διάθεση που είχα ήδη αρχίσει να έχω αναφορικά με το θέατρο. Και θα μου μείνει αξέχαστη αυτή η πρώτη μου επικοινωνία από τη σκηνή με το κοινό», είχε πει ενθυμούμενος τα πρώτα του βήματα στο θεατρικό σανίδι.
Ο ηθοποιός που φώτισε τη θεατρική οδό των ονείρων
Και κάπως έτσι, το «αστεράκι» ετοιμάστηκε να γίνει «αστέρι», όταν το 1937 εισήχθη στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, δίνοντας εξετάσεις με το ποίημα του Βάρναλη, «Οι μοιραίοι».
Ο ίδιος είχε περιγράψει σε μία συνέντευξη του στην Ι. Παπαντωνίου εκείνη την μέρα: «Βγήκα στο θέατρο, γιατί μια μέρα τρώγαμε στο σπίτι μου κι ο πατέρας μου αγαπούσε πολύ τον μεσημεριανό του ύπνο. Μου λέει: “Αχ, αύριο το μεσημέρι δε θα κοιμηθώ. Πρέπει να πάω στη Δραματική Σχολή”. Ήταν Πρόεδρος της Επιτροπής Εισαγωγικών Εξετάσεων. “Μ’ έχουν βάλει Πρόεδρο στην Επιτροπή την Εξεταστική… Γι’ αυτούς που θέλουν να γίνουν ηθοποιοί”».
Αφού τον ρώτησε που είναι αυτό, ο Χορν πήγε να υποβάλει αίτηση. «Μια και δυο πηγαίνω εγώ, ήταν ο Συναδινός Διευθυντής στη σχολή, να υποβάλω μια αίτηση για να δώσω εισαγωγικές. Και μου λέει, έχει λήξει η προθεσμία, αλλά επειδή είσαι γιος του Παντελή θα κάνουμε μια εξαίρεση. Το είπα λοιπόν του πατέρα μου και μου λέει: “Σ’ ευχαριστώ παιδί μου. Δε θα χάσω το μεσημεριανό μου ύπνο, διότι δε θα πάω. Δεν μπορώ να είμαι Πρόεδρος της Επιτροπής και να δίνεις εσύ εξετάσεις”».
Για τη διαδικασία των εξετάσεων ο ίδιος ο Χορν είχε διηγηθεί πως δεν πρόλαβε να πει τέσσερις πέντε στίχους και τον διέκοψαν λέγοντάς του «καλά, καλά, αρκεί». Έτσι έφυγε απογοητευμένος, έχοντας τη γνώμη πως δεν πέρασε. Την επόμενη μέρα όμως είδε στην οδό Σταδίου τον Βεάκη με τη γυναίκα του και ο Βεάκης του είπε: «Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο μας δρόσισες μέσα σ’ αυτή την ανομβρία». Έτσι έμαθε ότι πέρασε.
τη διάρκεια της λαμπρής του καριέρας ο Δημήτρης Χορν είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα που πέρασαν από την ελληνική θεατρική σκηνή και να παίξει σε μερικά από τα σπουδαιότερΔεν ήταν όμως οι μόνοι που ενοχλήθηκαν. Σε μία σκηνή της ταινίας ο Δημήτρης Χορν έπρεπε να φιλήσει τη συμπρωταγωνίστρια του Καίτη Πάνου. Το φλογερό φιλί του ανερχόμενου ζεν πρεμιέ μπορεί να ήταν άριστο υποκριτικά, αλλά δεν άρεσε καθόλου στον σκηνοθέτη που ήταν ερωτευμένος με την Καίτη Πάνου, κι ο οποίοςεπιτέθηκε στον Χορν με αποτέλεσμα να τους χωρίσουν λίγο πριν πιΑκολουθούν οι ταινίες «Κάλπικη λίρα» του Γιώργου Τζαβέλλα, το 1955 - η πρώτη μεγάλη ελληνική ταινία με διεθνή επιτυχία και πολλές διακρίσεις - και «Το κορίτσι με τα μαύρα» του ΜιχάληΠαντρεύτηκε δύο φορές. ΤηνΡίτα Φιλίππουκαι τηνΆννα Γουλανδρή(χήρα Παπάγου). Η δεύτερη γυναίκα του, ήταν και αυτή που τον σημάδεψε.
