Έμπνευση και αποκάλυψη. Αυτή είναι η Πάτμος, φημισμένη σε όλο τον κόσμο για την αριστουργηματική αρχιτεκτονική της Χώρας της, τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης. Ένα νησί εκλεπτυσμένο, κοσμοπολίτικο, αλλά ήπιων τόνων, που όλο και περισσότερο προτείνεται από τα ξένα ΜΜΕ ως ένας από τους καλύτερους προορισμούς στο Αιγαίο.
Το «νησί της Αποκάλυψης», η «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου»: Ένα σημείο αναφοράς για τον χριστιανικό κόσμο. Ενας τόπος ψυχικής ανάτασης, γαλήνης, περισυλλογής. Ενας προορισμός κοσμοπολίτικος, εκλεπτυσμένος, εστέτ. Οι ομορφιές της δεν είναι κραυγελέες, οι παραλίες της δεν είναι εξωτικές. Η Χώρα της, όμως, λάμπει. Καταυγάζει το φως της απίθανης ομορφιάς και της σπουδαίας αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς σε όλο το Αιγαίο.
Η φήμη της Πάτμου είναι διεθνής -και όχι μόνο ως θρησκευτικού και προσκυνηματικού προορισμού. Η Χώρα, μαζί με τη μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης είναι ενταγμένη από το 1999 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Μέσα από τα αφιερώματά τους, η Figaro και το Reader’s Digest προτείνουν την Πάτμο ως ένα από τα ωραιότερα νησιά της Ελλάδας. Η Ψιλή Αμμος θεωρείται από το Travel & Leasure ως μια από τις καλύτερες «μυστικές παραλίες» της Ευρώπης. Και ο Γροίκος είναι ενταγμένος από τον Διεθνή Οργανισμό «The most beautiful bays in the world», στο πράγραμμα των ωραιότερων κόλπων του κόσμου.
Σπουδαίοι άνθρωποι πέρασαν από αυτό το νησί, το βορειότερο των Δωδεκανήσων. Ο Οσιος Χριστόδουλος με τους μοναχούς του, σπουδαίοι ηγούμενοι, προσκυνητές από όλο τον κόσμο, μετανάστες, καπεταναίοι και αστοί. Ανθρωποι του πνεύματος, καλλιτέχνες, επώνυμοι. «Ο,τι έχεις μέσα σου, η Πάτμος θα σου το βγάλει σε μεγέθυνση», λένε. Μια ισχυρή, θαυμαστή ενέργεια κυκλοφορεί, αναμιγνύεται με τη μυρωδιά των πεύκων, τα θερμά και ψυχρά ρεύματα που σε χαϊδεύουν στις διαδρομές σου σ’ όλο το νησί. Διαδρομές απ’ όπου αγναντεύεις διαρκώς το πέλαγος, διακρίνεις τα άσπρα σπίτια των οικισμών και τις παραλίες, τα «Καθίσματα» των παλιών μοναχών, τα ιστιοπλοϊκά και τα κρουαζιερόπλοια, τις βραχονησίδες. Κι όταν υψώνεις το βλέμμα, η μονή του Θεολόγου με το στιβαρό τείχος της μοιάζει σαν να ήταν εκεί από πάντα. Παντοδύναμη, με ιστορία αιώνων και περιουσία αμύθητη, καθόρισε την ιστορία αυτού του τόπου και συνεχίζει να είναι πανταχού παρούσα σε κάθε στιγμή της ζωής του.
Στη σιωπή των κατανυκτικών χώρων του μοναστηριού, όπως και στη Σπηλιά της Αποκάλυψης, άνθρωποι προσεύχονται και διαλογίζονται ψάχνοντας μέσα στους δαιδάλους της ψυχής τους απαντήσεις σε υπαρξιακά ερωτήματα. Ετσι είναι κι έτσι θα παραμείνει η Πάτμος: ένα νησί όπου ο εσώτερος εαυτός θέλει να αποκαλυφθεί.
