Όταν σπαρταρά η ψυχή - Παρουσίαση του βιβλίου «Σε λάθος ώρα νυχτώνει» του π. Βασιλείου Χριστοδούλου

"Μπροστά στη θέα μιας ψυχής που σπαρταρά αφοπλίζεσαι. Αν έχεις στο παρελθόν σπαρταρήσει κι ο ίδιος, ήδη γνωρίζεις καλά πως το σπαρτάρισμα μεταδίδεται σαν ίωση, και θέλεις να το βάλεις στα πόδια. Αν δεν είχες παρόμοια εμπειρία, μια μυστική διαίσθηση κληρονομημένη από τα βάθη των αιώνων, σε προειδοποιεί να φορέσεις τη μάσκα της αναισθησίας αν σκοπεύεις από περιέργεια να παρακολουθήσεις την κατάληξη του σπαρταρίσματος και του σπαρταρισθέντος. Αυτή όμως είναι μάλλον μια αδόκιμη εκκίνηση για την παρουσίαση ενός βιβλίου. Πάμε απ’ την αρχή.

Μόλις τέλειωσα την πρώτη σελίδα του ββλίου που φέρει τον τίτλο «Σε λάθος ώρα νυχτώνει», το έκλεισα δηλώνοντας αποφασιστικά στον έσω εαυτό μου, «αυτό το βιβλίο εγώ αποκλείεται να το διαβάσω... δεν ξέρω για ποιον αναγνώστη προορίζεται, πάντως δεν προορίζεται για μένα». Από τις πρώτες κιόλας λέξεις ένιωσα τη λάμα ενός ακονισμένου μαχαιριού να εισχωρεί σε μια πληγή που στους αιώνας των αιώνων δεν πρόκειται να κλείσει ή θα κλείσει μόνον όταν κλείσουν και οι τρύπες που άνοιξαν τα καρφιά στα χέρια και τα πόδια του Κυρίου.

Πέρασε όμως μια μέρα και ξαναπήρα το βιβλίο στα χέρια μου. Δεν ήταν από ευγένεια προς τον συγγραφέα του που είχε την καλοσύνη να μου το στείλει. Δεν είμαι τόσο ευγενική, ποτέ δεν ήμουν. Εγκαταλείπω δίχως τύψεις βιβλία και ανθρώπους που δεν με αφορούν. Όχι όμως και αυτά ή αυτούς που με αφορούν απόλυτα κι ας με πληγώνουν -έχει αποδειχθεί ότι κατά κανόνα μου βγαίνει σε καλό. Και το βιβλίο που είχα αρχίσει να διαβάζω με αφορούσε απόλυτα κι ας με πλήγωνε αβάσταχτα. Διάβασα άλλες δυο σελίδες και το άφησα πάλι. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν προσπάθησα τόσο πάνω στην ανάγνωση, όμως το εν λόγω κείμενο όσο βασανιστικά με απωθούσε άλλο τόσο μαγνητικά με έλκυε. Έτσι πορεύθηκε ο αναγνωστικός μου αγώνας σχεδόν μέχρι τη μέση. Γιατί από τη μέση και μετά του παραδόθηκα άνευ όρων και το διάβασα με μια ανάσα. Ποιο ήταν, λοιπόν, αυτό το άλογο που τρέχοντας αφηνιασμένα σε κάθε σελίδα έσερνε πίσω του την καρότσα της οδύνης μου, παρά τη θέλησή μου; Ήταν η ψυχή του συγγραφέα και μόνον αυτή. Μια ψυχή που σπαρταρούσε σε κάθε πρόταση ολόγυμνη, αδύναμη, ετοιμόρροπη και την ίδια στιγμή φοβερά δυνατή και ασυνήθιστα τολμηρή στην εκκωφαντική της ειλικρίνεια.

Ο συγγραφέας ξεκινά με μια αντιπαράθεση. Από τη μια η γνωστή περικοπή με την ανάσταση από τον Χριστό του γου της χήρας στην Ναΐν. Από την άλλη ο θάνατος ενός δεκάχρονου κοριτσιού του οποίου ο συγγραφέας έχει να τελέσει την κηδεία ως ιερέας. Το τραγικό είναι τέκνο των ακραίων αντιθέσεων και εγγόνι των συγκρίσεων που δίχως αυτές αναμφισβήτητα το γένος των ανθρώπων θα ήταν πολύ ευτυχέστερο. Αχ, αυτές οι συγκρίσεις, οι τόσο ανθρώπινες...

«Ανάσταση στην Ναΐν, θάνατος στην Καλλιθέα.

Παρουσία και απουσία.

Νοιάξιμο και αδιαφορία.

Λόγος και σιωπή.

«Εγέρθητι» και «αναπαύσου». (σ.15)

Δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα μπορούσε να αποτυπώσει κάποιος τον κεραυνό που τον διαπερνά και τη στάχτη στην οποία τον μετατρέπει ένα παιδικό φέρετρο. Και όμως αυτό κάνει ο συγγραφέας, και διαβάζοντας τον κεραυνοχτυπιόμαστε μαζί του και μαζί του στάχτη γινόμαστε. Και αρπάζει τη στάχτη ο άνεμος να τη διασκορπίσει, και εκεί που λες πως όλα χάθηκαν, επιστρέφεται άρωμα Χριστοφόρο. Άρωμα που πλημμυρίζει πρώτα την δική του καρδιά και ακολούθως τη δική μας.

Παραιτούμενος από κάθε λογοτενικό επίπλαστο φτιασίδι, ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου δημιουργεί ένα συγκλονιστικό λογοτεχνικό ρέκβιεμ. Οι λέξεις του είναι γυμνές σαν νεογέννητα βρέφη κι ο ίδιος γυμνός σαν πρωτόπλαστος μπροστά στο λιλιπούτειο φέρετρο μετεωρίζεται ανυπεράσπιστος από κάθε επιπόλαιη παρηγοριά και στερεότυπο κηρυγματικό επιχείρημα. Κατεβαίνει στον Άδη. Και αφού ξαναβγεί στο φως, αποτολμά το παράτολμο εγχείρημα να αρθρώσει όλα αυτά που έζησε εκεί κάτω, αλλά και γύρω από την κιβωτό του θανάτου εν μέσω όλων εκείνων που μένουν και δεν περιμένουν πλέον τίποτα. Αρθρώνει όλα αυτά που όσοι έχουμε ανάλογα βιώματα δεν τολμήσαμε ποτέ να εκστομίσουμε, με αποτέλεσμα τα αδήλωτα παράπονά μας, τα καταχωνιασμένα μας ερωτήματα και οι πιο κρύφιες «υβριστικές» μας σκέψεις σαν σκουλήκια να κατατρώνε το ξύλο της ψυχής μας που μένει σαρακοφαγωμένο. Όμως ο συγγραφέας σαν ρωμαλαίος ανθρακωρύχος βγάζει όλα τα κάρβουνα του πόνου στο φως! Και βγάζοντας τα δικά του κάρβουνα, συμπαρασύρει και τα δικά μας. Δεν αφήνει τίποτα κρυφό, τίποτα ανείπωτο, τίποτα υπαινικτικό. Δεν αποσιωπά, αλλά αντιθέτως κραυγάζει απεγνωσμένα. Παλεύει με τον Θεό, μαλώνει με τον Θεό, Του θυμώνει, Τον χάνει, Τον αναζητά, Τον βρίσκει και Τον ξαναχάνει. Κάθε ένα από τα δέκα τελευταία υποκεφάλαια του βιβλίου του φέρει τον σπαρακτικό τίτλο, «Πού είσαι;» Γιατί γυρεύει τον Θεό μια τέτοια ώρα; Τι δουλειά έχει ο Θεός με τον θάνατο; Αποκρίνεται: «Δεν είναι η σιωπή των νεκρών που βαραίνει. Η σιωπή της απουσίας Σου είναι που μας τυραννά.» (σ. 107) 

Πάνω στο συρματόσχοινο της ύπαρξης, ο π. Βασιλειος, βαδίζει με πόδια γυμνά. Σκίζεται, ματώνει, αλλά δεν σταματά. Ακροβατεί έως θανάτου. Και σπαρταρά. Σπαρταρά σαν ετοιμοθάνατος. Λιώνει σαν το κερί μπροστά στον πόνο της μάνας. Από αγάπη.

Στο αιματηρό οδοιπορικό του έχει δύο βακτηρίες που ενδεχομένως και να ταυτίζονται κατ’ έναν τρόπο. Μία βακτηρία η ποίηση, δεύτερη το Μυστήριο. Βακτηρίες και φτερά συνάμα. Αρχέγονες ροζιασμένες βακτηρίες και φτερά από κτίσεως κόσμου αιματοβαμμένα. Ίσως μόνο ένας υπηρέτης του Θεού θα μπορούσε να εισπηδήσει στο κενό του άδικου και παράλογα πρόωρου θανάτου μ’ αυτόν τον τρόπο ή απλά ένας αληθινός χριστιανός. «Για να γίνεις χριστιανός πρέπει πρώτα να γίνεις ποιητής», έλεγε ο Άγιος Πορφύριος. Και μόνο ένας ποιητής του Θεού -οξύμωρη κάπως έκφραση, το αναγνωρίζω μιας και Ποιητής του ανθρώπου είναι ο Θεός, μα και εικόνα Του ο άνθρωπος- δε θα δίσταζε να πέσει στο κενό δίχως να ανοίξει σαν αλεξίπτωτο σωτήριο το ράσο του για να σωθεί, όπως,  κατ’ αναλογίαν και τηρουμένων πάντα των αναλογιών, δε χρησιμοποίησε ποτέ ο Χριστός τη Θεότητά του σαν αλεξίπτωτο για να σωθεί από το μαρτύριό Του. «Προπαθείς να υπενθυμίσεις στον εαυτό σου και στους άλλους πως μάλλον άνθρωπος είσαι.» (σ. 111)

Και μήπως υπάρχει μεγαλύτερο μαρτύριο για τους ζώντες από το θάνατο του παιδιού τους; «Καλο Παράδεισο» ευχόμουν κι εγώ σε καθε κηδεία μέχρι και προχθές, αλλά τούτη εδώ μου άλλαξε τα δεδομένα. (σ. 29)

Ναι, ο θάνατος ενός παιδιού είναι μια ενεργή νάρκη. Με το που αγγίζεις το χώμα της τα δεδομένα όλα τινάζονται στον αερα και μαζί τους κι εσύ. Ο συγγραφέας δεν διστάζει μετά από αυτήν την πρωτόγνωρη γι’ αυτόν εμπειρία να αποκαθηλώσει ιδέες και σχήματα χιλιοφορεμένα και χιλιοτρυπημένα από καιρό. Τόσο τρύπια που δεν μπορούν να ζεστάνουν πλέον κανέναν οδυνόμενο γυμνό. «Μας γλυτώνει επίσης κι αυτή η πρωτόπλαστη πτώση. Τη βρήκαμε βολική χάμου πεσμένη -ποιος ξέρει από ποιο ύψος ριγμένη- τετελεσμένη προ αιώνων και της τα φορτώσαμε όλα.» (σ. 33)

Ο π. Βασίλειος κοιτάζει κατάματα τις σαθρές δικαιολογίες, ακόμα και τον κακώς νοούμενο ασκητισμό. «Είναι ο νοσηρός ασκητισμός που επιτίθεται στο σώμα, που ενοχοποιεί κάθε χαρά και απόλαυση στα όρια της αμαρτίας, που θεμελιώνει την ύπαρξή του πάνω στο αξίωμα «όσο πιο πολύ υποφέρεις, τόσο πιο αρεστός στον Θεό γίνεσαι» (σ. 40) Νομίζω πως ο άγιος του αιώνα μας, Πορφύριος, έχει δώσει την απάντηση επ’ αυτού με την πλέον ερωτική φράση που ειπώθηκε στους καιρούς μας: «Να αγαπάεις και να πονάεις». 