Μια ζωή την είχε και την γλέντησε
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο Δημήτρης Χορν ήταν ένας καλλιτέχνης αλλά πάνω από όλα ένας άνθρωποςμε γοητεία, λάμψη και ταλέντο; Κακογιάννη, το 1956.αστούν στα χέρια.
Αλίμονο αν δεν αγάπαγε ο κινηματογράφος
Αυτή ήταν μόνο η αρχή. Το 1953 ο Χορν ζητάει από τον Μιχάλη Κακογιάννη να γράψει το σενάριο για μία ταινία στην οποία θα πρωταγωνιστεί ο ίδιος μαζί με τον Γιώργο Παππά και την Έλλη Λαμπέτη, με στόχο να διαφημίσει τον θίασο που είχαν δημιουργήσει. Έτσι στις 11 Ιανουαρίου του 1954 κάνει πρεμιέρα η πρώτη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη με τίτλο«Κυριακάτικο ξύπνημα». Αξίζει να αναφερθεί, ότι τα εσωτερικά γυρίσματα γίνανε σε στούντιο της Αιγύπτου.
α έργα που γράφτηκαν ποτέ.
Και το ευτυχές 1962, ένα επίσης ευτυχές συναπάντημα, αυτό του Μάνου Χατζηδάκι με τον Δημήτρη Χόρν, δίδαξε το αθηναϊκό θεατρόφιλο κοινό γιατί «ηθοποιός… σημαίνει φως».
Η «Οδός Ονείρων» συστήθηκε στο αθηναϊκό κοινό σαν μία ιδιόρρυθμη μουσική παράσταση που είχε σχεδόν τα πάντα: εκλεκτούς πρωταγωνιστές, θεατρικά δρώμενα, χορευτικά μέρη, στίχους, τραγούδια, μουσική δια χειρός Χατζιδάκι, κινηματογραφικά στιγμιότυπα από ένα μικρού μήκους σατιρικό φιλμάκι με πρωταγωνιστή το συνθέτη και τη Ρένα Βλαχοπούλου. Αλλά κι ερμηνείες ψυχής, υπεροχη μουσική και ένα concept που παραπέμπει στις ευαισθησίες του νου και της ψυχής, στις κρυφές ελπίδες, τα ανεκπλήρωτα όνειρα, τη χαμένη αθωότητα. Όλα αυτά μέσα από τους κατοικους μιας Αθηναικής γειτονιάς που διηγούνται τις ιστορίες και κάνουν τις ευχές τους πραγματικότητα μέσα από το φακό ενός περιπλανώμενου φωτογράφου. Του Δημήτρη Χορν.
«Όταν ήμουν μικρός κι έβλεπα επιθεωρήσεις, διασκέδαζα πάρα πολύ κι ονειρευόμουν να κάνω κι εγώ κάτι ανάλογο κάποτε. Ο Μάνος Χατζιδάκις, που τον θαυμάζω και ως μεγάλο ταλέντο και ως σπουδαίο μυαλό, μου 'δωσε αυτήν την ευκαιρία. Και διασκέδασα πραγματικά πάρα πολύ. Η "Οδός Ονείρων" είχε το στοιχείο της αναζητήσεως. Και ήταν αυτό πολύ σημαντικό. Αν γραφτεί ποτέ η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, ο ιστορικός πρέπει να σταθεί στην "Οδό Ονείρων”», είχε πει ο ίδιος ο Χορν.