Τι να κάνετε
Οι κορυφαίες δραστηριότητες στην Πάτμο
Ένα ιδιαίτερο νησί που προσφέρει μοναδικές εμπειρίες στους λάτρεις του οίνου αλλά και σε αυτούς που αγαπούν την πεζοπορία
Οινογνωσία: τα παλιά χρόνια η αμπελουργική δραστηριότητα στην Πάτμο ήταν μεγάλη, ωστόσο με τον καιρό εγκαταλείφθηκε. Παραγόταν λευκό μοσχάτο κρασί (το λεγόμενο Αλεξανδρείας) και το φωκιανό, μια ερυθρή ποικιλία, ελαφρώς γλυκιά. Τα πατητήρια βρίσκονταν στις αγροικίες και τα κρασιά εξάγονταν κυρίως στην Αίγυπτο.
Tο 2011 ο Έλληνας βουλευτής του Ελβετικού Κοινοβουλίου Ιωσήφ Ζησιάδης με το σχέδιο «Πάτοινος» έβαλε ως στόχο την επαναφορά της αμπελοκαλλιέργειας στο νησί και της διατήρησης αυτόχθονων ποικιλιών. Στο αγροοικολογικό κτήμα Πάτοινος, Domain de l’Apocalypse, στην Πέτρα, υπάρχει αμπελώνας 20 στρεμμάτων με οινοποιείο, ένας ακόμη 10 στρεμμάτων, και το παλαιότερο πατητήρι του νησιού που χρονολογείται στον 19ο αιώνα και λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος.
Η αμπελοκαλλιέργεια είναι βιοδυναμική και έχει δημιουργηθεί τράπεζα νησιωτικών σπόρων. Παράγονται δύο κρασιά από Ασύρτικο και ένα ερυθρό από την ποικιλία Μαυροθήρικο. Επίσης, ελαιόλαδο από τις ελιές του κτήματος. Στο αγροοικολογικό κτήμα θα κάνετε οινογνωσία και θα επισκεφθείτε τις εγκαταστάσεις.
Μονοπάτια: το περπάτημα από τη Σκάλα προς τη Χώρα, ή αντίστροφα, είναι μία από τις ωραιότερες εμπειρίες που θα βιώσετε στην Πάτμο. Προτιμήστε το παλιό μονοπάτι που τον λένε Απορθιανό δρόμο. Αξίζει η σύντομη ανάβαση και προς το λόφο όπου βρίσκεται το Καστέλι: αφετηρία σας θα είναι το λιμάνι (Σκάλα) και η πανοραμική θέα από την κορυφή του λόφου θα σας αποζημιώσει με το παραπάνω.
Άλλες διαδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος είναι από τη Χώρα προς τον Γροίκο και το Διακόφτι, από τη Χώρα προς τους Κήπους και τη Μονή Ευαγγελισμού και από τη Χώρα προς τον Προφήτη Ηλία. Για αναλυτικά στοιχεία δείτε εδώ.
Μια περιήγηση στην Πάτμο -Στάση στα πιο εμβληματικά σημεία του νησιού
Ένα νησί με πλούσια ιστορία και σημαντικά αξιοθέατα που αξίζει να αφιερώσετε χρόνο από τις διακοπές σας να τα ανακαλύψετε.
Η Χώρα της Πάτμου, η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης είναι τα πιο φημισμένα αξιοθέατα του νησιού, διεθνώς. Θα βρείτε και πολλά άλλα, όπως το Καστέλι και η Πέτρα της Καλικατσούς, η Μονή Ευαγγελισμού, ο Γροίκος, τα ιερά «Καθίσματα» (παλιά ασκηταριά).
Η Χώρα της Πάτμου
Αντικρίζει το πέλαγος από ψηλά και είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές Χώρες στο Αιγαίο. Η ιστορία της καθορίστηκε από το φημισμένο καστρομοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Κομψή, κοσμοπολίτικη, σοφιστικέ, με μεγάλο μέρος των θαυμαστών αρχοντικών της αναστηλωμένο από εύπορους αλλοδαπούς και Έλληνες, προσελκύει τα βλέμματα των επισκεπτών που πλημμυρίζουν τα στενά της κάθε καλοκαίρι. Κάθε είδους μαγαζιά βρίσκονται εκεί, το ένα κοντά στο άλλο: καλόγουστα καταστήματα δώρων, γκαλερί, μπαράκια, καφέ και εστιατόρια.