Μπροστά στη σκαμμένη γη που θα καταπιεί το νεκρό παιδί, ο συγγραφέας νοιάζεται για τους ζώντες, καίγεται γι’ αυτούς και αναρωτιέται ποια μπορεί να γίνει η «σκαμένη αγκαλιά» που θα τους αγκαλιάσει. «Η Εκκκλησία» ψελλίζει, αφού ταλανιστεί αρκετά «καλείται στο ιστορικό παρόν του Πόνου και του Φόβου να πρφυλάξει τους ανθρώπους και να τους φροντίσει. Να γίνει μια αγκαλιά να τους δεχθεί, να μην ξεπαγιάζουν έξω στο Παράλογο. Να τους ζεστάνει σε Νόημα. Καλείται η Εκκλησία στο ιστορικό παρόν να πάρει το μέρος των ανθρώπων και όχι του Θεού.» (σσ. 52-53) «Του ανθρώπου που πληρώνει ακριβό τίμημα αυτής της επιλογής του, με το να χάνει πρόωρα και αναίτια πολλά απ’ αυτά που αγαπά. Να χαϊδεύει το κεφαλάκι του τρυφερά η Εκκλησία και να του διαβάζει ποίηση, μόνο ποίηση, μυσταγωγώντας τον στο μυστήριο της έμπονης ζωής, και του σκοτεινού θανάτου, αλλά και στο μυστήριο της αναμονής και της Βασιλείας.» (σσ. 53-54). Και ο εν λόγω συγγρφέας είναι θρεμμένος από τη μεγάλη ποίηση και γι’ αυτό την επικαλείται όπως ο Όμηρος τη Μούσα να τον συνδράμει στο δύσκολο έργο του. Ανάμεσα στις παλλόμενες λέξεις του παρεισφρύουν ποιήματα του Ελύτη, του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Βαλαωρίτη, της Δημουλά, του Γρηγορίου Θεολόγου, του Ησαϊα, του Δαυίδ κ.ά. Τον συνεπικουρούν κείμενα πολλών άλλων ποιητικών συγγραφέων όπως του Έλιοτ, του Καζαντζάκη, του Κ. Παπαγιώργη, του Αρχ. Σωφρόνιου Σαχάρωφ, του Αρχ. Βασιλείου Γοντικάκη, και του Ολιβιέ Κλεμάν, του Παύλου Ευδοκίμωφ, του π. Αλέξανδρου Σμέμαν, του Γιανναρά κ.ά.

Κι όμως, παρόλη τη βοήθεια που του παρέχουν οι ποιητές και οι σοφοί, ο ιερέας του Θεού δεν γλυτώνει την ακατάπαυστη πάλη στα σπλάχνα του. Κι ίσως ακριβώς επειδή τον συνδράμουν, δε σταματά να παλεύει έως θανάτου. «Οδηγώντας προς το Κοιμητήριο, Παρασκευή πρωί, για την Εξόδιο Ακολουθία της Ανδριάνας, πάλευα μέσα μου το παράλογο, το ανείπωτα οδυνηρό, τη στοιχειωμένη σιωπή, τη φρίκη μιας πιθανής ειμαρμένης... Ένιωθα πως το σχοινί δε θα με κρατήσει...» Μέσα σ’ αυτήν την Γεθσημάνεια αγωνία θα έρθει η θεία έκλαμψη να τον παρηγορήσει και θα μας τη φανερώσει σαν παιδί που δεν μπορεί να πει ψέμματα:  «Τον σκέφτηκα (τον Χριστό) πεθαμένο, ύπτιο νεκρό μέσα στον δικό Του τάφο.» (σ. 59). «Με τον δικό Του... θάνατο ο Θεός ανοίγει μια τρύπα στη γη, όπως κανείς ένα παράθυρο στον ήλιο...» (σ. 69)

Ο συγγραφέας μπροστά στο τραγικό συμβάν ξαναγίνεται μαθητής της πρωτοσχολικής ηλικίας, μα αυτή τη φορά στο σχολείο του θανάτου. Ξαναδιαβάζει απ’ την αρχή τον άνθρωπο και τον Θεό. «Αλλάζει το αλφάβητο της πίστης μου, βρίσκομαι σχεδόν σε πανικό.» (σ. 118) Μαζί του συλλαβίζουμε κι εμείς το νέο αλφαβητάρι. Ένα αλφαβητάρι που έρχεται κατευθείαν από την πρώτη στιγμή της Δημιουργίας. Μια στιγμή που κανείς δε θυμάται, μα μένει ανεξίτηλη σφραγίδα εντός μας που θαρρείς και περιμένει κάτι τέτοιες στιγμές για να ανάψει σαν φάρος και να σφυρίξει σαν συναγερμός στα σωθηκά της ύπαρξης. Και αυτή η σφραγίδα είναι το φιλί. Εκείνο το πρώτο αλησμόνητο φιλί της Ζωής...

«Μας φίλησε (ο Θεός) στο στόμα και ζήσαμε. Το πρόσωπο δεν το θυμόμαστε. Το φιλί όμως ποιος το ξεχνά;» (σ. 121) «Πρέπει να ξαναβρούμε το δρόμο της επιστροφής, γι’ αυτό και φιλί με φιλί προχωρούμε.» (σ. 122)

Ναι, φιλί με φιλί προχωρούμε, και ποιος δε θα το ’θελε; Μα είναι τις περισσότερες φορές φιλί πνιγμένο στα δάκρυα, κι Αυτός που μας φίλησε δεν το σβήνει με μια απλή κίνηση του σφουγγαριού της αγάπης Του στον μαυροπίνακα της καρδιάς μας. «Δε σώζει ο Θεός τον άνθρωπο από τη λύπη. Τον σώζει μέσα στη λύπη» (σ. 71) θα μου απαντήσει ο συγγραφέας σαν να ακούει το παράπονό μου, και η φράση του αυτή καρφώνεται στην καρδιά μου σαν φτερωτή σε μύλο. 

Μαζί μου αναρωτιέται: «Ο Θεός, εν τέλει, μπορεί να παράσχει τις διευκρινίσεις; Είναι ο Θεός των απαντήσεων ή ο Θεός της εμπιστοσύνης;» (σ. 77)

Πόσο ανταποκρίνεται στ’ αλήθεια, σκέφτομαι, ο Θεός που φτιάξαμε στον αληθινό Θεό; Σαν ατάλαντοι και επηρμένοι ποιητές εμείς πλάσαμε έναν Θεό σαν ατσαλάκωτο και αξιοσέβαστο μικροαστό. Έναν Θεό που σηκώνεται όρθιος σαν μαθητής στο θρανίο του και οφείλει να μας απαντήσει σε ό,τι τον ρωτούμε για να διαπιστώσουμε αν διάβασε το μάθημά Του και να του βάλουμε κατόπιν βαθμό. Και ποιος μας είπε πως μας χρωστά ο Θεός απαντήσεις; Και ποιος μας είπε πως οι απαντήσεις βοηθούν;

«Να παραμείνουμε στο ερώτημα γιατί αυτό μας κρατά ανοιχτούς στη σχέση, ζωντανούς στην επιθυμία.» (σ. 81) «Αυτή η απόκρυψη ίσως και να ’ναι τελικά αυτό το μυστήριο που συντηρεί σε επίπεδο ερωτικό τη σχέση Θεού ανθρώπου -ο έρωτας πάντα από το μυστήριο τρέφεται.» (σ. 83) Έτσι είναι. Εξάλλου, και στη Γεθσημανή θα παρατηρήσει πολύ εύστοχα «δεν διαβεβαιώνεται Εκείνος για κάτι, εμπιστεύεται: πλην ουχί ως εγώ θέλω, αλλ’ ως συ.» (σ. 83)

Εμείς αντί να εμπιστευτούμε Εκείνον, εμπιστευθήκαμε τους ανέραστους παραθεολογούντες που μόνο ενοχικά συμπλέγματα κατάφεραν να μας μεταδώσουν βάζοντας στο ειδώλιλο του κατηγορουμένου το σώμα, τη χαρά, τα όνειρα. Ο συγγραφέας όμως αναλαμβάνει την υπεράσπισή τους.

«Κάθε ένας που ονειρεύεται επενδύει, ρισκάροντας πως το αύριο θα ’ναι εκεί.» (σ. 85)

Και το όνειρο είναι άλμα στο κενό, άλμα στο αβέβαιο. Δίχως αυτό σκουλήκια σερνάμενα γινόμαστε και Θεό ποτέ δεν θα δούμε. Πότε θα δούμε Θεό; «Πέφτουμε μέσα στο κενό του Θεού και τότε μόνο γνωρίζουμε πως ο Θεός υπάρχει.» (σ. 86) «... (η σχέση μας με τον Θεό έχει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά του ρίσκου και της διακινδύνευσης όπως αποτυπώνονται στη σχέση του Θεού με τον πατριάρχη Αβραάμ) τολμώντας να θυσιάσει τον Ισαάκ της εξασφάλισης, της λογικής συνεκδοχής του κάθε γεγονότος της ζωής μας και της εκ προοιμίου προφύλαξης του «εγώ» έναντι κάθε απροόπτου ή και κάθε απαίτησης του «εσύ»...» (σ. 99)

Γιατί ο συγγραφέας υπερασπίζεται τη μακρόβια ζωή και τις χαρές της; «Η ζωή δεν είναι καρπός που τον τρως γρήγορα. Πρέπει να ζήσουμε πολύ για να προσεγγίσουμε τον πυρήνα της γεύσης της.» (σ. 136)

«Που είσαι;», αναρωτιέται ξανά και ξανά μαζί μας. Ναι, ο Θεός που κατασκευάσαμε σαν γενναιόδωρο τραπεζίτη που μας χορηγεί κονδύλια ασφάλειας, ευμάρειας και αφθαρσίας, δεν υπάρχει. Πριν από μας και για μας, ο Ίδιος καταστρέφει την εικόνα Του. Ο συγγραφέας το διατυπώνει έξοχα: «Και ο Θεός αναπάντεχα εμφανίζεται ως ο μεγάλος εικονοκλάστης. Συντρίβει με την Ενανθρώπσή Του κάθε προηγούμενη εικόνα Του...» (σ. 153) Θα έλεγα, και κάθε επόμενη εικόνα Του. Διότι από τη γέννησή Του ως σήμερα έχουμε φτιάξει άπειρα πλαστά κακκέκτυπά Του. Στη Βηθλεέμ «αντί να μας λύσει τα προβλήματα και να μας απαλλάξει από το κακό και τους κινδύνους, έρχεται ο Ίδιος και θέτει τον εαυτό Του υπό του κακού, υπό του κινδύνου, υπό της απειλής.» (σ. 154)

«Ο Θεός τελικά αποκαλύπτεται ως Θείο Σκοτάδι -τόσο φωτεινό στο κέντρο του που μας τυφλώνει.» (σ. 156)

Τελειώνοντας το βιβλίο αναρωτιέμαι, αν δεν υπήρχε θάνατος θα υπήρχε Θεός; Και δεν εννοώ, βέβαια, αν θα υπήρχε όντως από μόνος Του, γιατί εξάλλου αυτό είναι δικό Του ζήτημα. Εννοώ αν θα υπήρχε για μας. Μήπως πρέπει, τελικά, να διαβάσουμε τη ζωή σαν βιβλίο που το ξεκινούμε από το τέλος για να φτάσουμε στην αρχή σαν ήταν γραμμένο σε αραβκή γλώσσα; Δεν είμαι σίγουρη, αλλά θα το σκεφτώ σοβαρά. Μπορώ όμως να πω με σιγουριά πως ο π. Βασίλειος Χριστοδούλου μας χάρισε ένα σύγχρονο αλφαβητάρι πίστης, ελπίδας και αγάπης που οι καιροί μας χρειάζονται επειγόντως. Και τον ευχαριστώ με όλη μου την ψυχή για την ευαισθησία, την τόλμη και την εντιμότητα!"