Το κοινό κινηματογραφικό ντεμπούτο με τον Φίνο
Η σχέση του Δημήτρη Χορν με τον κινηματογράφο ξεκινάει το 1943 στην ταινία «Η φωνή της καρδιάς» του Δημήτρη Ιωαννόπουλου. Πρόκειται για την πρώτη ταινία που γυρίστηκε μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, καθώς και η πρώτη παραγωγή της «Φίνος Φιλμ».
Το κοινό κινηματογραφικό ντεμπούτο με τον Φίνο
Η σχέση του Δημήτρη Χορν με τον κινηματογράφο ξεκινάει το 1943 στην ταινία «Η φωνή της καρδιάς» του Δημήτρη Ιωαννόπουλου. Πρόκειται για την πρώτη ταινία που γυρίστηκε μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, καθώς και η πρώτη παραγωγή της «Φίνος Φιλμ».
\Το 1958 ο Δημήτρης Χορν, υποδύεται τον Κλέωνα, ένα φτωχό και δειλό υπάλληλο τραπέζης που ερωτεύεται την ερωμένη του αφεντικού, χωρίς ανταπόκριση. Ένα λογιστικό λάθος, όμως, φέρνει στα χέρια του 1.101.101,10 δραχμές κι έτσι καταφέρνει να κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του. Μιλάμε για την ρομαντική κωμωδία «Μια ζωή την έχουμε» σε σενάριο και σκηνοθεσία του Γιώργου Τζαβέλλα, ντυμένη με την υπέροχη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι.
Η κινηματογραφική επιτυχία του Χορν συνεχίζεται με την ταινία «Μια του κλέφτη» του Δημήτρη Ιωαννόπουλου το 1960 και, φυσικά, το 1961 με την ταινία «Αλίμονο στους νέους» σε σενάριο των Α. Σακελλάριου και Χρ. Γιαννακόπουλου. Η υπόθεση είναι μια παραλλαγή του μύθου του Φάουστ και ο Δημήτρης Χορν κερδίζει το βραβείο α’ αντρικού ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης την ίδια χρονιά.
Η Έλλη Λαμπέτη δεν ήταν η γυναίκα της ζωής του
Ο Δημήτρης Χορν υπήρξε ένας από τους πιο ερωτεύσιμους αλλά και ερωτευμένους άντρες της εποχής. Από το κρεβάτι του πέρασαν πολλές γυναίκες λίγες όμως, άφησαν χαραγμένο σημάδι στην καρδιά του.
«Aπό τα έξι χρόνια μου και μετά δεν μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου να μην είναι ερωτευμένος, δηλαδή συγκινημένος με κάποιο πρόσωπο. Θα 'λεγα πως ήμουν ερωτευμένος με τον έρωτα... Eνώ δηλαδή ήμουν ένα πολύ κεφάτο παιδί, ξαφνικά, μελαγχολούσα φοβερά κι έγραφα θλιμμένα ποιήματα. Mε μελαγχολούσαν αυτοί οι έρωτες... Ή η ζωή», είχε δηλώσει για τη σχέση του με τον έρωτα.
Το φλογερό ειδύλλιο με την Έλλη Λαμπέτη, ήταν αυτό που έμεινε στην ιστορία του Τύπου της εποχής αλλά από ότι ο ίδιος είχε πει όχι αυτό που χάραξε την προσωπική του ζωή.
Οι δυο τους γνωρίστηκαν στη δραματική σχολή της Μαρίκας Κοτοπούλη. Φιλιόντουσαν για τις ανάγκες του έργου «Κάλπικη λίρα» που συμπρωταγωνιστούσαν και κάπως έτσι γεννήθηκε μια σχέση που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια. Ο σκηνοθέτης Μιχάλης Κακογιάννης είχε πει κάποτε, πως όταν οι δύο ηθοποιοί είχαν γύρισμα, προσπαθούσε να τους κρατήσει χωριστά τις νύχτες ώστε να μην είναι εξαντλημένοι την επόμενη μέρα στη δουλειά.