Οι μύλοι στη βορειοδυτική άκρη της Χώρας είναι το ιδανικό σημείο για φωτογράφιση την ώρα που ο ήλιος πάει να δύσει. Ο οικισμός -ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που έχει αδιάκοπη εξέλιξη από τον 12ο αιώνα-, μαζί με τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης, έχουν ενταχθεί από το 1999 στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Η Χώρα της Πάτμου, η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης είναι τα πιο φημισμένα αξιοθέατα του νησιού, διεθνώς. Θα βρείτε και πολλά άλλα, όπως το Καστέλι και η Πέτρα της Καλικατσούς, η Μονή Ευαγγελισμού, ο Γροίκος, τα ιερά «Καθίσματα» (παλιά ασκηταριά).
Η Χώρα της Πάτμου
Αντικρίζει το πέλαγος από ψηλά και είναι μια από τις πιο εντυπωσιακές Χώρες στο Αιγαίο. Η ιστορία της καθορίστηκε από το φημισμένο καστρομοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Κομψή, κοσμοπολίτικη, σοφιστικέ, με μεγάλο μέρος των θαυμαστών αρχοντικών της αναστηλωμένο από εύπορους αλλοδαπούς και Έλληνες, προσελκύει τα βλέμματα των επισκεπτών που πλημμυρίζουν τα στενά της κάθε καλοκαίρι. Κάθε είδους μαγαζιά βρίσκονται εκεί, το ένα κοντά στο άλλο: καλόγουστα καταστήματα δώρων, γκαλερί, μπαράκια, καφέ και εστιατόρια.
Οι μύλοι στη βορειοδυτική άκρη της Χώρας είναι το ιδανικό σημείο για φωτογράφιση την ώρα που ο ήλιος πάει να δύσει. Ο οικισμός -ένας από τους λίγους στην Ελλάδα που έχει αδιάκοπη εξέλιξη από τον 12ο αιώνα-, μαζί με τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και το Σπήλαιο της Αποκάλυψης, έχουν ενταχθεί από το 1999 στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Ξεκινήστε από το Σταθμό, όπου παρκάρουν τα πούλμαν. Το κεντρικό καλντερίμι οδηγεί προς τη Μονή του Θεολόγου. Εκεί, θα δείτε μερικά θαυμάσια αρχοντικά, όπως του Βαρδίκου, της οικογένειας Βάλβη-Κουτσανέλλου, του Παλαιολόγου και στη συνέχεια του Φούντη, που οι ντόπιοι αποκαλούν «των Λεόντων», του Δώριζα και του Νικολαΐδη που έχει γίνει μουσείο. Η «Αστοιβή», καθώς και η «Στοά» είναι τμήματα ενός πολύ ονομαστού και μεγάλου αρχοντικού που έφτιαξε η οικογένεια Μαλανδράκη το 1673 και έχει πρόσοψη στην πλατεία της Αγίας Λεβιάς (ή Λεσβίας). Είναι επίκεντρο του οικισμού και εκεί έγραψαν τη δική τους ιστορία το παλιό καφενείο του Θανάση και η ταβέρνα του Βαγγέλη. Επίσης, θα δείτε το παλαιότερο αρχοντικό της Χώρας της Πάτμου, το Αρχοντικό Σημαντήρη.
Από το 1980 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 η πλατεία αυτή ήταν σημαντικό σημείο συνάντησης. Διάσημοι ξένοι καλλιτέχνες, εφοπλιστές, συγγραφείς είχαν ως στέκι την ταβέρνα του Βαγγέλη, που παραμένει εμβληματική, έχει ωστόσο εκσυγχρονίσει την κουζίνα της προσφέροντας μεσογειακά πιάτα με σύγχρονες επιρροές. Κοντά στην πλατεία υπάρχει το αρχοντικό του Σοφουλιού του 1522 και η Παναγία των Κοιμητηρίων με το παλιό δημοτικό σχολείο. Στην πλατεία Λόζα υψώνεται το Δημαρχείο που στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο του 1884, καθώς και το αρχοντικό Καλλιγά. Στη Χώρα υπάρχουν και αρκετές εκκλησίες, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν η Μεγάλη Παναγιά, η περιτοιχισμένη Υπαπαντή του 1600 και η Παναγία Διασώζουσα του 1599.