Η  κριτική δημοσιεύετηκε για το βιβλίο του πατέρα Βασίλειου Χριστοδούλου, «Σε λάθος ώρα νυχτώνει»από τη γνωστή συγγραφέα Βασιλική Νευροκοπλή.

http://animusanimus.blogspot.com/

Το βιβλίο θα βρείτε από τις εκδόσεις Γρηγόρη εδώ.

Σε λάθος ώρα νυχτώνει Πάλη με τον Θεό στο κενό του θανάτου π.Βασίλειος Χριστοδούλου από τις εκδόσεις Γρηγόρη

"Κάποιοι δίνουν και δεν γνωρίζουν πόνο προσφέροντας, ούτε αναζητούν την χαρά, δίνουν όπως η μυρτιά αναδίδει την ομορφιά της στην κοιλάδα. Μέσα απο τα χέρια τέτοιων ανθρώπων, μιλάει ο Θεός...και πίσω απο τα μάτια τους χαμογελάει στην γη..." Ένας τέτοιος ιερέας είναι και ο πνευματικός μας πατέρας Βασιλείος Χριστοδούλου, συγγραφέας το βιβλίου Σε λάθος ώρα νυχτώνει Πάλη με τον Θεό στο κενό του Θανάτου, που μόλις κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες μέρες, από τις εκδόσεις Γρηγόρη όπου συναντήσαμε, πρώτη φορά, στην εξόδιο ακολολουθιά της μονάκριβης κόρης μας, της Αντριάνας. Κοιμήθηκε, λίγο πριν γίνει 10 χρονων. 

Σε λίγες μέρες, θα γιορτάζαμε παρέα με φίλους την γιορτή της, γεμάτoι χαρά, γέλια, ελπίδα και φως όπως όλες εκείνες τις υπέροχες στιγμές που όλοι ζούμε και δεν ξέρουμε πόσο ανεπανάληπτες είναι. Αγγίζουν την αιωνιότητα.

Όλα έγιναν τόσο ξαφνικά. Τρία χρόνια μετά, ο χρόνος, σε αυτήν την ζωή σαν ένα ποτάμι μοιάζει που αστάματητα κυλάει ενώ η μικρή μας κόρη θα είναι πάντα 10 χρονών κι η αγάπη μας, άπειρη.

'Οταν πήραμε το βιβλίο στα χέρια μας, από τον πατέρα Βασίλειο, νιώσαμε βαθιά συγκίνηση αλλά δεν ήμασταν σίγουροι αν θα βρούμε την δύναμη, το κουράγιο να μοιραστούμε δημόσια αυτό που ζούμε. Διαβάζοντας το βιβλίο, ήμασταν πια σίγουροι. Το βιβλίο αυτό πρέπει να διαβαστεί από όλους μας. 

Είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο που χρειάζεται δύναμη, ψυχικό σθένος για να διαβαστεί καθώς ο λόγος του είναι βαθιά αληθινός.Είναι η ίδια η ζωή αποτυπωμένη.

Πριν από την συντριπτική αυτή απώλεια, δεν είχα κάμια ιδιαίτερη σχέση με την εκκλησία. Ίσως, έμπαινα κάποιες φορές σε ναούς, προσευχόμουν για λίγο κι ύστερα έβγαινα κι έλεγα ο Θεός είναι παντού, είναι σε ότι όμορφο υπάρχει μέσα και γύρω μας. Ζούσα με την πεποίθηση ότι ο Θεός πάντα σώζει από οποιοδήποτε κακό, αρκεί να τον επικαλεστείς ή να προσευχηθείς, με μεγάλη πίστη, σε μια δυσκολία.

Ύστερα,το απόλυτο κενό. Πού είναι ο κόσμος; ρωτούσαμε. Γιατί ξημερώνει; Γιατί βγαίνει το φως; Γιατί γύρω μας,όλα συνεχίζουν να κινούνται; 

Είμαστε ζωντανοί; Πού είναι ο Θεός της άπειρης αγάπης που πάντα σώζει; Πέθανε κι αυτός μαζί μας; 

Απόλυτο σκοτάδι. Ομοιό του δεν υπάρχει κανένα.

Το βιβλίο που έγραψε ο πατέρας Βασίλειος Χριστοδούλου στην μνήμη της κόρης μας Αντριάνας, είναι πραγματικά, ένας πολύτιμος θησαυρός. Ξέρουμε πώς το έγραψε για να δώσει ελπίδα σε όλους τους ανθρώπους που έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο, το απόλυτο κενό, την άβυσσσο του χάους της ανυπαρξίας.

Ένα βιβλίο βαθιά λυτρωτικό που καθώς το διαβάζεις, μιλάει κατευθείαν στην καρδιά, στην ψυχή όσων ψάχνουν εναγωνιώς, πρωτίστως και ανυπερθέτως να ανακαλύψουν τι μπορεί να υπάρχει, μετά τον θάνατο.

Πιστεύουμε πώς τα λόγια του γνέφουν αόρατα και τρυφερά πώς εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε μόνο σώμα, έχουμε ψυχή, γεννημένοι να ταξιδέψουμε μια μέρα, όλοι, στο φως. 

Ο λόγος του βιβλίου είναι βαθιά ποιητικός. Ίσως, τίποτα δεν μπορεί να γιατρέψει μια βαριά, πληγωμένη ψυχή από την ποίηση....άλλος τρόπος να υπάρχεις εδώ, δεν υπάρχει παρά με Αγάπη. 

Ένα βιβλίο, αποκάλυψη, που όσο κι αν ψάξαμε να διαβάσουμε, να κάτι να λυρωθούμε, να αντλήσουμε δύναμη για να συνεχίσουμε να ζούμε, ως γονείς που έχασαν το παιδί τους, κανένα άλλο βιβλίο δεν μπορέσαμε να βρούμε που να μιλήσει απευθείας στην ψυχή μας. Είναι ένα βιβλίο από καρδιάς, γραμμένο. 

Τα λόγια του συγγραφέα επουλώνουν την πληγή που αιμοραγεί, ο λόγος του βάλσαμο, μια όαση τρυφερότητας στο απόλυτο χάος. Ο πατέρας Βασίλειος, συγγραφέας του βιβλίου, δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος, ούτε ένας συνηθισμένος ιερέας που ίσως οι περισσότεροι έχουμε όλοι κατά νου. 

Δεν έγραψε απλώς ένα βιβλίο για να αποσιωπήσει τον ανθρώπινο πόνο, μπροστά στον θάνατο αλλά για να τον εξυμνήσει. Αυτό το βιβλίο,νομίζουμε πώς είναι η κατάθεση της ψυχής του. 

Θύμωσε, πόνεσε, έκλαψε μαζί μας, ένιωσε να χάνεται όταν χανόμασταν στο χάος, καθώς άλλοτε κατηγορούσαμε τον Θεό, άλλοτε τον ψάχναμε με τεράστια αγωνία μέσα μας, γύρω μας, παντού.

Ο πατέρας Βασίλειος Χριστοδούλου γράφει για μια αληθινή ιστορία που ζούμε μαζί καθώς έχει το σθένος να συμπλεύσει μαζί μας στο απόλυτο κενό. Να παραμείνει ασταμάτητα, κοντά μας, σε όλη αυτή την πορεία από την απουσία, στην παρουσία. 

Ειναι δυνατόν να μετουσιώθεί το απόλυτο κενό του θανάτου σε παρουσία; Κάποιες φορές ίσως ο Θεός παίρνει την μορφη ανθρωπων στην γη που έρχονται να συνοδοιπορήσουν μαζί μας, εκεί που όλα χάνονται, στο βαθύ σκοτάδι.

Συνοδοιπορος μας στο απόλυτο σκοτάδι αλλά και το φως. Να μας ακούει, να ζει μαζί μας, με απίστευτη καρτερικότητα, άπειρη υπομονή, τρυφερότητα και αγάπη τον πόνο, τον θυμό, τον φοβο την λύπη και την χαρά μας.

Κι όπως γράφει κι ίδιος στο βιβλίο του... 

"Αὐτό τό ἐρώτημα κυριαρχοῦσε βασανιστικά μέσα μου (μέ ὅλους τούς φθόγγους σέ διάτορη κραυγή) καθώς περνοῦσα τήν πύλη τοῦ κοιμητηρίου (ὅπως ὁ Ἰωνᾶς τό στόμα τοῦ κήτους) βλέποντας ἑκατοντάδες ἀνθρώπους νά τό κατακλύζουν (νεκρούς καταποθέντας ἤδη, ἀλλά καί ζωντανούς σέ ἀναμονή...). 

Στάθμευσα τό αὐτοκίνητό μου καί δυό κορίτσια, συμμαθήτριές της, βουβά κι ἀπαρηγόρητα ἔκλαιγαν στήν πλαϊνή τῆς ἐκκλησίας θύρα. Ἄηχα ὅλα, παντοῦ σιωπή. Μιά στοιχειωμένη ἀπουσία. Δέν εἶναι ἡ σιωπή τῶν νεκρῶν πού βαραίνει· ἡ σιωπή τῆς ἀπουσίας Σου εἶναι πού μᾶς τυραννᾶ. 

Σέ ψάχνουμε ὅλοι -γι’ αὐτό μᾶλλον καί δέν Σέ βρίσκουμε- γύρω ἀπό τόν πόνο, πρίν ἀπό τή θλίψη, μετά ἀπό τήν ἀπώλεια. Κανείς ὅμως δέν τολμᾶ νά σκύψει καί νά κοιτάξει μέσα στόν πυρήνα τοῦ χάους, μέσα στήν ἴδια τήν ὀδύνη, μέσα στό κενό, στήν ἀπώλεια, στό ὁριακά μη­δέν, γιατί τότε θά Σ’ ἔβλεπε ἤδη νά τό σαρκώνεις, νά τό ἐνυλίσσεσαι, δικό Σου νά τό κάνεις. 