Μετά το 1959 που χώρισαν ο ένας δεν αναφέρθηκε σχεδόν ποτέ ξανά στον άλλον. Το μόνο που είχε πει ο Χορν ήταν το εξής: «Ήταν μια καλή ηθοποιός, ήταν χαρά να παίζεις μαζί της. Είχε την ικανότητα να κάνει τα ασήμαντα σημαντικά. Και αφόρητη ζηλιάρα. Δεν τολμούσα ούτε βλέμμα να ρίξω σε άλλη γυναίκα. Γινόταν χαλασμός. Ζήλευα κι εγώ ελεεινά. Ήμασταν μαζί επτά χρόνια. Όταν με άφησε, ήμουν ως ταύρος εν υαλοπωλείω. Πληγώθηκε ο εγωισμός μου. Δεν μπορώ να πω πως δεν την αγάπησα. Και τη θαύμαζα πολύ σαν ηθοποιό. Αλλά δεν ήταν η γυναίκα της ζωής μου».\
Την Δευτέρα 17/1 και ώρα 12:10 μ.μ. ο πνευματικός μου πατέρας Βασίλειος Χριστοδούλου θα δώσει συνέντευξη στον ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας (91,2 fm) και συγκεκριμένα στην εκπομπή της Σοφίας Χατζή "Ραδιοπαραμυθία" σε σχέση με το καινούργιο του βιβλίο "Σημειώσεις από την ερημιά του Θεού" εκδ.: ΓΡΗΓΟΡΗ .
Για διαδικτυακή ακρόαση εδώ.
Με μεγάλη χαρά σας παρουσιάζω το νέο καταπληκτικό βιβλίο του πνευματικού μου πατέρα Βασιλείου Χριστοδούλου που μόλις κυκλοφορησε από τις εκδόσεις Γρηγόρη.
"Δύο χιλιάδες χρόνια μετά τόν Μυστικό Δεῖπνο καί μᾶλλον δέν μποροῦμε ἀκόμα να ποῦμε τί εἶναι ἡ θεία Εὐχαριστία. Ἐξαντλήσαμε τόν Θεό στή λειτουργική ζωή ἐντός τῶν τειχῶν τοῦ ναοῦ καί τώρα πού λειτουργική ζωή δεν ὑπάρχει ὁ Θεός ἀρχίζει να μυρίζει σάν ἕνας νεκρός...
Δέν μᾶς ἔμαθε ποτέ ἡ Ἐκκλησία πῶς νά βαδίζουμε σέ μια ἔρημο, ὅταν αὐτή προκύψει. Πῶς νά ἑτοιμάσουμε, ἐμεῖς τώρα, μέσα στήν ἔρημο ἕνα δέντρο λόγων, ὕμνων, καί καρδιακῆς ἐγρήγορσης γιά την Περιστερά, νά ἔρθει καί να ξεκουραστεῖ, ὅταν ἡ θρησκευτική λογική μᾶς βεβαιώνει πώς πουλιά πιά δέν πετοῦν.
«Η Μαρία Νεφέλη λέει: Δεν έχω συγγενείς απ’ όλη μου τη ζωή προσπάθησα να φτιάξω μια πετρώδη νεότητα. Γέμισα τον έρωτα σταυρούς. Η Λύπη ομορφαίνει επειδή της μοιάζουμε» (Οδυσσέας Ελύτης, ‘Μαρία Νεφέλη).
Η 'Μαρία Νεφέλη΄ του Οδυσσέα Ελύτη (δημοσιεύθηκε το 1978), 'συνομιλεί' με την ιστορία, με τις πολλαπλές θεάσεις του γίγνεσθαι, αποδίδει το μύθο ως καταστροφή-δημιουργία, δομεί το πεδίο του προσπελάσιμου ανθρώπου εντός ποίησης.. Η διαρκής ώσμωση της Μαρίας Νεφέλης ( η κραταιά συνείδηση) και του Αντιφωνητή ( σύμβολο που 'ακροάται' & παραδίδει) προσλαμβάνει μία λογοθετική δυναμική η οποία εκβάλλει, φέρει το γνωστό & άγνωστο στοιχείο, το ορατό & το αόρατο..