Η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου
Ένα μοναδικό κέντρο λατρείας στην καρδιά του Αιγαίου με αδιάκοπη μοναστική ζωή που ξεπερνάει τα 900 χρόνια. Το μοναστήρι που ίδρυσε το 1088 ο μορφωμένος μοναχός Χριστόδουλος ο Λατρηνός, μετέπειτα όσιος της ορθοδοξίας, εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική του. Στη διάρκεια των αιώνων διαδραμάτισε κυρίαρχο ρόλο στην ιστορία και εξέλιξη της Πάτμου. Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά μνημεία στην Ελλάδα, εφάμιλλο των μονών του Αγίου Όρους. Επί Οσίου Χριστοδούλου, το νησί της Πάτμου δωρήθηκε από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό με σκοπό την ίδρυση μονής προς τιμήν του Ευαγγελιστή και μαθητή του Χριστού που έζησε για δύο χρόνια στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
Τα πρώτα κτίσματα της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου κατασκευάστηκαν επί της εποχής του Οσίου Χριστοδούλου (1088-1093) και τον 12ο αιώνα προστέθηκαν πιθανότατα τα παρεκκλήσια της Παναγίας και του Οσίου. Τον 16ο αιώνα, όταν το νησί ευημερούσε λόγω της ναυτιλίας και του εμπορίου, προστέθηκαν νέα σημαντικά κτίσματα. Την τελευταία δεκαετία του 17ου αιώνα υλοποιήθηκε ένα μεγάλο οικοδομικό πρόγραμμα που έδωσε στη μονή τη σημερινή επιβλητική της μορφή. Δεκάδες δωρητές από την Πάτμο και τον ευρύτερο χώρο της ορθοδοξίας προσέφεραν σημαντικά κινητά αφιερώματα. Μεταξύ 1550 και 1700 έξοχα ξυλόγλυπτα Κρητών καλλιτεχνών στόλισαν το καθολικό και τα παρεκκλήσια, μαζί με πολύτιμες εικόνες.
Το Καθολικό
Είναι κτισμένο στο σημείο όπου θεωρείται πως υπήρχε ναός της Αρτέμιδος και αργότερα παλαιοχριστιανική βασιλική αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο. Το τέμπλο του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε από Χιώτες μάστορες και οι εικόνες του είναι ρωσικής τεχνοτροπίας -η παράδοση, μάλιστα, λέει ότι ήταν δωρεά της Μεγάλης Αικατερίνης. Μία από τις σπουδαιότερες εικόνες απεικονίζει τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και χρονολογείται στα 1090. Ήταν δώρο του Αλέξιου του Α’ του Κομνηνού προς τον Όσιο Χριστόδουλο, το ολόσωμο σκήνωμα του οποίου βρίσκεται στο ομώνυμο παρεκκλήσι.
Αξίζει να θαυμάσετε και το μουσείο με εκθέματα μεγάλης καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας. Επισκέψιμη μόνο με ειδική άδεια είναι η πολύ σημαντική βιβλιοθήκη του μοναστηριού που φιλοξενεί χειρόγραφα, έγγραφα και βιβλία μεγάλης αξίας πολλά από τα οποία χρονολογούνται πριν από το 1073. (Τηλ. Γραμματείας 22470 20800)
Το Σπήλαιο της Αποκάλυψης
Επάνω στον κεντρικό δρόμο που συνδέει τη Σκάλα (λιμάνι) με τη Χώρα της Πάτμου, οι επισκέπτες σταματούν για να επισκεφθούν το περίφημο Σπήλαιο, όπου κατά την χριστιανική παράδοση ο Ιωάννης, εξόριστος από τους Ρωμαίους, υπαγόρευσε την Αποκάλυψη στον μαθητή του Πρόχωρο, μετά από οράματα που είχε, το 95 μ.Χ. Λόγω του ότι ο Θεός αποκαλύφθηκε στον Ιωάννη («…φωνή μεγάλη ως σάλπιγγος λεγούσης»), το σπήλαιο θεωρείται Θεοβάδιστο. Είναι ενσωματωμένο στη Μονή της Αποκάλυψης που περιλαμβάνει την εκκλησία της Αγίας Άννας, κτισμένη από τον Όσιο Χριστόδουλο, τον Άγιο Αρτέμιο και τον Άγιο Νικόλαο. Πάνω από το μοναστήρι της Αποκάλυψης θα δείτε την Πατμιάδα Σχολή. Ιδρύθηκε το 1713, συνέβαλλε στην πνευματική ανάπτυξη του νησιού και προσέλκυσε φωτισμένους δασκάλους.