Πολλές φορές λοιπόν δέν μᾶς γλιτώνεις, δέν ἀποσοβεῖς τό κακό, δέν ἐπεμβαίνεις ἀνασταλτικά, ἀλλά βρίσκεσαι ἐκεῖ καί συντροφεύεις. Σώζεις μέ τό νά συνοδοιπορεῖς, μέ τό νά μοιράζεσαι τό βάρος, μέ τό νά δείχνεις μία ἔξοδο καί ἕνα νόημα ἐκεῖ πού ὅλα σταματοῦν. Σάν τό φεγγάρι εἶσαι –κι ἄς ψάχνουμε ἐμεῖς γιά ἥλιο– πού καθώς βγαίνει, τή νύχτα ἀθωώνει, σχεδόν τήν ἐξυμνεῖ" 

Παλεύουμε με έναν ωκεανό πόνου. Μα όσοι αγαπάμε δεν πεθαίνουν, ποτέ. Γιατί στην απουσία τους, ο πονος γίνεται η πιο ηχηρή παρουσία, τα δάκρυα, βροχή αγάπης. Ίσως, από τα δάκρυα των γονιών που χάνουν τα παιδιά τους, να ποτίζεται ο κήπος του παραδείσου. Aγάπα τον άνθρωπο, γιατί αυτός είσαι εσύ...ο θάνατος, η ζωή, όλα εδώ είναι ένα μυστήριο.. 

"Ένα βιβλίο εξομολόγηση, του συγγραφέα στο φόντο μιας αδιανόητης απώλειας. Μια πάλη με το Θεό που ξεκινά εκεί που όλα τελειώνουν, στην ανοιχτή και σκαμμένη γη.

Ένα θεολογικό κείμενο με ύφος εξαιρετικά λογοτεχνικό, που τολμά να αφήσει τον Θεό ανυπεράσπιστο, παίρνοντας το μέρος των ανθρωπων. Τολμώντας να δει τον θάνατο απο την μερία των ζωντανών, των περιλυπώμενων, εκείνων που μένουν πίσω αιώνιοι υπήκοοι του θρήνου. 

Ο συγγραφέας αποφεύγοντας την παγίδα του συναισθηματισμού θέτει και διερευνα με θεολογική πρωτοτυπία και γενναιότητα όλες αυτές τις φριχτές συνιστώσες του θανάτου. το άδηλο του χρόνου, του τρόπου, των συγκυριών, δίχως να αποτολμήσει μια βολική ταχτοποιήσή τους 

Θέτει τα ερωτήματα μιλώντας για την ανάγκη υπέρβασης απο μέρους μας της ανάγκης απαντήσεων. 

Ο θάνατος δεν είναι προβλημα και γι αυτό οι απαντήσεις δεν μας γλυτώνουν. Ο θάνατος είναι απουσία και το ζητούμενο είναι η παρουσία.

Είναι ο μέγιστος κόπος της πνευματικής ζωής να λυτρωθούμε απο το βασανιστήριο της αναμονης απαντήσεων, μεταποιώντας ελευθερα με την αγάπη, το κενό των απαντήσεων σε τόπο συνάντησης με τον Θεό, σε αυτοεγκατάλειψη εμπιστοσύνης στον Θεό, έσχατη ολοκληρωτική παραίτηση από τις αξιώσεις της λογικής και της κτιστής φύσης μας. 

Είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση της πνευματικής μας ζωής, ο άνθρωπος να παραμείνει το ερώτημα, ένας τόπος ελεύθερος και ανοιχτός σε συνεχή πορεία προς τον Θεό, και να μην μεταβληθεί στο στεγανό της απάντησης.Όχι γιατί απαντήσεις δεν υπάρχουν ή γιατί ποτέ δεν θα δοθούν, αλλά γιατί τίποτα δεν είναι ακόμα τελειωμένο και τα μυστήρια παραμένουν κρυμμένα στην παρατεινόμενη αποκάλυψη τους." 

Πόση ανακούφιση νιώθουμε που γράφτηκε αυτό το βιβλίο. Ξέρουμε πώς καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με την πιο σκληρή δοκιμασία, της ζωής, την απώλεια των παιδιών τους. Άνθρωποι που ίσως έχουν πολύ ανάγκη να διαβάσουν το βιβλίο αυτό, να λυτρωθούν, να νιώσουν, θαλπωρή, παρουσία.

Τα λόγια του, μας ταξιδεύουν με τα μάτια της ψυχής μας μέσα από τον πόνο, στην ομορφιά της ζωης όσο σκληρή κι αν είναι, αναζητώντας την Αγάπη Του Θεού. 

Ίσως, τίποτα πιο σπουδαίο δεν υπάρχει σε αυτήν την ζωή, από το να παραμένεις Άνθρωπος. Μια αγκαλιά, στον απέραντο χαμό. Τι μεγάλη ευλογία, πατέρα Βασίλειε, στον απέραντο πόνο να σας συναντήσουμε. Ευχόμαστε πολύ άνθρωποι να σας συναντήσουν, μέσα από το βιβλίο σας.

Είμαι δασκάλα και ζώντας με παιδιά, μαθαίνω από αυτά να παρατηρώ τα μικρά και ασήμαντα γιατί τα παιδιά ξέρουν καλύτερα από εμάς ότι όλη η σοφία κι η αγάπη αυτού του κόσμου είναι στα πολύ μικρά πράγματα. Πάντα, μου άρεσε να παρατηρώ, μικρές, ασήμαντες κινήσεις στο φέρεσθαι των ανθρωπων.Έδινα πάντα μεγάλη σημασία στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι πιάνουν στα χέρια τους ένα βιβλίο. 

Όταν ο πατέρας Βασίλειος έφερε να διαβάσουμε το βιβλίο, παρατηρήσαμε τον σεβασμό, τον φόβο σχεδόν με τον οποίο μας το πρόσφερε. Πήρε αργά, αργά το χέρι του και ψηλάφισε τον τίτλο. Είναι ανάγλυφος. Και δεν είναι, τυχαία. 

Ύστερα, μας κοίταξε και μας έδωσε τον χρόνο, να μπορέσουμε να το κάνουμε κι εμείς, να ψηλαφίσουμε τον τίτλο του, καθώς θέλει δύναμη να αγκαλιάζεις την απουσία και να την κάνεις παρουσία. Πόση δύναμη Θέε μου... 

Γιατί εσείς, πατέρα Βασίλειε, γνωρίζετε πολύ βαθιά, από όλα όσα έχουμε ζήσει, πώς όταν φεύγει το λατρεμένο σου πρόσωπο, εκείνο που σου λείπει αβάσταχτα είναι το άγγιγμα.Η αγκαλιά, η αφή, τα χέρια που πιάνουν το ένα το άλλο. 

Ύστερα, χαμογελάσατε. Μας δείξατε το σχέδιο στο εξωφυλλο. Το παραχώρησε ευγενικά η σύντροφος του πολυαγαπημένου μας, ποιητή, Οδυσσέα Ελυτη, η κ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου.

Μια κοπέλα αγκαλιάζει στο σκοτάδι. Πόσο σκοτάδι χρειάζεται για να γεννηθεί το φως... 

Ένα βιβλίο με τόσο τρυφερό λόγο. Η τρυφερότητα είναι η ύψιστη μορφή αγάπης καθώς την παρουσία του Θεού την καταλαβαίνεις μέσα στην παρουσία των ανθρώπων.

Διαβάζοντας το ολοένα και πιο πολύ καταλαβαίνουμε. Δεν είναι ένα βιβλίο αυτό που γράφτηκε για την απουσία, σαν τραγούδι ακούγεται για μας που στην έρημο που βαδίζουμε.Μιλάει για το άδικο και ασύλληπτο του θανάτου κάθε παιδιού ή νέου ανθρώπου που φεύγει νωρίς. Όμώς αυτό το βιβλίο παίρνει τον πόνο και τον κάνει, ύμνο χαράς και ζωής. 

Και τελικά αυτό που αντιλαμβάνεσαι διαβάζοντάς το, είναι πώς η αληθινή μοναξιά, δεν είναι μόνο η φυσική απουσία. Παρουσία, είναι να παραμείνεις ζωντανός σε αυτήν την ζωή, χωρίς να αδειάσει το βλέμμα σου.

Γυμνά από αγάπη, τρυφερότητα, τα μάτια δεν μπορούν να δουν. Δεν μπορούν να αντικρύσουν το θαύμα της ζωής. Τα μάτια των ανθρώπων που αγαπάμε είναι κήποι από χαμόγελα. Αυτό είναι παράδεισος. Αυτό είναι, παρουσία...να περπατάς και να φέρεις το φως της απέραντης αγάπης κι ευγνωμοσύνης για το γεγονός οτι οι άνθρωποι που αγαπάς ζουν σε αιώνια γιορτή στον μυστικό κήπο της καρδιάς σου. 

Δεν είσαι ποτέ μόνος, όταν αποφασίζεις να γίνεις ηλιοτρόπιο. Γεννηθήκαμε, όλοι οι άνθρωποι για να γίνουμε καπετάνιοι σε ένα ταξίδι πόνου και χαράς, να φτάσουμε στο Φως. 

Σας ευχαριστούμε πατέρα Βασίλειε με όλη μας την ψυχή!

Να είναι καλοτάξιδο!

Το βιβλίο θα βρείτε από τις εκδόσεις Γρηγόρη εδώ. 

Παιδικό όνειρο...Γιατί κάθε όνειρο αναζητά το άλλο του μισό

Ο Γιώργος Βαρσαμάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι διπλωματούχος πιάνου από το Εθνικό Ωδείο με ανώτερες θεωρητικές σπουδές στη μουσική που ολοκληρώνονται με το πτυχίο της φούγκας.

Απόφοιτος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου με σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου μουσικοπαιδαγωγικής από το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας.

Έχει συνθέσει μουσική για θέατρο, παιδικές θεατρικές παραστάσεις, μικρού μήκους ταινίες και ντοκιμαντέρ. Έχει επίσης συνθέσει έργα για σόλο κιθάρα για κιθάρα και ορχήστρα εγχόρδων, για σόλο πιάνο, για κουαρτέτο εγχόρδων αλλά και για άλλου τύπου μουσικά σύνολα.

Δισκογραφία

Το 2004 κυκλοφορεί η πρώτη δισκογραφική δουλειά του με τίτλο «Βorn reborn». Πρόκειται για ένα ορχηστρικό έργο αφιερωμένο στον κύκλο της ζωής. Διακρίθηκε ανάμεσα στους 20 καλύτερους ελληνικούς δίσκους της χρονιάς σύμφωνα με το περιοδικό «Δίφωνο».

Το 2006 ολοκληρώνει το δεύτερο δισκογραφικό του έργο με τίτλο «10 Πτήσεις με Αερόστατο». Η επίσημη παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο του «Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας» στο Θέατρο Πέτρας.