Σε μία εναλλαγή ρόλων, η 'Μαρία Νεφέλη' και ο 'Αντιφωνητής' δεν αντιστρέφουν παρά διαμορφώνουν τα όρια της παρουσίας τους, κινούνται προς το ιστορικό προτσές με ρυθμούς γρήγορους, δίχως ταυτότητες, εμβαθύνουν στο βίωμα και στην 'γυμνή' παρατήρηση-παρέμβαση, μεταβάλλοντας: την ιστορία και τις χρήσεις της, τις διάστικτες πεποιθήσεις..
Ο ποιητής, ορμητικός, αισθαντικός, ερωτικός ενώπιον του πάθους της δημιουργίας, διαμεσολαβεί τις κανονικότητες του λόγου, των κάθε είδους εξουσιαστικών πρακτικών, (οι ιστορικές-πολιτικές νύξεις είναι εδώ σαφείς, παραλληλίζονται σε έναν κύκλο ανθρώπινων ζωών που ενεργούν στην ιστορία) συγκροτεί δύο προσωπεία τα οποία και, μέσα από διάφορες ζωές και πολλούς θανάτους αποκαλύπτονται σαν αυτό που πρωτίστως δεν είναι.. Μοίρα και μεταβλητές σε μία εξίσωση με προκαθορισμένα 'χαρτιά'..
Η κάθε λέξη συνιστά και την 'απόδραση' από την ιστορία του απλά εφικτού, επανεγγράφει την ανθρώπινη παρόρμηση και ως συμφέρον, διαλέγεται με τις νόρμες της τεχνοκρατικής επάρκειας & πειθάρχησης, ('Ε σεις Κύριοι της Τεχνοκρατίας', αναφωνεί η Μαρία Νεφέλη), λειτουργεί εντός του εκσυγχρονισμού και των πλαισιώσεων του.. Ο Οδυσσέας Ελύτης 'εξεγερτικοποιεί' έως το σημείο της πρωταρχικής εκκίνησης: 'άνοιξη' του ανθρώπινου πνεύματος, αντηχήσεις των ανθρώπινων υποκειμένων-σωμάτων που ερωτοτροπούν με το ατελές και την ατέλεια, σώματα τα οποία αναπαριστούν την εν κινήσει 'μαθητεία' στην ποίηση..
Η ποιητική συλλογή 'Μαρία Νεφέλη' διεισδύει στο πεδίο-περιβάλλον της 'νέας λιθίνης εποχής', ανασημασιοδοτεί τον ιστορικό καιρό που αναπαράγει φόβους, προτροπές (κάνε το), προσδιορισμούς και απαγορεύσεις, εδραζόμενη σε μία λογοθετική σχεσιακότητα που διεκδικεί να καταστεί 'ορατή' και να αφεθεί να 'ομιλήσει', στην τριβή των σωμάτων που, φέροντας την φθορά επιδιώκουν να αντισταθούν σε αυτήν, όπως και στις υψηλές προτεραιότητες της κάθε υψηλής πύλης..
Εντός του πολέμου και των ερειπίων που αφήνει πίσω του, ο Ελύτης παρουσιάζει τον άνθρωπο και το μαρτύριο του μέσα σε αυτόν, την ποίηση ως δομή ανάθεσης της ευθύνης, ως 'εργαλείο' ελεύθερης ηθικής ή μίας ηθικής που δίνει στην ποίηση το πρωτείο της ανάλυσης & της προσέγγισης..
«Η Μαρία Νεφέλη λέει: θέλει πήδημα μες στις ιδέες. Όσο υπάρχουνε Αχαιοί θα υπάρχει μία ωραία Ελένη και ας είναι αλλού το χέρι αλλού ο λαιμός Κάθε καιρός κι ο Τρωικός του πόλεμος. Μακριά μέσα στ’ απώτατα βάθη του Αμνού ο πόλεμος συνεχίζεται».[1]
Η Ελένη πάνω στο δικό της υψηλό βάθρο, διεκδικείται από όλους. Από φίλους και εχθρούς.. Ερωτικό υποκείμενο, που εξελίσσει και διευρύνει την ιστορία. Μέσα από την Ελένη του παρελθόντος και του παρόντος, ο άνθρωπος διαβλέπει τον εαυτό του, το αίμα που χάσκει ως εικόνα και ως μνήμη..