Η Σκάλα
Το λιμάνι της Πάτμου είναι ένας χαρακτηριστικός νησιωτικός οικισμός με λιμάνι και σύγχρονη μαρίνα. Στον κόλπο του ξεχωρίζει το νησάκι Πετροκάραβο. Η Σκάλα είναι οικονομικό και εμπορικό κέντρο. Έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τη Χώρα, που ζωντανεύει μόνο τα καλοκαίρια και είναι το πιο τουριστικό σημείο του νησιού. Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί ιδιαίτερα στον τομέα των υποδομών, αποκτώντας περισσότερα ξενοδοχεία, βίλες, καταστήματα όλων των ειδών, εστιατόρια, καφέ. Τα μπαρ της Σκάλας είναι σημείο ραντεβού για βραδινή διασκέδαση ως τα ξημερώματα -κάτι που απαγορεύεται στη Χώρα λόγω γειτνίασης με τη μονή.
Η Σκάλα ιδρύθηκε το 1600 ως λιμάνι για την αποθήκευση αγαθών και την ασφαλή προσέγγιση των πλοίων της Μονής του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου. Στη διάρκεια της Κατοχής κτίστηκαν εκεί κτίρια επηρεασμένα από την ιταλική αρχιτεκτονική, όπως το Διοικητήριο (σήμερα κτίριο της Αστυνομίας). Οι περίπατοι στα σοκάκια και τους πεζόδρομους του λιμανιού είναι απολαυστικοί. Μεταξύ άλλων θα δείτε τη μικρή πλατεία με την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, τον κεντρικό εμπορικό δρόμο με τα καταστήματα, την περιοχή του φάρου και το Κονσολάτο.
Η οργανωμένη αμμώδης παραλία του Αγίου Θεολόγου απέχει λίγα μέτρα από το λιμάνι, ενώ ο Χοχλακάς, η μικρή, βοτσαλωτή παραλία στην πίσω πλευρά της Σκάλας χαρίζει ωραίο ηλιοβασίλεμα. Η Πάτμος είναι φημισμένος προορισμός κρουαζιέρας και τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια κυριαρχούν με τον όγκο τους δεμένα αρόδο στο λιμάνι.
Το Καστέλι
Ο φυσικά οχυρός λόφος στα βόρεια της Χώρας δεσπόζει πάνω από το λιμάνι, τον Μέρικα και τον Χόχλακα. Εκεί, βρισκόταν η ακρόπολη της Πάτμου που αποτελεί τον πιο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του νησιού. Όστρακα και λίθινα εργαλεία από οψιδιανό και πυριτόλιθο, που ανακαλύφθηκαν, υποδεικνύουν οικιστική εγκατάσταση από την εποχή του Χαλκού. Άλλα αντικείμενα των Γεωμετρικών, Κλασικών, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών Χρόνων δείχνουν τη συνεχή χρήση του υψώματος σε όλη τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων. Στο Καστέλι μπορείτε να ανέβετε από μονοπάτι με αφετηρία τη Σκάλα. Διατηρούνται εντυπωσιακά τμήματα της οχύρωσης που χρονολογούνται στο τέλος της Κλασικής Περιόδου (τέλος 4ου αι. π.Χ.) και ορθογώνιοι πύργοι. Η θέα από την κορυφή είναι καταπληκτική και φθάνει μέχρι τη Νάξο και την Ικαρία.