Το 2009 κυκλοφορεί η δισκογραφική του δουλειά με τίτλο ¨Μυστικά Παραμύθια¨ .Η επίσημη παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου στη μουσική σκηνή «αυλαία»

Τον Ιανουάριο του 2012 κυκλοφορεί το δισκογραφικό του έργο με τίτλο ¨Λίγο πριν…λίγο μετά¨. Η επίσημη παρουσίαση του έργου έγινε την ίδια ημέρα της κυκλοφορίας του στο μουσείο Μπενάκη.

Τον Οκτώβριο του 2013 κυκλοφορεί δισκογραφικά η μουσική που συνέθεσε για το ντοκιμαντέρ των Φάνη Λογοθέτη και Σπύρου Ανδρεάδη «OST«. Η παρουσίαση του έγινε στον ΙΑΝΟ σε μια εκδήλωση όπου συμμετείχαν σημαντικοί συνθέτες της ελληνικής μουσικής σκηνής.

Το 2015 κυκλοφορεί η δισκογραφική του δουλειά με τίτλο «Aurora«. Πρόκειται για μια συλλογή έργων με επίκεντρο την κιθάρα περιλαμβάνοντας συνθέσεις για σόλο κιθάρα, ντουέτα κιθάρας καθώς και την σουίτα για κιθάρα και ορχήστρα εγχόρδων. To συγκεκριμένο έργο ερμηνεύτηκε από τον διακεκριμένο σολίστ Γιώργο Τοσικιάν. Η παρουσίαση του συγκεκριμένου έργου έγινε τον Μάρτιο στο Μουσείο Μπενάκη με επίσημο καλεσμένο και ομιλητή τον Νότη Μαυρουδη.

Μουσικά θέματα από τη δισκογραφία του και όχι μόνο ακούγονται σε τηλεοπτικά σήριαλ άλλα και σε άλλες τηλεοπτικές εκπομπές και έχουνε χρησιμοποιηθεί και ως σήματα ραδιοφωνικών εκπομπών.

To 2017 κυκλοφορεί η δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Inside me». Πρόκειται για έντεκα καινούρια ορχηστρικά θέματα και ένα τραγούδι με στίχους και ερμηνεία της καταξιωμένης στιχουργού και ερμηνεύτριας Νατάσσα Μάρε Μουμτζίδου . Μουσικές που συνδέουν τον ήχο του πιάνου με τον ήχο των εγχόρδων και των πνευστών δημιουργώντας ένα ιδιαιτέρως λυρικό και ατμοσφαιρικό έργο. Με την συμμετοχή καταξιωμένων ελλήνων μουσικών-σολιστών το έργο «Inside me» είναι ένα ιδιαίτερο μελωδικό κράμα που κινείται σε ύφος λυρικό, κινηματογραφικό δημιουργώντας την αίσθηση μιας αλληλουχίας ανοιχτών τοπίων και μεστών συναισθημάτων που επιθυμεί να μας ταξιδέψει στα πιο εσωτερικά μας μονοπάτια.

Συναυλίες

Τον Ιούνιο του 2007 η ορχήστρα σύγχρονης μουσικής της ΕΡΤ σε διεύθυνση του Ανδρέα Πυλαρινού στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής γιορτής της μουσικής, παρουσίασε το έργο του για συμφωνική ορχήστρα «Ο χορός της πεταλούδας».

Τον Οκτώβριο του 2008 και πάλι από την ορχήστρα σύγχρονης μουσικής της ΕΡΤ σε διεύθυνση του Δημήτρη Μπουζάνη παρουσιάστηκαν πέντε έργα του για ορχήστρα. Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στο studio c της ελληνικής ραδιοφωνίας, σε απ ευθείας μετάδοση από το τρίτο πρόγραμμα.

Στις 16 Νοεμβρίου του 2012 πραγματοποιήθηκε συναυλία με έργα του στο στούντιο c της ελληνικής ραδιοφωνίας υπό το πλαίσιο των Μουσικών Συναντήσεων που διοργανώνει το Τρίτο Πρόγραμμα σε συνεργασία με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ. Η συναυλία μεταδόθηκε ζωντανά από τις ραδιοφωνικές συχνότητές του τρίτου προγράμματος

Από το 2004 έως σήμερα, δίνει συναυλίες παρουσιάζοντας τα έργα του σε φεστιβάλ και χώρους πολιτισμού σε όλη την Ελλάδα.

Το 2012 εκδόθηκε από τις εκδόσεις Cambia το βιβλίο με τίτλο “Μουσικές ιστορίες για πιάνο” με έργα του για σόλο πιάνο

Από το 2000 έως σήμερα είναι στέλεχος και προϊστάμενος του μουσικού τμήματος του Ε.Μ.Π.

Έγραψαν γι αυτόν

Ένας ευφρόσυνος δίσκος, με βαθιά ατμόσφαιρα και αισθητική παιδεία, είναι τα « Μυστικά Παραμύθια του συνθέτη Γιώργου Βαρσαμάκη. Αυτό που με εντυπωσίασε είναι η ενορχήστρωση εγχόρδων, πνευστών και κρουστών, που ακούγονται σαν αγγελική μουσική, χωρίς να χάνουν την αυτονομία τους.

Νίκος ΒατόπουλοςΚαθημερινή 05/02/2010

…εξαιρετικός πιανίστας, με μελωδική φαντασία, ρυθμικό πλούτο και ενορχηστρωτική ευαισθησία και δεξιοσύνη.

Βασίλης ΑγγελικόπουλοςΚαθημερινή 07/01/2007

…η μουσική ως βάλσαμο εξαγνισμού και ελιξίριο αποσυμφόρησης, αυτό το χαρακτήρα έχει η μαγική χώρα που έπλασε για όλους μας ένας πεπαιδευμένος συνθέτης νέας .. εσοδείας, μελωδός ως τα κόκκαλα και εμπνευσμένος σε βαθμό ζήλειας. Η φαντασία του, πολύτροπη, καλπάζει στις νεοελληνικές και νεοκλασικές αισθητικές επικράτειες, με μέτρο την καθαρή «διατύπωση» ενός τραγουδιού, ενισχυμένη από μια περίτεχνη ενορχήστρωση ισοδύναμη ατμοσφαιρικά με μια γενναιόδωρη και καίρια κινηματογραφική μουσική πινελιά…

Χ. ΤσανάκαςΔίφωνο 05/01/2005

’Υπό το φώς της τέχνης του Μάικλ Νάιμαν και του Μέρτενς κι έτερων ρομαντικών του μινιμαλισμού. Βαριά αναφορά, όντως, να όμως που ο συνθέτης και πιανίστας με το βιολί-τσέλο-κλασική/ηλεκτρική κιθάρα-φλάουτο-κλαρινέτο-κρούστα σχήμα του και με το κεφάλι ψηλά…

Αργύρης Ζήλος

Έκθεση με τίτλο: «Interstellar Art» | Ημέρες: 09 - 27 Οκτωβρίου

Στο Ίδρυμα Ευγενίδου, στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο, παρουσιάζεται η έκθεση «Interstellar art», όπου 35 καλλιτέχνες εμπνέονται από το διάστημα.

Η ιστορικός τέχνης κ. Έμμυ Βαρουξάκη σημειώνει:

Την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου εγκαινιάζεται στο Ίδρυμα Ευγενίδου, στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο έκθεση 35 καλλιτεχνών που παρέστησαν το διάστημα ο καθένας με τον τρόπο του . Όπως γνωρίζετε φέτος στις 20 Ιουλίου συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από τη μέρα που τρεις Αμερικανοί αστροναύτες προσγειώθηκαν και περπάτησαν στη Σελήνη. Σήμερα στόχος είναι να ταξιδέψει ο άνθρωπος στο διάστημα και να επιστρέψει στη γη με ασφάλεια σε ένα πραγματικό διαπλανητικό ταξίδι. Αυτή θα είναι η πρώτη φάση πριν την εγκατάσταση του ανθρώπου έξω από τη γη.

Η έκθεση στο Πλανητάριο ονομάζεται Interstellar art γιατί αντλεί την έμπνευση της από το φιλμ Ιnterstellar του Christopher Nolan που πραγματεύεται τα θέματα αυτά με θαυμαστό τρόπο και εικαστική πληρότητα. Σας περιμένω στο χώρο του πλανητάριου όπου θα υπάρχουν πολλές εκπλήξεις και ανάλογη ατμόσφαιρα.

Εκλεκτοί καλλιτέχνες ετοίμασαν εδώ κι ένα χρόνο τα έργα που είναι ζωγραφικά, γλυπτά ποικίλων τάσεων, παραστατικά και σουρεαλιστικά, αφηρημένα και μινιμαλιστικά, κατασκευές κι εγκαταστάσεις και όλα αυτά πλαισιωμένα από τη μουσική του Vangelis για την NASA. Ιδιαίτερη και σημαντική είναι η συμμετοχή του παγκοσμίως διάσημου Καθηγητή της Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Ιωάννη Παλλήκαρη.

Συμμετέχουν γνωστοί κοσμολόγοι καλλιτέχνες όπως

ο Βασίλης Γέρος, Αστέριος Τόρης, Στέλιος Γαββαλάς. Επίσης παρουσιάζονται έργα του Γιάννη Λασηθιωτάκη, Δημήτρη Φόρτσα και Βαγγέλη Ρήνα.

Συμμετέχουν επίσης οι αξιόλογοι καλλιτέχνες:

Μαρία Αργυρακοπούλου, Μάγδα Αποστόλου, Μαρία Αποστόλου, Τίτη Βασιλείου Χαλαστάνη, Ελένη Σαμέλη Βαρουξάκη, Παλίντα Γεωργουλάκου, Μανταλένα Γκινοσάτη, Tάνια Δημητρακοπούλου, Τάνια Δρογώση, Χρήστος Ευσταθίου, Οδυσσέας Θεοδωράτος, Βασίλης Καβουρίδης, Εβίτα Κανέλλου Δουφεξή, Χάρης Κοντοσφύρης, Μίνα Κορδαλή, Μαρίνα Κουτσοσπύρου, Μαρικίτα Μανωλοπούλου, Νίκος Μάρος, Νίκη Μιχαηλίδου, Μαρία Μουριάδου, Άσπα Παπαλεξανδρή, Λιλίκα Παπανικολάου, Χρήστος Πετρίδης, Ειρήνη Πετροπούλου, Μιχαήλ Παρλάμας, Μανόλης Τσαγκαράκης, Αγγέλω Χατζησωτηρίου Riatsch

Η έκθεση συνοδεύεται με ειδική σύνθεση για τη NASA του Vangelis.

Επιμέλεια: Έμμυ Βαρουξάκη

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Ιωάννης Παλλήκαρης, Η μαύρη τρύπα της διανόησης

via

Διοργανωτής

Art Logos

Ημέρα

Δευτέρα - Κυριακή

Ώρες

Δευτέρα - Τρίτη: 09:00 – 14:00

Τετάρτη - Κυριακή: 11:00 – 20:00

Πληροφορίες

210 7211647

Για περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση καλέστε στο 210 7211647 ή επισκεφτείτε την σελίδα

https://www.eef.edu.gr/el/programme/ekthesi-me-titlo-interstellar-art-imeres-09-27-oktobriou/

Ανεκτίμητοι θησαυροί στο νέο Μουσείο Γουλανδρή στο Παγκράτι

Μετά από πολύχρονη περιπέτεια και δεκάδες προσπάθειες το όνειρο του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή έγινε πραγματικότητα και το νέο Μουσείο Γουλανδρή ανοίξε τις πύλες του στις 2 Οκτωβρίου.