Οι ρόλοι αντιστρέφονται και κάλλιστα η ‘Μαρία Νεφέλη’ δύναται να είναι ο ‘Αντιφωνητής’, ο οποίος επικοινωνώντας με τις ίδιες τις καταλήξει της ποίησης, καθίσταται ο μνημειώδηςάλλος: του εαυτού, της ιστορίας, της ποίησης. Η ‘Μαρία Νεφέλη’, σωματική, παράφορα ερωτική, ονοματοδοτεί πτυχές του ιστορικού-ανθρώπινου βίου, συγκροτεί το δυϊσμό: άρνηση και πάλι άρνηση, μέχρι να προκύψει κάτι νέο, κάτι καινούργιο, μέσα από την πρωταρχική ‘μήτρα’ και τις «πολύσημες» ωδίνες της ιστορίας.. Και ο «έρωτας» με την αντίστροφη λογική θα μπορούσε να είναι η απαρχή της ποίησης..
Όπως αναφέρει ο ποιητής, μέσω του ‘Αντιφωνητή’: «Αν είσαι απ’ τους Ατρείδες άμε σ’ άλλα μέρη να ολολύξεις.. Πυρά τέτοια τον ήλιο δεν ανάβει εδώ που ανάτειλε η συνείδηση κι έλαβε σώμα Κόρης υπαρχτό με λάμψεις από την απέραντη πεδιάδα- Κοίταξε: πως η μνήμη δένει τα μαλλιά πίσω και αφήνει εμπρός να πέφτουν τα ματόκλαδα τρέμοντας απ’ την τόση αλήθεια· πως τσιτώνει το δέρμα στους ώμους στις λαγόνες· κάτι θαμπωτικό και όπου δε γίνεται ποτέ κανείς να’ ναι γενναίος και δυνατός. Να υπάρχει μόνον. Όπως το αίμα. Όπως τα σταφύλια. Ο μακρύς δρόμος του ανθρώπου από το δνοφερόν στο αείφωτον ψαύοντας δάχτυλο το δάχτυλο εωσότου ο κόλπος όλος ερευνηθεί και ανοίξει το αίνιγμα που σφιγμένο κρατούν οι ωραίοι μηροί· ο γυαλός ο αμύθητος από την υψηλή μασχάλη έως τα πέλματα».[2]
«Όπως το αίμα» & τα «σταφύλια» μένει η συγκρότηση του κόσμου εντός ποίησης, η «ανασυγκρότηση» του ανθρώπου που δρα, των συμβόλων και των συμβολισμών που δεικνύουν τις εξελίξεις.. Και με την παρομοίωση (ή και την παραπομπή) στον γυναικείο κόλπο, το γίγνεσθαι, ατελεύτητο όσο ο κόλπος, περιλαμβάνει τα ψηφιδωτά παρουσίας, εκεί όπου ο ποιητικός λόγος δύναται να ‘αμυνθεί’, να διευρύνει και να διευρυνθεί. Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη κατασκευάζει κάθε στιγμή το έλασσον και το μείζον, ‘φυσικοποιεί’ τον άνθρωπο, μένει ως έχει: πρωταρχικότητα της στιγμής και της καταγραφής της, της τοποθέτησης του υποκειμένου εντός στιγμής.