Η Μονή Ευαγγελισμού
Το μεγάλο γυναικείο μοναστήρι στην περιοχή των Κήπων έχει φρουριακή όψη. Στο σημείο αυτό υπήρχε το «Κάθισμα» της Ευαγγελίστριας, ένας ναός κι ένα κελί όπου έμεναν οι ασκητές. Το 1613 ασκήτεψε εδώ ο Κρητικός μοναχός και ηγούμενος της Μονής του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου, Νικηφόρος. Έκτισε το ερημητήριό του και ίδρυσε το ναό του Αγίου Λουκά. Στη νεότερη εποχή σημαντικός ήταν ο ρόλος του ηγούμενου της Μονής Θεολόγου, Αμφιλόχιου Μακρή, που ίδρυσε γυναικεία μονή αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Σήμερα, εκεί μονάζουν καλόγριες που ασχολούνται με την αγιογραφία, τη μελισσοκομία και την κεντητική. Αυτές, μάλιστα, επανάφεραν σε χρήση την περίφημη παραδοσιακή βελονιά της «σπίθας» και τη βυζαντινή. Η συλλογή εικόνων του μοναστηριού χρονολογείται από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα. (Τηλ: 22470 31276)
Ο Γροίκος
Ο μικρός οικισμός οφείλει την αρχική του ανάπτυξη κυρίως στον ΕΟΤ που αγόρασε εκεί εκτάσεις γης. Σε αυτές κτίστηκε ένα Ξενία που λειτούργησε το 1970 δίνοντας ζωή στην περιοχή. Σήμερα, ο Γροίκος διαθέτει τουριστικές υποδομές, ξενοδοχεία (μεταξύ των οποίων το μοναδικό πεντάστερο στο νησί), ταβέρνες κι ένα μικρό λιμάνι όπου δένουν καΐκια και ιστιοπλοϊκά. Ο δρόμος καταλήγει σε μια χερσόνησο που τη λένε «του Νισύριου» κι έχει μικρή παραλία από την πίσω πλευρά. Δίπλα στο Γροίκο υπάρχει ο οικισμός της Πέτρας, κτισμένος στον ωραίο κόλπο που καταλήγει στην Πέτρα της Καλικατσούς. Και εκεί υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και ταβέρνες στην αμμώδη παραλία.
Η Πέτρα της Καλικατσούς
Ο βράχος της Καλικατσούς είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός αρχαιολογικός χώρος της Πάτμου μετά το Καστέλι, σε ένα σημείο μοναδικής ομορφιάς. Ανεβαίνοντας εκεί θα απολαύσετε τη θέα προς τη θάλασσα και τις εντυπωσιακές φαιόχρωμες αλυκές. Υπάρχουν λαξευτά σκαλιά, μια σπηλιά, πηγάδια για τις ιερές τελετουργίες, τεχνητά σπήλαια για να τοποθετούνται τα αναθήματα. Στην περιοχή έχει εντοπιστεί επιφανειακή κεραμική της Ύστερης Χαλκοκρατίας (1100 π.Χ.) και λίθινα εργαλεία. Η βραχώδης απόληξη διαμορφώθηκε κατά τους ιστορικούς χρόνους σε υπαίθριο ιερό (από το 1600 π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ.). Διάφοροι ερευνητές θεωρούν ότι ήταν αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Μεταξύ 7ου -14ου αιώνα οι λαξευτοί χώροι χρησιμοποιήθηκαν ως ασκηταριά. Ο μύθος για την Καλικατσού λέει πως μια κοπέλα ήθελε να πάει για μπάνιο και η μάνα της το απαγόρευε, αφού είχε κοινωνήσει. Όταν εκείνη επέμενε της είπε «πήγαινε και πέτρα να γίνεις» -έτσι μόλις μπήκε στη θάλασσα πέτρωσε. Καλικατσού λένε σε πολλά νησιά τον θαλασσοκόρακα, ένα από τα προστατευόμενα θαλασσοπούλια της Ελλάδας.
Τα ιερά «Καθίσματα»
Στην Πάτμο τα ασκητήρια των μοναχών έχουν το ιδιότυπο όνομα «Καθίσματα». Αρχικά, ιδρύονταν σε σπήλαια και απαρτίζονταν από ένα κελί, ή μικρό ναό. Με τα χρόνια αποκτούσαν βοηθητικούς χώρους. Ξεχωρίζουν τα «Καθίσματα» της Παναγίας Κουμάνας, στο λόφο που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του λιμανιού, της Παναγίας του Γαβρά, της Παναγίας του Κύκκου στους Κήπους, της Μεταμόρφωσης Καλαμωτής, της Παναγίας του Μανταλάκη, των Αγίων Αναργύρων κ.ά. Τα περισσότερα από αυτά ήταν σε εξάρτηση από τη Μονή του Θεολόγου.
via
.webp)