Έργα τέχνης του 19ου και του 20ου αιώνα που κόβουν την ανάσα από την συλλογή των δύο φιλότεχνων δίνουν μια σπάνια ευκαιρία στους Αθηναίους και αναβαθμίζουν τον μουσειακό χάρτη της πόλης.

Το επιβλητικό κτήριο της οδού Ερατοσθένους στεγάζει τη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος, ενώ μελλοντικά θα φιλοξενεί και περιοδικές εκθέσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Το μουσείο, το οποίο έχει συνολική επιφάνεια 7.250 τ.μ. και εκτείνεται σε 11 ορόφους είναι κάτι παραπάνω από εκθεσιακός χώρος. Λειτουργούν επίσης ένα πωλητήριο και ένα Café – Εστιατόριο, βιβλιοθήκη τέχνης, παιδικό εργαστήριο, καθώς κι ένα σύγχρονων προδιαγραφών αμφιθέατρο, 190 θέσεων.

Tο Ίδρυμα, εκτός από τις ξεναγήσεις στη συλλογή του, παρέχει προβολές σύντομων ντοκιμαντέρ τέχνης αναφορικά με την ιστορία επιμέρους έργων της συλλογής. Τα ντοκιμαντέρ αποτελούν παραγωγή του Ιδρύματος και οι προβολές είναι διαθέσιμες χωρίς επιπλέον κόστος, με την αγορά εισιτηρίου εισόδου.

Συναυλίες, παραστάσεις και εκπαιδευτικά εργαστήρια

Με την έναρξη του μουσείου εγκαινιάζεται και ο μηνιαίος προγραμματισμός των εκδηλώσεών του.

Μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, συζητήσεις καθώς και εκπαιδευτικά εργαστήρια με μία σειρά πρωτότυπων εκδηλώσεων που εντάσσονται αρμονικά στον μουσειακό χώρο.

Ειδικότερα, κάθε Σαββατοκύριακο, τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα καλωσορίζουν παιδιά, εφήβους και ενήλικες, προσφέροντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε δημιουργικά εργαστήρια. Πάντα με αφετηρία τις τέχνες και στόχο την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.

Το πωλητήριο του μουσείου βρίσκεται στο ισόγειο, δίπλα στον χώρο υποδοχής και διαθέτει μία ευρεία γκάμα πρωτότυπων και αποκλειστικά custom-made προϊόντων. Χρηστικά αντικείμενα, αλλά και αντικείμενα τέχνης, σχεδιασμένα από Έλληνες δημιουργούς και εμπνευσμένα από τα εκθέματα.

Τη λειτουργία της ξεκινάει και η Βιβλιοθήκη του μουσείου, με 6.000 τόμους με θέματα από το ευρύ φάσμα των τεχνών. Ο κατάλογος της Βιβλιοθήκης συμπεριλαμβάνει μεταξύ άλλων μονογραφίες, καταλόγους εκθέσεων και περιοδικά τέχνης. Όλα είναι διαθέσιμα στο κοινό για ανάγνωση στον χώρο του αναγνωστηρίου. Επισκεφτείτε ηλεκτρονκά το μουσείο εδώ

via

«Παγετώνες. Από τη Γένεση στην Εξαΰλωση»: Ο Φωκίων Ζησιάδης στο Μουσείο Μπενάκη Μουσείο Μπενάκη - Κτήριο της οδού Πειραιώς

«ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ. ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΞΑΫΛΩΣΗ»: Ο ΦΩΚΙΩΝ ΖΗΣΙΑΔΗΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

Αποκαλύπτει μέσα από το σκηνικό του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού την άρρηκτη δομή των παγόβουνων

17 Οκτωβρίου - 17 Νοεμβρίου 2019

Τα παγόβουνα αποτελούν το τελετουργικό αρχέτυπο μίας συνεχούς μεταμόρφωσης. Το μυστηριώδες, συχνά μοναχικό, ταξίδι τους στα παγωμένα νερά αναδεικνύει τη διττή τους φύση- πάνω και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αποθεώνοντας όχι μόνο τη χαρισματική δυναμική ενός pendre l’ eau, αλλά και τη σπουδαιότητα του ρόλου τους στην κλιματική αλλαγή.

Με αυτήν τη διττή ιδιότητα, το νερό αποτελεί τη γενεσιουργό δύναμη των παγόβουνων με τρόπο προφανή και, συνάμα, απόκρυφο. Λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 90% της μάζας τους βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ένα συμπαγές κάτω μέρος διαμορφώνεται, σε συνεχή αντίδραση με τη στασιμότητα, ενώ η απόληξη τους διχοτομείται ανάμεσα σε μία κρυσταλλική ευθραυστότητα και την επιβλητικότητα μίας μαρμάρινης κατασκευής.

Αυτό ακριβώς αποθανατίζει στο φακό, με την ιδιαίτερη ματιά του, ο Φωκίων Ζησιάδης, αποκαλύπτοντας, μέσα από το σκηνικό του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού, την άρρηκτη δομή των παγόβουνων. Οι φωτογραφίες του προσθέτουν στην μαγεία ενός τοπίου που κυριαρχείται από την αέναη περιπλάνηση τους, καθώς και την, απόλυτα πιστή στην αρχή του Αρχιμήδη, πλευστότητα τους.

via

Τα 10 παλαιότερα σπίτια της Αθήνας Τα πιο παλιά σπίτια της πόλης χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα, και έχουν να μας διηγηθούν υπέροχες ιστορίες με σπουδαίους πρωταγωνιστές.

Πότε κτίστηκε το πιο παλιό σπίτι της σύγχρονης Αθήνας; Ποιοι ήταν οι ένοικοί του; Πού έμενε ο άνθρωπος που σχεδίασε τα μισά νεοκλασικά της Αθήνας; Και πότε με το καλό θα μπορούμε να περιηγηθούμε στα δωμάτια και τις αυλές των πρώτων σπιτιών της πόλης; Οι απαντήσεις που ακολουθούν ενδέχεται να σας εκπλήξουν.

Το Αρχοντικό των Μπενιζέλων

Το παλαιότερο σωζόμενο σπίτι της Αθήνας βρίσκεται στο 96 της οδού Αδριανού, στην Πλάκα, και ανήκε στην αριστοκρατική οικογένεια του Αθηναίου άρχοντα Άγγελου Μπενιζέλου –κόρη του οποίου ήταν κάποια που αργότερα θα γινόταν γνωστή ως Αγία Φιλοθέη. Το σπίτι χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, αλλά το μεγαλύτερο μέρος απ’ ό,τι βλέπουμε σήμερα είναι από τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου. Χαρακτηριστικό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής, με χαγιάτι, εσωτερική αυλή και πηγάδι, το σπίτι αναστηλώνεται τα τελευταία χρόνια για να γίνει μουσείο. 

Το Αρχοντικό Λογοθέτη 

Στο 14Β της οδού Άρεως, στην Πλάκα, σώζονται η πύλη, η βρύση και ένα μικρό τμήμα της αυλής 

ενός κάποτε μεγαλοπρεπούς αρχοντικού, κτισμένου τον 17ο αιώνα. Ήταν το αρχοντικό του βρετανού πρόξενου Λογοθέτη και της οικογένειάς του, που φιλοξένησαν τον Τόμας Έλγιν όταν εκείνος επισκέφθηκε την Αθήνα. Εδώ πέρασαν τις τελευταίες τους νύχτες στην Αθήνα τα γλυπτά του Παρθενώνα, μέχρι να συσκευαστούν για να σταλθούν στη Βρετανία.

Ο Πύργος του Τσωρτς 

Στη γωνία των οδών Σχολείου και Επιχάρμου, το χαρακτηριστικό τριώροφο πυργόσπιτο με την οχύρωση που το ξεχωρίζει από όλα τα κτίρια της Πλάκας, είναι ένα από τα ελάχιστα οθωμανικά κτίρια που επιβίωσαν μέχρι σήμερα. Κτισμένο τον 18ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκε ως φυλάκιο από τους Οθωμανούς, πριν πωληθεί στον σκωτσέζο ιστορικό και φιλέλληνα Τζορτζ Φίνλεϋ το 1835. Εδώ έμεινε ο συμπολεμιστής του Φίνλεϋ, Richard Church, στρατηγός από την Ιρλανδία, πράγμα που έδωσε στο κτίριο το όνομα "πύργος του Τσωρτς". Με ένα άλλο όνομα, «Οικία Διαλισμά», το ιστορικό σπίτι έγινε ξανά διάσημο το 1928, ως θέμα του γνωστού ομώνυμου πίνακα του Γιάννη Τσαρούχη.

Η Οικία του Ερνέστου Τσίλλερ 

Στοίχημα πως το έχετε προσπεράσει αμέτρητες φορές, χωρίς να του ρίξετε δεύτερη ματιά. Το εντυπωσιακό διώροφο νεοκλασικό στο 22 της οδού Μαυρομιχάλη το οποίο σχεδίασε για τον εαυτό του ο άνθρωπος που ταυτίστηκε όσο λίγοι άλλοι με την Αθήνα του 19ου αιώνα, χτίστηκε το 1882-85. Ξεχωρίζει για τις δύο πήλινες Ερμές τις οποίες σχεδίασε ο ίδιος ο Τσίλλερ, και κοσμούν τα ανοίγματα του επάνω ορόφου. Το κτίριο καταστράφηκε εν μέρει από την πυρκαγιά του 1977 (όταν ανήκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή, η οποία το χρησιμοποιούσε ως βεστιάριο) και αργότερα λεηλατήθηκε από διαρρήκτες, οι οποίοι συνελήφθησαν. Σήμερα ανακαινίζεται αργά αλλά σταθερά, για να αποτελέσει παράρτημα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Η Οικία Κλεάνθη-Σάουμπερτ

Γνωστό και ως Παλιό Πανεπιστήμιο, το καταπληκτικό κτίριο που στεγάζει σήμερα το Μουσείο Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οδό Θόλου στην Πλάκα, ήταν κάποτε το σπίτι των αρχιτεκτόνων Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρντ Σάουμπερτ. Οι δύο αρχιτέκτονες που έφτιαξαν το πρώτο σχέδιο πόλης της νεοσύστατης τότε πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους, αναστήλωσαν το σπίτι «από τα οθωμανικά του χαλάσματα» το 1831 και έμειναν εκεί ως το 1837. Η προηγούμενη ιστορία του σπιτιού δεν είναι γνωστή –το μόνο που ξέρουμε είναι πως οι δύο τους το αγόρασαν ερειπωμένο από την Τουρκάλα Σαντέ Χανούμ, ενώ η επικρατέστερη άποψη για τη χρονολόγησή του το ανάγει στον 17ο αιώνα, ίσως και παλαιότερα. Ο Κλεάνθης και ο Σάουμπερτ το νοίκιασαν στο ελληνικό δημόσιο το 1837, για να στεγαστεί εκεί το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο, που λειτούργησε εδώ ως το 1842.