«Και ο Αντιφωνητής: ξορκίζουμε τις νύχτες όρθιοι κατάντικρυ της ταραγμένης θάλασσας ξέμπαρκοι ναυτικοί που εχάσαμε το θείο ναυάγιο για πάντα. «Φτασμένες οι προλήψεις σε μια καθαρότητα μαθηματική θα μας βοηθούσανε να κατανοήσουμε τη βαθύτερη δομή του κόσμου».[3]
Και η «βαθύτερη δομή», στη ‘Μαρία Νεφέλη’ είναι το αθέατο βάθος-χάσμα που προσεγγίζεται διαμέσου του διαπερατού τραύματος.. Η ‘Μαρία Νεφέλη’ συνιστά ένα ταυτοτικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη, το οποίο ταυτόχρονα επιδιώκει να εμβαθύνει στην περίληψη και στη συγκέντρωση του όλου, στην αναπαραγωγή «φτασμένων» μύθων, στην αποτύπωση της σύγχρονης ιστορίας ως αντανακλαστική όψη του ανθρώπινου αίματος-θρήνου. Και μέσα από αυτές τις πτυχές δύναται να αναγνωστεί η ιστορία, οι απολήξεις της δικαιοσύνης, της ερωτικής και μη ισότητας, της προσδοκίας για το ίχνος του διαφορετικού.. Ο ποιητής προκαλεί τον ίδιο του τον εαυτό, τις λεκτικές του καταβολές: μίλα σαν να μην υπάρχει αύριο, ή σαν να αρχίζουν πάλι όλα από την αρχή. Το δικό του πένθος «κινεί», στοχάζεται επί των υπαρκτών ορίων, φαντασιακά προστρέχει και αναφέρει.. Και εμμένει η ποίηση ως ‘επιστήμη’ των αντιθέσεων να καταγράφει και να επιδιώκει να ερμηνεύσει, νοητικά..
Η ‘Μαρία Νεφέλη’ παραπέμπει σε μία ‘κοινότηταλέξεων’, στις διαστάσεις του όλου, στην υποκρύπτουσα αθωότητα, στην κατάληξη που έχουν οι δύο πρωταγωνιστές, η ‘Μαρία Νεφέλη’ & ο ‘Αντιφωνητής’: να προβάλλουν το νόημα του λόγου που ειπώθηκε σε στιγμές απώλειας, ενώπιον μηχανών που ‘αλέθουν’.. Η εξέγερση του Οδυσσέα Ελύτη είναι η εξέγερση του πνεύματος που εισχωρεί στο πεδίο της ποίησης, εξέγερση που εγκολπώνεται ‘αφιερώσεις’ στο φαντασιακό και στο πραγματικό.. Όπως γράφει ο ποιητής Νίκος Καρούζος: «Ουρανός επί λέξει. Κι ακόμη διάφωνα στον αχερώνα του αιώνα. Το Σύμπαν έχει ασυνταξίες».[4]
Η ‘Μαρία Νεφέλη’ συνιστά την κουλτούρα της ποίησης που έμπρακτα αποϊεροποιεί, διαμορφώνει την δική την ‘αξία χρήσης’, καθίσταται ποίηση ρέουσα.. Και όπως ομιλεί ο ποιητής: «Η Μαρία Νεφέλη λέει: THROUGH THE MIRROR Ψαρεύοντας έρχεται η θάλασσα κι είναι στη μυρωδιά της μέσα που το ψάρι αστράφτει μάταια μην ψάχνεις Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα Υπερούσιος πας ενώ πάνω από το κεφάλι σου απλώνεται ο βυθός με τα χρωματιστά του βότσαλα σαν άστρα».[5]
Ο Οδυσσέας Ελύτης μετουσιώνει την αλήθεια, την δική του και των άλλων, σε συνθήκη, ιδεατή και μη.. Προστρέχει στα πρόσωπα που επικοινωνούν, ενέχουν τον λόγο ως ποίηση και την ποίηση ως λόγο, που εκτίθενται στις προβολές του χρόνου, στις πτυχώσεις μίας ποίησης, η οποία όσο φέρει το δυνητικό, το ακέραιο, άλλο τόσο φέρει και το υπαρκτό θραύσμα. Και η ιδιαίτερη σημαντικότητα της έγκειται στις δυνατότητες ‘κατακερματισμού’ του προφανούς, στις όψεις ανάδυσης μίας δι-ιστορικής ανθρωπινότητας η οποία διαλέγεται και διαμεσολαβείται από το όριο της ύπαρξης: την τομή..
Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Οδυσσέας Ελύτης με την ‘Μαρία Νεφέλη’, συστηματοποιεί τον δυϊσμό ρητό-άρρητο, ενέχοντας παράλληλα μία ουσιαστική αναφορά: το ότι η ποίηση και ο ποιητικός λόγος (ως συγκροτούμενο συμβάν) δομούνται εντός μαρτυρικών εγκλήσεων, διάστικτων από «ορατές» και «αόρατες» κινήσεις. «Διότι η οδύνη είναι ζωή», αναφέρει ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι στους ‘Αδελφούς Καραμάζοφ».[6] Και η ποίηση δύναται να εμβαθύνει στους κανόνες της οδύνης, του ‘τραύματος’ που περιλαμβάνει την μνήμη. Ο ποιητής επιδιώκει να προσδιορίσει τις δυνατότητες που έχει το ‘τραύμα’ να καταστεί οικείο, να επανεγγράψει το απαγορευμένο..
Αναφέρει η Τζούντιθ Μπάτλερ: «Το γεγονός ότι βρισκόμαστε πάντα σε κοινότητες με άλλες μορφές ζωής, σε κοινωνικές σφαίρες συνυφασμένων και διαφορετικά ενσαρκωμένων σωμάτων, λειτουργεί εξαρχής ως ένας παράγοντας που κλονίζει τη φαντασίωση του αυτάρκους ανθρώπινου υποκειμένου».[7] Η ποίηση της ΄Μαρίας Νεφέλης’ ή η ποίηση στη ‘Μαρία Νεφέλη’ τείνει να αποδομήσει την έννοια του «αυτάρκους», του οριζόμενου ως ‘διαλεκτικά κανονικού’, ανατρέποντας την σειρά των πραγμάτων και διηγούμενη αντεστραμμένα: από την αρχή, αλλά όχι προς το τέλος, αλλά προς μία αρχή που μένει να πραγματοποιηθεί.. Μία ζωή και πολλές ζωές.[8]
Θέτοντας το με άλλους όρους, τα δύο μείζονα ποιητική υποκείμενα (Μαρία Νεφέλη & Αντιφωνητής) ακέραια στο ύψος της δομής, αίρονται μαζί με την ακεραιότητα, για να ακουστεί όχι η απλή αφήγηση, αλλά ο ποιητικός λόγος επί των πραγμάτων, των συμβάντων και των ερωτικών πλεύσεων.. Ο Οδυσσέας Ελύτης επαναφέρει στο πεδίο την διαρκή προσπάθεια για την συγκρότηση του ΄μνημονικού’ υποκειμένου. Η ‘Μαρία’ Νεφέλη’ συνιστά την συνήχηση των καιρών, την απόδοση της ποιητικής μαρτυρίας που κλίνει το γόνυ στην οριστική ‘αμαρτία’..
Με τα λόγια του Σουδανού ποιητή Αλ Σαντίκ αλ Ράντι: «Το σώμα ενός πουλιού σπαρταρά στο σώμα μου ψελλίζοντας τραγούδια. Τα μάτια του αντανακλούν φως σκληρό κι απογυμνωμένο. ‘Πρέπει να διαρρήξεις τον ορίζοντα έστω μια φορά, γιατί μόνο έτσι θα αφυπνιστείς. Να ανοίξεις ένα ένα τα παράθυρα να στηρίξεις εσύ τους τοίχους σου’».[9]
Η ‘Μαρία Νεφέλη’ είναι η παρουσία και η ταυτόχρονη απουσία του δικαίου, η ενσάρκωση της ‘λεπτής’ περιοδολόγησης του χρόνου, της ενίοτε ακανόνιστης αίσθησης της ψηλάφησης..