Το Μέγαρο Κυριακούλη Μαυρομιχάλη 

Το πανέμορφο τριώροφο νεοκλασικό στη γωνία Αμαλίας και Ξενοφώντος, που στεγάζει σήμερα τα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, κτίσθηκε το 1870 σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν, αρχιτέκτονα της Ακαδημίας και της Βιβλιοθήκης. Ανήκε αρχικά στον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, εγγονό του ομώνυμου ήρωα της Επανάστασης και πρωθυπουργό της Ελλάδας το 1909-10. Στέγασε την Ρωσική Πρεσβεία, το 1876-79, κι ήταν εδώ που ο πρέσβης Σαβούρωφ διοργάνωνε τις θρυλικές χοροεσπερίδες του, οι οποίες ξεπερνούσαν σε πολυτέλεια κάθε άλλη στην πόλη. Τα κουτσομπολιά της εποχής ήθελαν τη διαβίωση του Σαβούρωφ να κοστίζει όσο αυτή όλων των άλλων πρέσβεων μαζί. Ο Ρώσος Πρέσβης διέθετε τέσσερις άμαξες, και πολλά άλογα και σκυλιά στον κήπο του Μεγάρου του, τα οποία χάρισε λένε στους Αθηναίους όταν έφυγε για να αναλάβει τα νέα του καθήκοντα στο Βερολίνο. 

Μέγαρο του Άντον Πρόκες Φον Όστεν 

Στο 3 της οδού Φειδίου βρίσκεται η κατοικία του αυστριακού πρέσβη, την οποία ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν το 1841 περιγράφει ως απομονωμένη στην άκρη της πόλης, με θέα στην πλατιά ερημιά και τα ψηλά βουνά. Ήταν ένα από τα πρώτα μέγαρα που χτίστηκαν στην Αθήνα, την περίοδο 1836-37. Στέγασε αργότερα το Ελληνικό Ωδείο του Μανόλη Καλομοίρη. Σήμερα ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού, και καταρρέει εγκαταλελειμμένο μέρα με τη μέρα.

Το Μέγαρο Ιλισίων

Το συγκρότημα που σήμερα στεγάζει το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Βασιλίσσης Σοφίας 22), σχεδιάστηκε από τον Σταμάτη Κλεάνθη και κατασκευάστηκε την περίοδο 1840-48, έξω από την πόλη, κοντά στις όχθες του ποταμού Ιλισσού. Ήταν η κατοικία της αριστοκράτισσας Σοφίας Ντε Μπαρμουά Λεμπρέν –κι αν το όνομα δε σας λέει κάτι, είναι γιατί την ξέρετε ως Δούκισσα της Πλακεντίας– εκείνης που τόσους αθηναϊκούς αστικούς θρύλους τροφοδότησε με την εκκεντρική ζωή της.

Το Μέγαρο Σταθάτου 

Στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου, το σημερινό Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι, κατά την ταπεινή μας άποψη, ένα από τα ωραιότερα κτίρια της πόλης. Σχεδιάστηκε από τον «πολύ» Ερνέστο Τσίλλερ και κτίστηκε το 1895, ως κατοικία και έδρα των επιχειρήσεων του Ιθακήσιου εφοπλιστή και εμπόρου άνθρακα Όθωνα Σταθάτου. Παραχωρήθηκε από τους απογόνους του στο ελληνικό δημόσιο, και στέγασε διαδοχικά την βουλγαρική πρεσβεία, τη λέσχη αξιωματικών της Βρετανίας (η οποία το επίταξε το 1945), την καναδική πρεσβεία ως το 1970 και την πρεσβεία της Λιβύης. Το 1982 αγοράστηκε από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, από την οποία το 1991 παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Γουλανδρή για να στεγάσει τη νέα πτέρυγα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Η Οικία Δεκόζη-Βούρου

Το πανέμορφο κτίριο της οδού Παπαρρηγοπούλου 7 που στεγάζει σήμερα το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών και το café του Black Duck στον υπέροχο κήπο του, ήταν ένα από τα πρώτα σπίτια που κτίστηκαν στην απελευθερωμένη Αθήνα, το 1833. Σχεδιάστηκε από τους γερμανούς αρχιτέκτονες G. Luders και J. Hoffer και αποτελεί ένα από τα πρώτα δείγματα λιτού κλασικισμού στην Ελλάδα. Το σπίτι ανήκε στον Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτιο Δεκόζη Βούρο (1792-1881) και ήταν εδώ που φιλοξενήθηκαν ο Όθωνας και η Αμαλία από το 1837 ως το 1843, περιμένοντας να ολοκληρωθούν τα ανάκτορά τους –η σημερινή Βουλή. 

(*) Με πληροφορίες από το Αρχείο Νεότερων Μνημείων και το βιβλίο των Θανάση Γιοχάλα και Τόνιας Καφετζάκη Αθήνα: Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία via

«Πρεμιέρα» για το κοινό της ανασκαφής του Μουσείου της Ακρόπολης «Έναρξη» έκανε η ανασκαφή του Μουσείου Ακρόπολης, που εφεξής θα είναι ανοικτή στο κοινό με το εισιτήριο της γενικής εισόδου.

Επισκέπτες από όλο τον κόσμο πλημμύρισαν από το πρωί τους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου Ακρόπολης -που την περασμένη Πέμπτη έκλεισε τα δέκα χρόνια λειτουργίας του- αλλά και το νέο «έκθεμα» της ανασκαφής στο -1 επίπεδο του μουσείου, όπου βρίσκονται τα αυθεντικά κατάλοιπα μιας αρχαίας αθηναϊκής γειτονιάς, η οποία επί αιώνες έβριθε από ζωή.

«Το Μουσείο Ακρόπολης χαίρεται ιδιαίτερα που το κοινό μπορεί πια να επισκέπτεται τον ανασκαφικό χώρο μέσα στο κτίριο του μουσείου. Ένας νέος εκθεσιακός χώρος έχει δημιουργηθεί και στους επισκέπτες δίνεται η δυνατότητα να έχουν μια ιδιαίτερη αίσθηση από τα αυθεντικά ερείπια μιας αρχαίας αθηναϊκής συνοικίας», δήλωσε ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής.

Με αφορμή τα δέκατα γενέθλια του ιδρύματος, που έχει κερδίσει τις εγχώριες και διεθνείς εντυπώσεις όπως δείχνουν οι προτιμήσεις του κοινού, αλλά και οι παγκόσμιες κατατάξεις που το εντάσσουν εντός των δέκα ή πέντε καλύτερων μουσείων στον κόσμο, ο κ. Παντερμαλής σημείωσε μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Το Μουσείο Ακρόπολης άνοιξε συγχρόνως με τη μεγάλη οικονομική κρίση, αλλά κατάφερε να την ξεπεράσει. Επικεντρώθηκε από την αρχή στους επισκέπτες του, φρόντισε να παρέχει πάντοτε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και το κοινό ανταποκρίθηκε σε αυτό. Ο αριθμός των επισκεπτών από το επίπεδο του ενός εκατομμυρίου έφτασε το 1.800.000 και φαντάζομαι ότι αυτό μπορεί να διατηρηθεί».

Όπως συμπλήρωσε ο ίδιος, «βασικός στόχος του Μουσείου Ακρόπολης είναι να ξαναφέρει το διεθνές κοινό στην αυθεντική πηγή του κλασικού κόσμου και να δώσει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να αντιλαμβάνονται οι ίδιοι την υψηλή ποιότητα της τέχνης του 5ου και 6ου αι. π. Χ., κάτι που σε μεγάλο βαθμό έχει επιτευχθεί. Ωστόσο χρειάζονται και περαιτέρω ενέργειες και δράσεις ώστε να τεθεί με ακόμα μεγαλύτερη σαφήνεια το ιστορικό πλαίσιο μέσα από το οποίο ξεπήδησαν αυτά τα αριστουργήματα του αρχαίου πολιτισμού», υπογράμμισε.

Και τι θα ευχόταν για τα επόμενα δέκα χρόνια; «Το Μουσείο Ακρόπολης έχει ξεκινήσει τη χρήση εφαρμογών της ψηφιακής τεχνολογίας και αυτό είναι κάτι που μας ενδιαφέρει πολύ. Να ασχοληθούμε με τις τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες έχουν να προσφέρουν πάρα πολλά στον τομέα της αρχαιολογίας και στον τομέα κυρίως της μουσειακής διαχείρισης», απάντησε ο κ. Παντερμαλής.

Ενδιαφέρον εποπτικό υλικό που έχει τοποθετηθεί σε καίρια σημεία της ανασκαμμένης έκτασης βοηθά στην κατανόηση των κυριότερων κτιρίων και υποδομών της, όπως σπίτια, εργαστήρια, λουτρά, δρόμοι και δίκτυο απορροής υδάτων, τα οποία ανήκουν σε αλλεπάλληλες φάσεις, με κυρίαρχη αυτή της ύστερης αρχαιότητας. Περίπου σε έναν χρόνο από τώρα θα προστεθούν μια μεγάλη προθήκη με περισσότερα από 1.000 αντιπροσωπευτικά κινητά ευρήματα, μια γλυπτοθήκη με σπουδαία γλυπτά, καθώς και μια σειρά από αρχιτεκτονικά μέλη. Τα παραπάνω θα προσδώσουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην περιήγηση της αρχαίας γειτονιάς που ξεδιπλώνει με τον πιο ιδιαίτερο τρόπο πτυχές της καθημερινής ζωής των κατοίκων της.

Χτισμένη στη σκιά του Βράχου της Ακρόπολης, η γειτονιά κατοικείται από τον 5ο αι. π. Χ. έως και τον 12ο αι. μ. Χ., χωρίς να λείπουν και τα αρχαιότερα κατάλοιπα. Από την 4η χιλιετία π. Χ. ως και το τέλος των αρχαϊκών χρόνων η χρήση της περιοχής είναι ήπια. Μετά το 480 π. Χ., οπότε τα όρια της πόλης διευρύνονται, εντάσσεται στον αστικό ιστό της αρχαίας πόλης, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αναπτύσσεται δυναμικά. Είναι η γειτονιά που περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε σχεδόν ολόκληρη την ιστορία της αρχαίας πόλης.

via

«Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός» στο Moυσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Στο πλαίσιο της σειράς εκθέσεων «Θεϊκοί Διάλογοι», το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζει τη μεγάλη έκθεση με τίτλο «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός». Πρόκειται για μια σπάνια έκθεση για τα κεραμικά και τα σχέδια που εμπνεύστηκε ο Πικάσο από την αρχαιότητα σε συνομιλία με αρχαία έργα, σε επιμέλεια του Καθηγητή Ν. Χρ. Σταμπολίδη και του Olivier Berggruen.

Για πρώτη φορά 68 σπάνια κεραμικά και σχέδια του Πικάσο με πτηνά, τετράποδα και θαλάσσια όντα, ανθρώπινες μορφές, μυθολογικά ή μειξογενή όντα (Κένταυρος-Μινώταυρος) και άλλα έργα εμπνευσμένα από αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες, «συνομιλούν» θεματικά με 67 αρχαιότητες, δημιουργώντας έναν ακόμη «Θεϊκό Διάλογο» μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της μοντέρνας τέχνης. 

Τα πικασικά έργα-σχέδια και κεραμικά από την καλλιτεχνική δημιουργία του Πικάσο από τη δεκαετία του 1920 έως τη δεκαετία του 1960- προέρχονται από ιδρύματα, μουσεία και συλλογές του εξωτερικού, όπως η FABA - Fundación Almine y Bernard Ruiz-Picasso para el Arte, το Musée Νational Picasso-Paris, το Musée Picasso Antibes, το Museo Picasso Μálaga,, το Museum Berggruen στο Βερολίνο, καθώς και ιδιωτικές συλλογές. 

Τα έργα της αρχαιότητας προέρχονται από 15 συνολικά ελληνικά μουσεία και συλλογές, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, τα Αρχαιολογικά Μουσεία Αρχαίας Αγοράς, Αγίου Νικολάου, Δήλου, Ερέτριας, Ηρακλείου, Θηβών, Μαραθώνα, Πάρου, Πατρών, Χανίων, Χώρας Μεσσηνίας, το Κυπριακό Μουσείο, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank. Πρόκειται για γλυπτά, κεραμικά και χάλκινα που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους (περ. 3200 π.Χ. το παλαιότερο) έως και την Ύστερη Ρωμαϊκή περίοδο (μέσα 3ου αι. μ.Χ. το νεότερο). 

Μεταξύ των «ζευγών» της έκθεσης, που πραγματοποιείται ξεχωρίζουν: ο Κένταυρος από λευκό πηλό, διαμορφωμένος στο χέρι, εγχάρακτη και γραπτή με επίχρισμα διακόσμηση, που δημιούργησε ο Πικάσο στην Vallauris στις 3 Ιανουαρίου 1953, σε διάλογο με τον Κένταυρο της Κυπρο-Αρχαϊκής περιόδου του 6ου αιώνα π.Χ. και το μοναδικό Ειδώλιο Κενταύρου της Πρωτογεωμετρικής Περιόδου στο Λευκαντί της Εύβοιας που χρονολογείται στα τέλη 10ου αι. π.Χ. Επίσης ο διάλογος ανάμεσα στο έργο Τυφλός Μινώταυρος οδηγούμενος από μικρό κορίτσι μπροστά στη θάλασσα που δημούργησε ο Πικάσο στην Boisgeloup στις 22 Σεπτεμβρίου του 1934 και στον φόνο του Μινώταυρου από τον Θησέα πάνω στον ερυθρόμορφο καλυκωτό κρατήρα της Ύστερης Κλασικής περιόδου (340 – 330 π.Χ.) από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο όπως και ο Κορμός αγάλματος Μινώταυρου, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου της πρώιμης κλασικής περιόδου.

Ο μεγάλος καλλιτέχνης του 20ού αιώνα, έχει δημιουργήσει μοναδικά έργα ζωγραφικής, αλλά λίγοι γνωρίζουν από κοντά το σχεδιαστικό του έργο καθώς και τα κεραμικά του δημιουργήματα. Ένα συνδυασμό που συνδέεται με την αρχαιότητα και εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από έργα του κρητομηκυναϊκού και του ελληνικού κόσμου και γενικότερα από τους πολιτισμούς της λεκάνης της Μεσογείου. Η έκθεση αποκαλύπτει έναν ολόκληρο κόσμο που φέρνει μέσα του ο καλλιτέχνης, όχι απαραίτητα από αρχαιότητες που είδε ο ίδιος στις αρχαίες πατρίδες της Μεσογείου, αλλά μέσα στα Μουσεία της Ευρώπης, σε βιβλία που διάβαζε ή κατά τις συναναστροφές του με τον Kριστιάν Ζερβός ή τον Jean Cocteau.

Κατά τη διάρκεια της μακράς και παραγωγικής σταδιοδρομίας του, ο Πικάσο εμπνεύστηκε από μια μεγάλη ποικιλία πηγών, τις οποίες διαρκώς προσάρμοζε και επεξεργαζόταν. Η κλασική παράδοση πρόσφερε στον Ισπανό ζωγράφο ένα λεξιλόγιο ατελείωτων δυνατοτήτων προς χειρισμό και τροποποίηση. Σημαντική μεταξύ αυτών των πηγών υπήρξε η αρχαία Ελλάδα, με τη διαχρονική μυθολογία και την πλουσιότατη εικονογραφία της. Από την εποχή ακόμα που αντέγραφε γύψινα εκμαγεία αρχαίων γλυπτών, ο Πικάσο γοητεύτηκε από διάφορα θέματα της ελληνικής μυθολογίας, θέματα που διασκεδάζουν το τετριμμένο ή που δηλώνουν τις συγκρουόμενες παρορμήσεις του ανθρώπου. Ανάμεσα σε αυτά, ο Μινώταυρος, διονυσιακό πλάσμα, μισός άνθρωπος και μισός ζώο, αναδείχτηκε σε σύμβολο των σκοτεινότερων πτυχών της ανθρώπινης ψυχής και του παραλογισμού του πολέμου. 

Ταυτόχρονα, στο έργο του Πικάσο αναδύθηκε και μια άλλη εικόνα της Ελλάδας, μια εικόνα ειρηνική, στην οποία αρχαία θέματα και μύθοι οδηγούν στο εξιδανικευμένο όραμα μιας διαχρονικής Αρκαδίας, όραμα που ο Πικάσο επεξεργάστηκε σε γλυπτά και κεραμικά μετά το τέλος του πολέμου. Τα έργα αυτά, ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα πρωιμότερα, δεν έχουν την ίδια στενή σχέση με την ελληνική μυθολογία. Αντίθετα, ο Πικάσο επινοεί μια εικονική ή φανταστική αρχαιότητα. Στο χωριουδάκι Vallauris, στα τέλη της δεκαετίας του ’40 και στη δεκαετία του ’50, ο Πικάσο δημιουργεί ένα εντυπωσιακό σύνολο έργων κεραμικής, τα οποία αφενός παραπέμπουν σε ένα γενικευμένο μυθικό παρελθόν αφετέρου αντλούν από διαχρονικές εικόνες, όπως φαύνους, πουλιά, μουσικούς κλπ.

Την κεραμική, αρχαία και νεότερη, και τα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα έργα του Πικάσο (οι Τρεις Χάριτες ή η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη) συνδέουν, εκτός της εικονογραφίας, η μορφή και το σχέδιο. Ιδιαίτερη σημασία έχει η γραμμή, είτε πρόκειται για σχέδια της δεκαετίας του ’20 και του ’30 είτε για αγγειογραφίες που θυμίζουν αττικά ερυθρόμορφα αγγεία. Στην έκθεση η δύναμη της φανταστικής όσο και προσωπικής αρχαιότητας του Πικάσο και η διαρκής γοητεία που ασκούν στον επισκέπτη τα αντικείμενα του παρελθόντος, έχουν τον πρώτο λόγο.

Η έκθεση δεν ακολουθεί χρονολογική σειρά αλλά χωρίζεται σε ενότητες σχετικές με τη γραμμή της ομορφιάς, την «Αρκαδία» του Πικάσο, τον Κένταυρο, τον ταύρο και τον Μινώταυρο, πλάσματα της φαντασίας και της δημιουργίας του που συνδέονται με την ελληνική μυθολογία και την αρχαιότητα.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Καθηγητής Ν. Χρ. Σταμπολίδης – Olivier Berggruen

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ

κάθε Τετάρτη στις 12.30 (αγγλικά), 

κάθε Πέμπτη στις 18.30 (ελληνικά) και Κυριακή στις 12.30 (ελληνικά)

Από 26 Ιουνίου 2019

Διανομή δελτίων προτεραιότητας 1 ώρα πριν την έναρξη της ξενάγησης 

ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ: 7€ 

Μειωμένο εισιτήριο*: 3.5€ 

ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ: 

- Φίλοι ΜΚΤ 

- παιδιά και νέοι έως 18 ετών 

- δημοσιογράφοι

* κατηγορίες μειωμένου εισιτηρίου:

- 19-26 ετών 

- άνω των 65 ετών 

- φοιτητές 

- άτομα με αναπηρία και ο συνοδός τους

- αρχαιολόγοι

- φοιτητές αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνης [με την επίδειξη φοιτητικής ταυτότητας]

- υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού

- κάτοχοι Κάρτας Αλληλεγγύης

- μέλη του ICOM και του ICOMOS

- άνεργοι με την επίδειξη ενεργής κάρτας ΟΑΕΔ

- διπλωματούχοι ξεναγοί [με την επίδειξη της επαγγελματικής τους ταυτότητας]

- εκπαιδευτικοί που συνοδεύουν σχολεία σε εκπαιδευτικά προγράμματα του μουσείου

- γονείς που συνοδεύουν τα παιδιά τους στο Πρόγραμμα Σαββάτου & Κυριακής

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ

πό 20/6/2019 μέχρι 20/10/2019

H έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την FABA - Fundación Almine y Bernard Ruiz-Picasso para el Arte, το Musée Picasso Antibes, το Museo Picasso Malaga και το Musée National Picasso-Paris στο πλαίσιο του προγράμματος “Picasso Mediterranée”.

via

Γιγαντιαία χέρια στη Βενετία για χάρη της ενότητας

Ο καλλιτέχνης Λορέντζο Κουίν δημιουργεί κατά καιρούς εντυπωσιακά γλυπτά, όπως αυτό με τα γιγαντιαία χέρια που αναδύονται, και αυτή τη φορά επέστρεψε στην πόλη Αρσενάλε της Βενετίας με ένα ακόμη φαινομενικό δημιούργημα.

Αυτή τη φορά, δημιούργησε έξι ζεύγη χεριών ονομάζοντας το έργο Building Bridges. Κάθε κατασκευή έχει ύψος περίπου 15 μέτρα και πλάτος 20 μέτρα. Στόχος του καλλιτέχνη είναι να γιορτάσει και να προωθήσει την ενότητα ανάμεσα στους διαφορετικούς πολιτισμούς.

«Η οικοδόμηση γεφυρών αφορά την ανάληψη δράσεων για ένα κοινό καλό», υποστηρίζει ο Λορέντζο. «Το έργο αυτό στοχεύει να μας ενθαρρύνει να ανοίξουμε τα μάτια σας και να μας υπενθυμίσει πως χτίζοντας γέφυρες μπορούμε να δράσουμε για το κοινό καλό.

Το γλυπτό αποτελείται από 6 μεμονωμένες γέφυρες-χέρια, που συμβολίζουν τη σοφία, την ελπίδα, τη βοήθεια, την πίστη, τη φιλία και την αγάπη. Εναλλακτικά, θα μπορούσε κανείς να μεταφράσει τα έξι ζεύγη χεριών ως τις 5 ηπείρους και το έκτο, ως την αγάπη, που είναι ικανή να τους φέρει όλους μαζί.

via